rechtsstaat: rechtspraak, straffen en blik over de grens

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Vorige les: Opsporing

Zie schema

• pagina 41 havo
• pagina 57 vwo
  

• Politie -> bevoegdheden ofwel dwangmiddelen.
  

• Officier van justitie

1. Transactie         aanbieding
   
2. Strafbeschikking     Trias?
   
3. Seponeren
   
4. Vervolgen                 rechter
   

• Verdachte  onschuldvermoeden

Gerechtshoven

5 gerechtshoven

Hoger beroep

De Hoge Raad (Den Haag)

(EHRM)

Rechtspraak strafrecht

Wie zijn er ter zitting?

• OvJ
• Rechter(s)
• Advocaat
• Verdachte
• Slachtoffer
  

De rechtszaak

Wat gebeurt er? (en wie? Rechter, OvJ, verdachte, advocaat)

1. Opening
2. Aanklacht
3. Onderzoek
4. Requisitoir
5. Pleidooi
6. Laatste woord
7. Vonnis

Doelen van straf

1. Wraak / vergelding                              (misdaad mag niet lonen)
   
2. Afschrikking                                           (dader/samenleving)
   
3. Voorkomen van eigenrichting       (gerechtigheid)
   
4. Resocialisatie                                        (normalisering gedrag)
   
5. Beveiliging van de samenleving   (dader weghouden)
   

Vraag: welke doelen zijn modern (progressief) en welke meer ouderwets (conservatief)?

Soorten straf

Hoofdstraffen: voorwaardelijk en/of onvoorwaardelijk

1. Vrijheidsstraf
2. Taakstraf
3. Geldboetes

Bijkomende straf

Intrekking rijbewijs, stadionverbod, beroepsverbod etc

Strafrechtelijke maatregel: schadevergoeding/TBS

Internationale verschillen

• Uitlokking (lokmiddelen)
• Juryrechtspraak
• Doodstraf
• Levenslange gevangenisstraf (maar ... Europees recht...)
  

VWO: ontwikkelingen in strafrecht

• Uitbreiding spreekrecht slachtoffers (incl strafeis, ook evt. nabestaanden, soms verdachte verplicht aanwezig)
  
• Taakstraf ingeperkt
  

- Was al bij gewelds- en zedenmisdrijven, nu ook bij  geweld tegen publieke taak. Plus bij recidive. Rechters 'minder vrij'

• Maximale tijdelijke straf van 20 --> 30 jaar
• Meer levenslang veroordeelden.