Blok 3 Helden

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo b, k
• Leerjaar 2

Thema 3 Grieken en Romeinen

Blok 3 Helden

Les 1

• beschrijven wat een held is.

• verschillende helden noemen.

• de verschillen en overeenkomsten tussen de helden uitleggen.

• uitleggen wat we van helden kunnen leren.

Griekse Mythe

Persephone

Hades

Demeter

Hélice

Helios

Zeus

Cerberus

Persephone was heel mooi en dat Hades, de god van de onderwereld en heerser over de doden, ook gezien.

Demeter hield geweldig veel van haar dochter en waakte over haar als een moederkloek. Maar toch werd Persephone ontvoerd, juist toen ze bloemen plukte in het veld. Hades kwam met paard en wagen op uit een kloof in de schoot van de aarde en trok haar op zijn wagen. Persephone riep om hulp, maar het mocht niet baten: ze verdween met hem in de duisternis.

Demeter stortte zich in een diep verdriet. Na lang gezocht te hebben op aarde ging ze ook de sterrenbeelden af, daar vroeg zij aan Hélice (godin van de of zij haar dochter niet gezien had. Deze gaf als antwoord dat Helios alles gezien had, en gaf daarna zelf het antwoord al: Persephone is in de onderwereld, bij Hades. Demeter was volkomen machteloos en in haar treurnis over het verlies bracht ze een dorre winter op aarde en veel mensen leden hongersnood.

Toen het al te erg werd, gebood Zeus zijn broer Hades om Persephone aan haar moeder terug te geven. Hades stemde toe, maar Persephone moest nog één avondmaal eten en daar at ze zes granaatappelpitjes. Als er eenmaal iets in het dodenrijk is gegeten, kan men niet meer terug. Voor elke pit die ze gegeten had moest Persephone een maand naar hem terugkeren. En zo gebeurde het dat zij elk jaar in de lente en een deel van de zomer, het groei- en bloeiseizoen, bij haar moeder was en daarna weer terugging naar de onderwereld, naar Hades.

Met Persephone kwam dus elk jaar de lente op aarde. De mythe van Demeter, Hades en Persephone kan zo gezien worden als de Griekse verklaring van het ontstaan en voortduren van de seizoenen.

Cerberus (de hellehond) de driekoppige hond van Hades herkennen de fans van Harry Potter wellicht als Pluisje (de hond van Hagrid). Er zitten in de verhalen van Harry Potter meerdere verwijzingen naar mythologische verhalen.

Goddelijke helden

De Grieken hadden niet één god, maar een heleboel. Zeus was de oppergod (de baas van de goden), Aphrodite de godin van de liefde en Nike de godin van de overwinning. Die goden leken op gewone mensen, want ze werden verliefd en maakten ruzie. De Grieken vertelden elkaar veel verhalen over de goden. Die verhalen heten mythen.

Die mythen gingen niet alleen over goden, maar ook over helden. Ajax was een Griekse held die heel sterk was en een enorm lijf had. Hij vocht met de Grieken tegen de Trojanen. Na een ruzie met de godin Athena pleegde hij uit woede zelfmoord.

Ook de held Achilles vocht met de Grieken tegen de Trojanen. Zijn moeder maakte hem onsterfelijk door hem onder te dompelen in een rivier. Omdat ze hem vasthield aan zijn hiel, bleef dat stukje onbeschermd. Toen een pijl hem in zijn hiel raakte, stierf hij.

Herakles was ook een Griekse held. Hij was slaaf van de koning, maar wilde vrij zijn. Om zijn vrijheid te verdienen moest hij twaalf grote, levensgevaarlijke opdrachten voltooien. In zijn eerste opdracht vocht hij met een leeuw. Toen hij had gewonnen, zette hij de kop van de leeuw op zijn hoofd.

Nike

De Griekse godin Nike

Nike was de Griekse godin van de overwinning. Ze zorgde voor de overwinning in oorlogen en in wedstrijden, maar je kon haar ook vragen om moeilijke opdrachten te laten lukken. Over de meeste Griekse goden bestaan spannende verhalen, maar over Nike niet. Toch maakten de Grieken wel afbeeldingen van haar. Op een Grieks eiland is een beeld van Nike gevonden zonder hoofd. Dat beeld staat nu in een museum in Parijs.

Nike is tegenwoordig vooral bekend als de naam van een kledingmerk. Een Amerikaan die sportschoenen maakte, noemde zijn bedrijf Nike. Dat is nu het grootste bedrijf in sportkleding ter wereld. Het heeft alle andere sportkledingmerken overwonnen.

We lezen samen !

