les klimaatverandering

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 4

les ecosystemen

Evolutie, aanpassingen ahv filmpjes

Keuzelessen inschrijven

Veldonderzoek: zuurtegraad, opbouw bodem, lichtinval, regen

Klimaatverandering (volgende les)

Verwantschap

evolutie theorie

De evolutie theorie gaat uit van de volgende onderdelen:

-mutaties: verandering in genotype

-natuurlijke of kunstmatige selectie

-ontstaan nieuwe soorten door aanpassingen aan het milieu.

Evolutie van het paard

50 miljoen jr geleden

Nieuwe soort

Bij vinken ontstonden door evolutie nieuwe soorten doordat:

1. De vinken van elkaar geïsoleerd zijn

2. Er selectie plaatsvindt (verschillende voedselbronnen op verschillende eilanden)

3. De snavelvorm erfelijk is

4. Er variatie is in snavelsoort zijn.

Natuurlijke selectie

• Door een variatie in fenotype zijn er veel verschillende soorten slakken. Dit komt o.a. door erfelijke variatie.

• De organismen die goed zijn aangepast overleven en kunnen zich voortplanten. Dit noem je natuurlijke selectie.

Erfelijke variatie

• Erfelijke variaties ontstaan door mutaties (veranderingen in het DNA).

• Hierdoor kunnen er andere genotype en fenotype ontstaan.

• Hiernaast zie je een voorbeeld van een mutatie. Een albino kangoeroe

planten die zich aanpassen

<-voorjaarsbloeiers

klimplanten->

<-wortelrozet

woestijnplanten->

dieren die zich aanpassen

<-warmbloedig

wintervacht->

koud: isolatie/vetlaag->

<-warm: groot oppervlak

Hoe zit het met ons systeem?

Maak de kaart (van nu af)

Zijn alle soorten aangepast aan de huidige omstandigheden?

pH meten van meer en beek, bodemprofiel: materiaal en pH

Foto's andere groepen?

Klimaatverandering

Welke veranderingen ontstaan er wanneer de aarde opwarmt?

Invloed op planten, dieren en milieu

Achterliggende lessen

In iedere les wordt informatie over jouw onderwerp gegeven.

Ecosystemen en voedselwebben

Gedrag en bouw: plant en dier: evolutie

Afbraak natuurlijke componenten (voorbeeld volgen of film) 

Veldwerk: ph, bodemlagen, hoeveelheid regen pd

Opwarming aarde: hoe dan?

lesstof

Thema 4 Evolutie en 7 Ecologie 

Zelf info verzamelen, presenteren en samenbrengen om vervolgens samen conclusies te trekken

Broeikaseffect

Een deel van de warmteuitstraling van de aarde wordt tegengehouden door gassen in de dampkring

Natuurlijk broeikaseffect

• zorgt ervoor dat het warm is op aarde
• koolstofdioxide, methaan en waterdamp zijn de broeikasgassen

Versterkt broeikaseffect

• de dampkring houdt meer warmte vast
• toenemend energieverbruik -> meer verbranding fossiele brandstoffen; dus meer CO2 in de atmosfeer
• ontbossing -> platbranden bossen meer CO₂, minder fotosynthese om CO₂ op te nemen
• bio-industrie -> toename methaan (nog slechter gas)

Gevolgen broeikaseffect

• Stijging gemiddelde temperatuur
• Stijging zeespiegel, door smelten van ijs
• klimaatverandering, andere/extremere weertypen

extreme  weersomstandigheden 

- stormen

- cyclonen

- overstromingen

Gevolgen klimaatverandering

• Woestijnen worden groter
• Sommige gebieden worden minder geschikt voor landbouw
• bepaalde planten en dieren verdwijnen
• ontregeling van het jaarritme
• toename aantal warme dagen
• sommige ziekten komen vaker voor

Verzuring

Oorzaken:

•  Uitstoot van zwaveldioxide en stikstofoxiden door verbranding fossiele brandstoffen
• Bio-industrie: uitstoot van ammoniak

Verzuring

Gevolgen:

• Planten: wortelharen raken beschadigd -> slechtere opname water en mineralen
• Fotosynthese wordt geremd
• Planten verzwakken

gevolgen natuur

Welke gevolgen kan de klimaatverandering in de 21e eeuw hebben voor natuur?

zeeschildpadden

ijsberen

mensen

Amerikaans rivierkreeft

Aziatische hoornaar

Mediterraans draaigatje

Japanse duizendknoop

Wat zijn de gevolgen in Enschede?

Maak de kaart in de nieuwe situatie (50 jaar later)

Planten nu

Planten later

Dieren nu

watervlo

mol

naaktslak

eend

ree

ganzen

spechten 

roodborst

bijen 

wespen

egels

reiger

Dieren later

Omgeving nu

Ph

hoeveelheid regen

warme dagen (>25gr C)

grondwaterstand

Omgeving later