§1.3 Arbeiders gaan samenwerken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 2

§1.3 Arbeiders gaan samenwerken

Planning

  - Herhaling liberalisme

  - Leerdoelen

  - Uitleg

  - Huiswerk nakijken + nieuwe opdrachten

Wat hoort er NIET bij het liberalisme?

Wat is het liberalisme?

1. Liberalen vinden dat iedereen zou moeten kunnen stemmen bij verkiezingen.
2. Liberalen komen op voor zo veel mogelijk vrijheid voor alle burgers.
3. Liberalen komen op voor de arbeiders.

Geef bij de volgende stellingen aan of liberalen het hiermee eens of oneens zijn.

Er komt een wet waarin staat dat arbeiders niet meer dan 40 uur per week mogen werken

1. eens
2. oneens

Als een fabriek failliet gaat dan is dat het eigen risico van de fabriekseigenaar.

1. eens
2. oneens

Als eigenaar van de fabriek mag jij zelf kiezen hoe hoog het loon van je arbeiders is

1. eens
2. oneens

De belangrijkste taak van de overheid is zorgen voor rijkdom voor alle inwoners

1. eens
2. oneens

De koning is de baas van het land. Dat is altijd zo geweest en moet zo blijven.

1. eens
2. oneens

Alle burgers van het land moeten dezelfde grondrechten krijgen

1. eens
2. oneens

...kan ik uitleggen hoe de arbeiders en de gegoede burgerij probeerden de situatie van de arbeiders te verbeteren.

...kan ik uitleggen wat het socialisme inhoudt.

...kan ik met een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is.

Aan het einde van deze paragraaf...

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

A

Samen sterk

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen hoe arbeiders en de gegoede burgerij probeerden de situatie van de arbeiders te verbeteren

Begrippen:

• liefdadigheid
• vakbonden

B

Het socialisme

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat het socialisme inhoudt

Begrippen:

• socialisme
• politieke partij
• algemeen kiesrecht

C

Sociale wetten

Leerdoel:

• Je kunt met een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is

Begrippen:

• sociale wetten

Wat is staken?

Arbeiders en armen werden door de staat niet geholpen.

Door wie wel?

• Familie
• Kerk
• Liefdadigheid van de rijken

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

A

Samen sterk

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen hoe arbeiders en de gegoede burgerij probeerden de situatie van de arbeiders te verbeteren

Begrippen:

• liefdadigheid
• vakbonden

Een vrouw zamelt geld in
voor een goed doel

Eind 19e eeuw richten arbeiders vakbonden op.

Zij strijden voor:

• hoger loon
• kortere werktijd
• afschaffing kinderarbeid

Dit deden zij door:

• Stakingen organiseren
• Doel: fabrieksbazen dwingen om lonen te verhogen en werkomstandigheden te verbeteren

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

A

Samen sterk

Wie werd in de 19e eeuw waarschijnlijk geholpen door liefdadigheid?

1. Een arbeider zonder werk
2. Een eigenaar van een textielfabriek
3. Een man van een liberale politieke partij
4. Een vrouw uit de gegoede burgerij

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat het socialisme inhoudt

Begrippen:

• socialisme
• politieke partij
• algemeen kiesrecht

Fabriekseigenaar

Arbeiders

alle winst van de fabriek

bezaten grondstoffen, machines, fabrieken

kregen laag loon

Oneerlijk!!!

Socialisme

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Socialisten: de arbeiders zullen ooit in opstand komen en dan het bezit van de rijken afpakken.

Om echt dingen te veranderen was invloed op het bestuur nodig.

1881: oprichting socialistische politieke partij

Belangrijkste doel: algemeen kiesrecht.

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Algemeen kiesrecht

Ook arme arbeiders mogen stemmen

Socialisten zouden in bestuur komen

Wetten om arbeiders te beschermen

Liberalisme

Socialisme

Arbeiders moeten worden beschermd. 

Alle burgers moeten kunnen stemmen. 

Fabriekseigenaren mogen alle winst krijgen van de fabriek. 

Het verschil tussen arm en rijk zal gaan leiden tot een opstand. 

Vrijheid is goed voor de economie. 

Rond 1870: liberalen voeren eerste sociale wetten in.

• Ongevallenwet
• Kinderwetje van Van Houten
• Leerplichtwet

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

C

Sociale wetten

Leerdoel:

• Je kun met een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is

Begrippen:

• sociale wetten

Geef een voorbeeld van een sociale wet