H8.4 Onderzoek opzetten

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

H8.4 Onderzoek opzetten

praktische opdracht (Polymeerboekje),

PWS?

onderzoek opzetten

In deze les leer je hoe je een (natuurwetenschappelijk) onderzoek opzet

onderzoeksvraag

Elk onderzoek begint met een onderzoeksvraag:

• open vraag
  
• wordt beantwoord door de resultaten van het onderzoek dat je uitvoert

eerder onderzoek

• wat is er al bekend over het onderwerp?
• zijn er bruikbare voorschriften voor een experiment?
  
• soms ook: hypothese (biologie)
  

werkplan

Nadenken over:

• Hoe zorg je ervoor dat je metingen goed kunt vergelijken?
• Hoe zorg je dat je meet wat je wilt meten?
• Hoe zorg je voor nauwkeurige  metingen?
• Hoe zorg je voor betrouwbare metingen?
  

materiaal & methode

Noteer

• het materiaal dat je gebruikt
• de methode die je gebruikt

zo nauwkeurig mogelijk!

Iemand anders moet met deze beschrijving het experiment kunnen herhalen en tot dezelfde uitkomsten komen.

variabelen

Om metingen eerlijk te kunnen vergelijken, mag je maar één factor veranderen:

• wat is het effect van ........(onafhankelijke variabele)..... 
• op ......... (afhankelijke variabele)
• in een bepaalde tijd of situatie?
  alle andere factoren blijven hetzelfde (controlevariabelen)
  

variabelen

• onafhankelijke variabele
  = de oorzaak, de variabele die je verandert
  
• afhankelijke variabele 
  

     = het gevolg, de variabele die je
         meet

• controle variabelen

     = alle andere omstandigheden
      bij elke meting hetzelfde/constant moeten blijven, zodat je zeker weet dat de verandering die je meet veroorzaakt wordt door wat je hebt gevarieerd

controle experimenten laten zien dat:

--> de meetmethode werkt

--> de meetmethode het juiste meet

controle monsters hebben precies dezelfde samenstelling als de monsters in je onderzoek, maar...

• positieve controle: je voegt bewust wat te onderzoeken stof toe, zodat deze zeker weten aanwezig is --> er MOET nu een reactie optreden
• negatieve controle/blanco: je laat de te onderzoeken stof weg  --> alles wat je nu meet wordt NIET veroorzaakt door de stof die je wilt onderzoeken
  

ijklijn (blz 96)

• x-as: serie oplossingen met bekende concentraties
• y-as: gemeten waarden aan serie oplossingen
• monster

Voorbeeld van gemeten waarden:

- lichtintensiteit / kleur

- geleidbaarheid

- dichtheid

herhaling - betrouwbaarheid

• voor de betrouwbaarheid moet het aantal experimenten voldoende groot zijn
• bij scheikunde-experimenten op school voer je een proef vaak twee keer hetzelfde uit = duplo 
• als bij een titratie het verschil tussen de duplo-bepalingen meer dan 0,30 mL is, voer je nog een derde bepaling uit

verslag / publicatie

• waarnemingen overzichtelijk weergeven
  --> tabellen
  --> grafieken
  
• resultaten van metingen verwerken/bewerken
  --> formules, reactievergelijkingen
  --> berekeningen
  

grafiekregels

• x-as = wat je varieert (onafhankelijke variabele)
• y-as = wat je meet
   (afhankelijke variabele)
• grootheid én eenheid bij de assen
• grafiektitel
• vloeiende lijn, zo goed mogelijk door meetpunten 

Invloed van de jodide-concentratie op de snelheid van de reactie tussen jodide en chloor

een juiste conclusie

• geeft antwoord op de onderzoeksvraag
• is gebaseerd op eigen waarnemingen en verwerking van eigen resultaten
• bevat geen nieuwe informatie / waarnemingen

kritisch bespreken van eigen onderzoek & resultaten

• is de uitkomst vergelijkbaar met eerder onderzoek of komt het overeen met de theorie?
• kun je afwijkende uitkomst(en) verklaren: bijv. juiste opzet van onderzoek? mogelijke meetfout?
• hoe betrouwbaar is je conclusie? --> geef de nauwkeurigheid en de spreiding van je resultaten
  

Eigen werk

• Lees blz 96 en blz 111 t/m 114 door
• Bestudeer voorbeeldopdracht 4 (blz 97) en 6 (blz114)
  
• Maak opgave 28 + 29 + 30 + 34 + 35
  
• Kijk je werk na 
• Kies een van de onderzoeksopdrachten in het polymeerboekje en bereid dat voor.