Tekstverbanden en signaalwoorden 2H uitleg

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Tekstverbanden en signaalwoorden 2H

Je gaat leren;

• Wat (tekst)verbanden zijn.
• Wat signaalwoorden zijn.
•  Hoe je tekstverbanden en signaalwoorden kan herkennen in een tekst. 

Wat is een tekstverband?

In een goede tekst hangen woorden, zinnen en alinea’s met elkaar samen. Die samenhang heet het verband in de tekst.

Je kunt verbanden vaak herkennen aan signaalwoorden.

Tegenstellend verband

Een tegenstellend verband geeft aan dat zaken worden genoemd die elkaars tegenovergestelde zijn.

Een tegenstelling herken je onder andere aan deze signaalwoorden: tegenover, maar, hoewel, echter, toch, daarentegen, aan de ene kant … aan de andere kant. 

Tegenstellend verband

Walrussen leven rond de Noordpool, maar kort geleden werd er een exemplaar op een zandplaat in de Waddenzee gespot.

chronologisch verband

Als gebeurtenissen volgens een bepaalde tijdsvolgorde gebeuren of moeten gebeuren.

Een chronologisch verband herken je onder andere aan jaartallen of aan deze signaalwoorden: vroeger, later, nu, eerst, daarna, vervolgens, uiteindelijk, nadat, terwijl, dadelijk, intussen.

chronologisch verband

Roomijs maak je zo: Breng eerst volle melk aan de kook. Klop er daarna eidooiers en suiker doorheen. Laat vervolgens het mengsel afkoelen en roer er slagroom door. Laat het uiteindelijk stijf worden in de vriezer.

Opsommend verband

Als een aantal zaken die bij elkaar horen na elkaar worden genoemd.

Een opsomming herken je onder andere aan deze signaalwoorden: ten eerste, ten tweede, om te beginnen, ook (nog), en, daarnaast, verder, ten slotte.

Opsommend verband

Even koud douchen heeft voordelen. Ten eerste verbetert het je afweersysteem. Het zorgt daarnaast voor een goede bloedsomloop. En ten slotte werkt het stressverlagend.

Toelichtend verband

Bij een toelichtend verband wordt extra informatie (een uitleg of een voorbeeld) gegeven over een onderwerp.

Een toelichtend verband herken je onder andere aan deze signaalwoorden: bijvoorbeeld, zo, op deze manier, als, zoals, denk aan, neem nou, neem bijvoorbeeld. 

Toelichtend verband

Er zijn verschillende vakmensen bij het maken van een game betrokken, zoals tekenaars, programmeurs en geluidstechnici.

Concluderend verband

Bij een concluderend verband trekt de auteur een conclusie uit eerdere informatie in de tekst.

Signaalwoorden: al met al, concluderend, daarom, dat houdt in, dus.

Concluderend verband

Het is dus belangrijk om regelmatig het huiswerk te controleren.

Doel-middel verband

Een doel-middelverband geeft aan welk middel wordt gebruikt om een bepaald doel te bereiken.

Signaalwoorden: aan de hand van, door middel van, met behulp van, om te, opdat, zodat.

Doel-middel verband

De bezorger heeft de bakfiets nodig om de maaltijden te bezorgen. 

Doel = maaltijden bezorgen

Middel = de bakfiets

Oorzakelijk verband

Een oorzakelijk verband laat zien waardoor iets gebeurt (waarop je niet altijd invloed hebt).

Signaalwoorden: als gevolg van, daardoor, dankzij, dat komt door, doordat, dus, het gevolg is, vanwege, waardoor, zodat

Oorzakelijk verband

Het regent, daardoor worden de straten nat.

Oorzaak: het regent

Tip: waarom of waardoor?

Redengevend verband

Een redengevend verband geeft aan waarom iemand iets doet of vindt.

Signaalwoorden: daarom, dankzij, de reden hiervoor is, dus, immers, namelijk, omdat, want

Redengevend verband

De regering moet een suikertaks invoeren, want er zijn te veel mensen met overgewicht. 

Reden: er zijn te veel mensen met overgewicht.

Tip: waarom of waardoor?

Samenvattend verband

Bij een samenvattend verband geeft de auteur een verkorte weergave van eerdere informatie in de tekst.

Signaalwoorden: al met al, kortom, met andere woorden, samengevat

Samenvattend verband

Met andere woorden, ik ben er eigenlijk wel klaar mee.

Vergelijkend verband

Een vergelijkend verband laat een overeenkomst of een verschil zien.

Signaalwoorden: evenals, in vergelijking met, (even / net (zo) … als, zoals – ook de vergrotende trap: meer / groter / beter enzovoort dan

Vergelijkend verband

Sam heeft, net als zijn neef, gekozen voor het kindermenu.