§7.2 Grootmacht Rusland

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Programma van vandaag 

1. Terugblik paragraaf 7.1.
2. Uitleg §7.2
3. Zelfstandig werken
4. Actualiteit
   

Leerdoelen:

• wat de overgang van een planeconomie naar een vrijemarkteconomie betekende voor Rusland
• wat de huidige kenmerken zijn van de Russische economie
• waarom Rusland een politieke en militaire (wereld)macht is

Een schild is

1. Jong en geologisch actief
2. Jong en geologisch niet actief
3. Oud en geologisch actief
4. Oud en geologisch niet actief

Ertsen vind je in Rusland vooral in

1. Het Baltische schild
2. Het Siberische Schild
3. De Kaukasus
4. De Oeral

De Podzolbodem is

1. Erg nat
2. Erg droog
3. Erg vruchtbaar
4. Erg onvruchtbaar

De podzolbodem vind je bij

1. Naaldbossen
2. Loofbossen
3. Toendra
4. Steppe

Tsjernozem betekent

1. Bruine aarde
2. Gele aarde
3. Grijze aarde
4. Zwarte aarde

De Tsjernozem is erg vruchtbaar door veel

1. Regen
2. Uitspoeling
3. Oerbank
4. Humus

Permafrost vind je in Rusland in het

1. Noordwesten
2. Noordoosten
3. Zuidwesten
4. Zuidoosten

Toendra vind je veel op

1. Podzolgrond
2. Tsjernozem
3. Lossgrond
4. Permafrost

§2 Grootmacht Rusland?

Deelvraag:
Wat zijn de economische, politieke, demografische kenmerken van Rusland?

Een beetje geschiedenis...

Sovjet-Unie

• 1922-1991
• Enorm land met een grote bevolking
• Veel natuurlijke hulpbronnen (olie, aardgas)
• Grootste communistische land ter wereld

 1a Communisme

• Alle macht bij één partij
• Staat is eigenaar van productiemiddelen natuur en kapitaal

1b Productiemiddelen

Om iets te maken, heb je drie productiemiddelen nodig:

1. Natuur 
2. Arbeid 
3. Kapitaal 

1c Planeconomie

• Vijfjarenplannen: staat bepaald wat en hoeveel produceren?
• Eerlijke verdeling van alle opbrengsten over iedereen. 
• Nadelen:
  > geen concurrentie, dus geen goede kwaliteit
  > geen aandacht voor het milieu
  > geen eerlijke verdeling door corrupte leiders

1991 Sovjet-unie valt

• Slechte omstandigheden ➡ groeiende onvrede bevolking  ➡ uiteenvallen Sovjet-Unie in 15 zelfstandige landen

Nieuwe economie (1)

• Vrijemarkteconomie: Bedrijven mogen zelf bepalen hoeveel ze produceren maar hebben wel concurrentie van elkaar.
  
• Begin: bedrijven konden concurrentie niet aan ➡
  - veel failliete bedrijven
  - toename werkloosheid
  - toename armoede

BRICS-Landen

Geld wordt verdient met aardolie en aardgas

B229 Opkomende landen

Kenmerken van opkomende landen (groeilanden):

1. snelle economische groei
2. BNP per inwoner is nog relatief laag
3. grote sociale en regionale ongelijkheid

Oligarchen

Heel rijke mensen die tijdens de overgang naar de markteconomie goede contracten hebben gekregen doordat ze vrienden waren met de destijdse regering

Nu: nog steeds heel rijk.

Oligarchen

Heel rijke mensen die tijdens de overgang naar de markteconomie goede contracten hebben gekregen doordat ze vrienden waren met de destijdse regering

Nu: nog steeds heel rijk.

Hebben 99% van al het bezit in het land

Heel ongelijk verdeling

2c Wat is een nadeel wanneer een land voor een groot deel afhankelijk is van het exporteren van natuurlijke hulpbronnen?

1. De vraag kan stoppen
2. Ze kunnen opraken
3. De prijs kan sterk schommelen
4. Ze kunnen ze zelf niet gebruiken

427 miljoen euro

108 miljoen euro

Moderne zakencentrum Moskou

BNP (Bruto nationaal product)

Welvaart

Politieke macht

• 4% van  het bnp gaat naar het leger in Rusland (NL 1%)
• Vetorecht bij de VN-veiligheidsraad:
  Rusland kan met zijn stem ieder voorstel blokkeren

Zelfstandig werken

Maken: 

§7.2 opdracht 1, 3, 4, 5

Leren:

begrippen §7.2

Pauze

Deel 2: Demografische tijdbom

§2 Grootmacht Rusland?

Deelvraag:
Wat zijn de economische, politieke, demografische kenmerken van Rusland?

Aan de slag!

Extra opdracht: Demografisch transitiemodel

Bevolkingsgroei

• Natuurlijk (B150) = geboorte en sterfte
• Sociaal (B151) = vestiging (immigratie) en vertrek (emigratie)

B157 Demografische transitiemodel

• Model dat de overgang laat zien van hoge geboorte- en sterftecijfers (fase 1) naar lage geboorte- en sterftecijfers (fase 5). 

Zelfstandig werken

Maken: 

§7.2 opdracht 1, 2, 3, 4 & 6, 7, 8, 9

Leren:

begrippen §7.2

Vragenlijst

https://mijnles.nu/invullen

Code: 93C7G33

uitleg/aantekeningen