01. Thema 5.1 Genotype en fenotype (1) 4-4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 2

Thema 5:

Erfelijkheid en evolutie

Basisstof 1: Genotype en fenotype

Herhaling klas 1

Hoofdstuk 2: Organen en cellen 

Chromosomen

Binnen in de cel ligt de celkern. In de celkern liggen de chromosomen. 

Mensen hebben 46 chromosomen. 

Opbouw DNA

Je DNA ziet eruit als een "wenteltrap''

Doel: Genotype en fenotype

• Je kunt benoemen dat alle cellen van je lichaam dezelfde erfelijke informatie bevatten.
• Je kunt omschrijven wat genotype en fenotype zijn.

Lichaamscel - celkern - 46 stuks/23 paar chromosomen - DNA

DNA

• Je lichaam bestaat uit lichaamscellen > zijn ontstaan uit 1 enkele, bevruchte eicel.
• In elk van je lichaamscellen zit een celkern 
• In de celkern zitten lange dunne draden: Chromosomen
  

Bevruchting: genotype ontstaat - celdeling - chromosomen gekopieerd - dochtercel krijgt complete set chromosomen (46)

Variatie in genotype

Genotype

• Chromosomen bevatten informatie over duizenden eigenschappen
• Voor 1 eigenschap zijn een paar stukjes DNA nodig (dit noem je een Gen)
• De 46 chromosomen in 1 celkern bevatten samen alle genen (erfelijke eigenschappen die je van je ouders hebt gekregen)
• DNA en je genen zijn de blauwdruk (het ontwerp) voor je uiterlijk
• Deze complete informatie noem je het Genotype
• Hierin staat vast/geprogrammeerd wat voor oogkleur, huidskleur, haarkleur je hebt en ontstaat op het moment van bevruchting.
  

Fenotype

• Alle eigenschappen samen van een organisme noem je fenotype:
• Jij lijkt op je ouders > je hebt de eigenschappen van de ouders geërfd
• -> de zichtbare en onzichtbare eigenschappen, zoals oog- en haarkleur. Maar ook bloeddruk en bouw van je organen (opgeslagen in DNA).
• Maar ook leefstijl en omgeving tellen je mee bij het fenotype. Dus als jij je haar verft of een tattoo laat zetten, een litteken krijgt. Dan zie je er ineens anders uit. Je fenotype verandert dan door je leefstijl. Dit kan je wel weer terug veranderen.
• Maar je genotype kan niet veranderen!

Fenotype = Genotype (erfelijk eigenschappen)+ leefstijl en omgeving

Genotype en Fenotype

??? hoe was het ook alweer..

• De informatie voor al de erfelijke eigenschappen van een organisme (genen): genotype
• De uiterlijke kenmerken van een organisme: fenotype

genotype en fenotype

fenotype kan je veranderen genotype niet

Hij heeft kort haar, wat is dat? Het...

1. genotype
2. fenotype

Staat het fenotype vast?

1. Ja
2. Nee

Uiterlijke kenmerken heet het:

1. fenotype
2. genotype
3. kan fenotype en genotype zijn
4. je erfelijke eigenschappen

Hoeveel chromosomen liggen er in elke lichaamscel van een mens?

Maken Thema 1:

Huiswerk

Maken § 5.1: 1-9

+

Leren 5.1

Maken § 5.1: 1-9

+

Leren 5.1

BK

KGT