5.4 Geld genoeg?

• Economie
• Voortgezet speciaal onderwijs
• Leerroute 1

H5 Hoe werkt de overheid?

Paragraaf 5.4 Geld genoeg?

Wat weten we nog/al?

Leerdoelen 5.3

• Je kunt uitleggen wat het solidariteitsbeginsel is.
• Je kunt de sociale verzekeringen onderverdelen in volksverzekeringen en werknemersverzekeringen.
• Je kunt uitleggen wat sociale voorzieningen zijn en wat sociale zekerheid is.
• Je kunt uitleggen waarom Nederland een verzorgingsstaat is.

Begrippen paragraaf 5.3

• Sociaal minimum
• Sociale verzekeringen
• Volksverzekeringen
• Werknemersverzekeringen
• Sociale voorzieningen
• Solidariteitsbeginsel
• Verzorgingsstaat

Leerdoelen 5.4

• Je kunt uitleggen hoe de overheid de inkomsten en uitgaven onder controle houdt.
• Je kunt snel omrekenen van miljarden naar miljoenen en omgekeerd.
• Je kunt met voorbeelden uitleggen hoe de overheid aan inkomsten komt.
• Je kunt voorbeelden geven van inkomsten van de gemeente.

Rijksbegroting

• Ieder jaar presenteert de regering de rijksbegroting, met de verwachte uitgaven en inkomsten van het rijk.
• In de miljoenennota worden de gemaakte keuzes uitgelegd.
• Als de inkomsten hoger zijn dan de uitgaven, dan is er een begrotingsoverschot andersom is er een begrotingstekort.
• Heb je te lang een begrotingstekort, dan loopt de staatsschuld op.

Van miljarden naar miljoenen

Hoeveel miljoen is 0,8 miljard?

Van miljoenen naar miljarden

Hoeveel miljard is 78 miljoen?

Inkomsten van het rijk

Het rijk komt op de volgende manieren aan geld:

• sociale premies hiervan worden uitkeringen betaald.
• Niet-belastingontvangsten zoals winst of boetes
• Directe belastingen worden rechtstreeks aan de overheid betaald, zoals inkomens- en vennootschapsbelasting.
• Indirecte belastingen gaan met een omweg naar de overheid. Voorbeeld hiervan zijn btw en accijnzen.

Inkomsten gemeente

Ook de gemeente heeft inkomsten nodig om hun uitgaven te betalen. 

De gemeente krijgt inkomsten op de volgende manieren:

• Gemeentefonds dit is een bijdrage van het rijk
• Belastingen en heffingen ontvangen ze van inwoners van de gemeente.
• OZB ontvangen ze van woningeigenaren.

Je kunt nu

• Je kunt uitleggen hoe de overheid de inkomsten en uitgaven onder controle houdt.
  
• Je kunt snel omrekenen van miljarden naar miljoenen en omgekeerd.
  
• Je kunt met voorbeelden uitleggen hoe de overheid aan inkomsten komt.
  
• Je kunt voorbeelden geven van inkomsten van de gemeente.

Begrippen paragraaf 5.4

• Directe belastingen
• Indirecte belastingen
• Miljoenennota
• Ozb
• Rijksbegroting
• Begrotingsoverschot
• Begrotingstekort
• Staatsschuld

Aan het werk!

Maken opdrachten 5.4: 2, 4, 7 en 8  

Maken Rekenopdrachten: 7, 8, 10 en 14

Klaar?

Laten checken bij docent, bij goedkeuring nakijken.

Klaar?  Werk laten zien aan docent.

Veel fout? -> Maken herhalingsopdrachten 5.4

Veel goed? -> Maken plusopdrachten 5.4