ka 12 Leenstelsel/feodale stelsel

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Leenstelsel feodale stelsel

Europa na de val van het Romeinse rijk

• 476 n.chr het West Romeinse rijk valt

• Grote volksverhuizing; Germaanse stammen vestigen zich overal in het voormalige Romeinse rijk

• Door het gebrek aan leiderschap en verdediging, kunnen roversbendes al plunderend door het Romeinse rijk trekken.
  

Onrustige tijden in Europa

500-800

• Na de val van het West-Romeinse Rijk waren er veel oorlogen
  
• Reizen was gevaarlijk en de meeste mensen leefden in dorpjes.
  

• Grote steden, zoals Rome, waren er niet (meer)
  

Clovis

• Clovis was de stichter van het Frankische Rijk.
• Zijn Rijk omvatte bijna heel Gallië.
• Na een overwinning op de Alemannen bekeerde Clovis zich tot het christendom en liet zichzelf dopen in Reims.
• Clovis krijgt nu steun van de kerk.

Karel op oorlogspad

• Saksen
• moslims in Spanje
• Avaren (ruitervolk)
• Longobarden (hielp Paus)

en werd daarom door Paus in 800 tot keizer gekroond

Het Frankische Rijk

751-870

Als je Karel de Grote vergelijkt met de Romeinse keizers. Welke overeenkomsten en welke verschillen zie je?

Karolingische rijk

• Het Frankische rijk onder Karel de Grote

• Wordt tot (West-Romeinse) keizer gekroond door Paus Leo III

• Is een christelijke vorst en laat al zijn onderdanen ook christelijk worden (ook veroverde onderdanen)

• Grote delen onbewoond en dorpen lagen ver uit elkaar > moeilijk te besturen.

• Karel D.G reist zelf rond in zijn rijk om te besturen en stuurt zendgraven om alles te controleren.
  

Het Karolingische rijk

(Circa 768)

• Karel de Grote heeft het Frankische rijk van zijn vader overgenomen

• Het rijk is echter te groot om efficiënt te kunnen besturen 
  

• Karel besluit zijn land uit te lenen aan loyale vrienden en benoemt ze tot Vazal
  

Het Karolingische rijk
(Circa 788)

• De vier vazallen zweren allemaal een 'eed van trouw' 

• De vazallen besturen het land nu zelf: ze mogen belasting heffen en moesten rechtspreken en zorgen voor veiligheid.

• En als de koning ten oorlog gaat moeten zij ridders sturen om hem te ondersteunen
  

Welke 'rechten' hadden de hertogen op het geleende land?

1. Belasting heffen
2. Rechtspreken
3. Soldaten leveren
4. Hogere positie aan het hof van Karel de Grote

En welke plichten hadden de hertogen?

1. Veiligheid garanties
2. Soldaten leveren
3. Rechtspreken
4. Belasting heffen

Het Karolingische rijk
(Circa 808)

• De vier  vazallen vonden hun land alsnog te groot en verdeelden het ook weer

• De nieuwe onder-vazallen moesten een 'eed van trouw' zweren aan de persoon van wie ze het geleend hadden

• en dus ook legers sturen als de vazal ten oorlog ging
  

     

Leenstelsel/feodaliteit

• Leenstelsel/feodaliteit (politiek/economisch)

• Het gebied wordt uitgeleend (niet weggegeven)

• De persoon die het uitleent = leenheer
• De persoon die het in leen krijgt = leenman

• Dus.... 1 is een leenheer van 2 en 2 is een leenman van 1
• Maar 2 is een leenheer van 3

• Zo kan één persoon zowel leenheer als leenman zijn
  

Wat is nummer 1 van nummer 4

1. Leenheer
2. Leenman
3. Niets

Wat is nummer 9 van nummer 10

1. Leenheer
2. Leenman
3. Niets

Wat is nummer 13 van nummer 2

1. Leenheer
2. Leenman
3. Niets

Wat is nummer 5 van nummer 6

1. Leenheer
2. Leenman
3. Niets

Wat is nummer 1 van nummer 6

1. Leenheer
2. Leenman
3. Niets

Wat is het probleem van dit systeem?

Nog meer problemen met het leenstelsel...

• Wat gebeurt er als de koning dood gaat?

• Hertogen gaan het land als hun eigen beschouwen en niet meer als een 'leen'

• Steeds vaker wordt het land op de zoon overgegeven (erfelijk)

• Hertogen gaan zich zelf belangrijker vinden dan de koning
  

Zendgraven

Zendgraven maakten de wetten van de keizer bekend.
Verder controleerden ze of de graven zich wel hielden aan het belasting betalen en het handhaven van de wetten.

Wat is een goed voorbeeld
van een leenstelsel?

1. De koning bestuurt zijn land helemaal in zijn eentje.
2. De koning heeft ministers die hem advies geven over het bestuur van zijn land.
3. De koning heeft niets te zeggen over het bestuur van zijn land.
4. De koning heeft zijn land in twintig stukken verdeeld. Ieder stuk wordt bestuurd door een vriend van hem.

Hier staat Karel samen met een leenman, Het is een soort stripverhaal. Sleep jij de teksten naar de juiste plek?

Ik ben Karel

Ik ben een vazal

Dit is het leen

Ik zweer trouw

Op deze afbeelding uit de dertiende eeuw
belooft een leenman trouw aan Karel de Grote.

Is deze uitspraak goed of fout?
De man helemaal links op de afbeelding is Karel de Grote.

1. Goed
2. Fout

www.nbrplaza.com