§4.2 Welvaart in de wereld

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 1

§4.2 Welvaart in de wereld

lezen

leerstof op blz 152

Leerdoelen

Als je klaar bent met deze paragraaf:

• weet je hoe je het welzijn van een land kunt meten;
  
• begrijp je de relatie tussen gezondheid, onderwijs en inkomen; 
  
• kun je uitleggen welke verschillen in welzijn er voorkomen in de wereld.
  

Hoe armer het land, hoe ... mensen er in de landbouw werken.

1. minder
2. meer

Wat is welvaart?

1. De hoeveelheid goederen of diensten die je voor 1 dollar of euro kunt kopen.
2. De rijkdom van een land gemeten op basis van levensomstandigheden.
3. De rijkdom van een land gemeten op basis van geld.
4. Als mensen minder dan 1,25 dollar per dag te besteden hebben.

 Hoe kun je welzijn weten?

De levensomstandigheden kun je weten door te meten:

1. De levensverwachting  = hoe oud mensen die nu geboren worden gemiddeld zullen worden. Deze hangt sterk af van de gezondheidszorg, de hygiëne en de voedselsituatie in een land.
2. De koopkracht = hoeveel je in elk land voor één euro of dollar kunt kopen. 
3. De alfabetiseringsgraad = hoeveel mensen boven de 15 jaar kunnen lezen en schrijven. In arme landen zijn veel mensen analfabeet.

Levensomstandigheden

Wat is welzijn?

De rijkdom van een land gemeten op basis van de levensomstandigheden; inkomen, gezondheid en onderwijs.

• Waar kijk je naar om welzijn te meten?
  

1. inkomen

2. gezondheid

3. onderwijs

Gezondheid

• Hoe kun je de gezondheid in een land meten?
  

Door te kijken naar de levensverwachting = hoe oud mensen gemiddeld worden in een land.

• Hoe komt het dat een land een lage levensverwachting heeft?
  

Bijv. weinig ziekenhuizen, dure medicijnen, slecht drinkwater.

• Welvarende landen hebben last van welvaartsziekten. Hoe komt dat?
  

Bijv. door te zout en te vet eten, weinig bewegen, roken.

lezen

leerstof op blz 156

Onderwijs

• Hoe kun je meten of het onderwijs in een land goed is?
  

Door te kijken naar het alfabetisme = hoeveel mensen kunnen lezen en schrijven.

• Wat heeft het alfabetisme met gezondheid te maken?
  

Als je langer naar school gaat, kun je meer geld verdienen en beter voor jezelf zorgen.

VWO: De VN-ontwikkelingsindex (Human Development Index, HDI) meet het welzijn van mensen.

Duitsland (€ 235,- per week)

Tsjaad (€ 0,90 per week)

0,4% van het inkomen in Duitsland

De verdeling van de beroepsbevolking

Alle mensen die tegen betaling werken (plus de werklozen) horen bij de beroepsbevolking. De beroepsbevolking is verdeeld in drie sectoren:

• De primaire sector (landbouw, mijnbouw, visserij)
• De secundaire sector (industrie, ambacht, bouw)
• De tertiaire sector (diensten, zoals handel, verkeer en overheidsdiensten)

0

De wereld ingedeeld op ontwikkelingsgraad

Je kunt landen op basis van welvaart en welzijn indelen in drie groepen:

1. De centrumlanden = de meest ontwikkelde landen (koplopers)                      Veel mensen werken in de diensten, oftewel in de tertiaire sector.
2. De semiperiferie = landen die flink aan het ontwikkelen zijn (volgers)          Veel mensen werken in de industrie, oftewel de secundaire sector.
3. De periferie = de grote groep ontwikkelingslanden (achterblijvers)               Veel mensen werken in de landbouw, oftewel de primaire sector.