Helden die de wereld ontdekken         

                      Bladzijde 49 in leerwerkboek 3

Plinius was een held

Ja

Nee

Helden in de ruimte

Neil Armstrong:

One small step for man, one giant leap for mankind!

André Kuipers (thema 1):

Zuinig zijn op onze planeet. Aarde is indrukwekkend, 

maar kwetsbaar.

Neil Armstrong was een held

Ja

Nee

  Huiswerk bij deze les:

M: Thema Grieken en Romeinen

Blok 3 Helden

leerwerkboek blz. 44 t/m 51

m. online opdr. 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10

Inleveren PO kwartet

dinsdag 9 januari

Les 2

• verschillende helden noemen.

• de verschillen en overeenkomsten tussen de helden uitleggen.

• uitleggen wat we van helden kunnen leren.

• uitleggen wat milieuproblemen zijn en daar voorbeelden van noemen.

Helden die opkomen tegen misstanden

Er zijn ook helden die opkomen voor andere mensen die problemen hebben. De Duitser Alexander von Humboldt was zo iemand. In 1799 reisde hij naar Zuid-Amerika om onderzoek te doen naar de natuur. Dat werelddeel was toen nog voor een groot deel van Spanje.

Von Humboldt zag dat de Spanjaarden niet verstandig omgingen met de natuur. Zij gebruikten de natuur en hielden er geen rekening mee dat ze die kapotmaakten. Zij werkten dus niet duurzaam. De Spanjaarden verbouwden bijvoorbeeld veel indigoplanten, die de bodem uitputten. Indigo is een blauwe stof waarmee je kleding kunt kleuren. Von Humboldt hield zich dus al bezig met milieuproblemen. Milieuproblemen ontstaan als mensen zo veel schade veroorzaken in de omgeving, dat zij er zelf last van hebben.

Op zijn reis zag Von Humboldt ook discriminatie, want in Zuid-Amerika mochten alleen mensen die in Spanje waren geboren, een mijn bezitten. Bovendien kregen de Spanjaarden de belangrijkste banen in het bestuur en in het leger. Op een slavenmarkt zag hij slaven uit Afrika. Von Humboldt vond slavernij slecht en wilde die afschaffen.

We lezen samen !

Helden die opkomen tegen misstanden          

                      Bladzijde 53 in leerwerkboek 3

Blauwe rivieren

Een spijkerbroek wordt gemaakt van katoen. De katoenen broek wordt blauw gekleurd met indigo. In de tijd van Alexander von Humboldt werd indigo gemaakt van een plant. Nu wordt indigo gemaakt van kunstmatige stoffen. Dat is goedkoper en in een chemische fabriek kun je gemakkelijk en snel veel kleurstof maken. Veel spijkerbroeken worden in Aziatische landen zoals China en India gemaakt. Als de spijkerbroeken blauw zijn gewassen, laten de fabrikanten het afvalwater vaak in de rivier lopen. De rivier kleurt dan blauw, net zoals de spijkerbroeken. Soms wordt de rivier zelfs inktzwart. Daardoor sterven er veel planten en dieren in de rivier. Ook kunnen mensen het vervuilde rivierwater niet meer drinken.

Spijkerbroeken uit Azië

Tegenwoordig is slavernij verboden. Toch worden er nog steeds mensen gedwongen om te werken zonder dat ze daarvoor betaald krijgen.

Aziatische arbeiders die spijkerbroeken maken, krijgen weinig betaald voor hun werk. Bovendien is het werk in de fabriek zwaar en slecht voor hun gezondheid. Bekende merken laten hun spijkerbroeken goedkoop in Azië maken en tegelijk geven ze veel geld uit aan reclame. Daarvoor betalen zij bekende sporters en filmsterren grote bedragen. Zo verleiden zij jou om hun kleding te kopen. Goedkopere merken geven minder geld uit aan reclame, maar ook die bedrijven laten kleding maken in landen waar de arbeiders slecht betaald worden. Als de arbeiders meer loon eisen, dan dreigt een kledingmerk soms om de kleding in een andere fabriek te laten maken.

Jonge helden

Malala Yousafzai

Emma Gozalez

Greta Thunberg

Boyan Slat

Leerlingen lezen zelfstandig de tekstjes over de vier jonge helden.

Daarna bespreken ze met hun schoudermaatje de vier jonge helden.

Malala is een held

Ja

Nee

Emma is een held

Ja

Nee

Greta is een held

Ja

Nee

Boyan is een held

Ja

Nee

  Huiswerk bij dit blok

M: Thema Grieken en Romeinen 

Blok 3 Helden

leerwerkboek blz. 44 t/m 59

m. online opdr. 2, 3, 5, 7, 8, 9, 10, 12, 14, 15, 16, 17, 18, 20, 21