Paragraaf 1.3: Arbeiders gaan samenwerken

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 2

Paragraaf 1.3: 

Arbeiders gaan samenwerken

...kan ik uitleggen hoe de arbeiders en de gegoede burgerij probeerden de situatie van de arbeiders te verbeteren

...kan ik uitleggen wat het socialisme inhoudt

...kan ik uitleggen door welke twee ontwikkelingen er sociale wetten kwamen

Aan het einde van de les...

De samenleving was opgedeeld in verschillende groepen:

Geef pér groep aan hoe de situatie was:

Hoe heet deze groep en had de groep het goed of slecht ? Leg het uit met een voorbeeld.

Terugblik: 

Groep 1.

De samenleving was opgedeeld in verschillende groepen:

Geef pér groep aan hoe de situatie was:

Hoe heet deze groep en had de groep het goed of slecht ? Leg het uit met een voorbeeld.

Terugblik: 

Groep 2.

De samenleving was opgedeeld in verschillende groepen:

Geef pér groep aan hoe de situatie was:

Hoe heet deze groep en had de groep het goed of slecht ? Leg het uit met een voorbeeld.

Terugblik: 

Groep 3.

Arbeiders en armen werden door de staat niet geholpen.

Door wie wel?

• Familie
• Kerk
• Liefdadigheid van de rijken

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

A

Samen sterk

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen hoe arbeiders en de gegoede burgerij probeerden de situatie van de arbeiders te verbeteren

Begrippen:

• liefdadigheid
• vakbonden

Een vrouw zamelt geld in
voor een goed doel

Wat wilde de vakbonden bereiken?

1. Hogere lonen
2. Kortere werktijden
3. Afschaffing kinderarbeid
4. Alle antwoorden zijn juist

Eind 19e eeuw richten arbeiders vakbonden op.

Zij strijden voor:

• hoger loon
• kortere werktijd
• afschaffing kinderarbeid

Dit deden zij door:

• Stakingen organiseren
• Doel: fabrieksbazen dwingen om lonen te verhogen en werkomstandigheden te verbeteren

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

A

Samen sterk

Wat is volgens de socialisten het meest
oneerlijke aan het kapitalisme?

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Leerdoel:

• Je kunt uitleggen wat socialisten wilden veranderen aan de samenleving en hoe ze dat wilde doen

Begrippen:

• socialisme
• politieke partij
• algemeen kiesrecht

Fabriekseigenaar

Arbeiders

alle winst van de fabriek

bezaten grondstoffen, machines, fabrieken

kregen laag loon

Oneerlijk!!!

Socialisme

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Socialisten: de arbeiders zullen ooit in opstand komen en dan het bezit van de rijken afpakken.

Om echt dingen te veranderen was invloed op het bestuur nodig.

1881: oprichting socialistische politieke partij

Belangrijkste doel: algemeen kiesrecht.

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

B

Het socialisme

Algemeen kiesrecht

Ook arme arbeiders mogen stemmen

Socialisten zouden in bestuur komen

Wetten om arbeiders te beschermen

Liberalisme

Socialisme

Arbeiders moeten worden beschermd. 

Alle burgers moeten kunnen stemmen. 

Fabriekseigenaren mogen alle winst krijgen van de fabriek. 

Het verschil tussen arm en rijk zal gaan leiden tot een opstand. 

Vrijheid is goed voor de economie. 

Bedenk een nieuwe wet die
goed zou zijn voor de arbeiders

Sociale wetten

• Vanaf 1870 > Liberalen kwamen met sociale wetten. 
• Waarom? Het moest eerlijker, maar ook angst voor acties socialisten en ziektes. 
• Probleem van de slechte omstandigheden van de arbeiders wordt "De sociale kwestie" genoemd

Sociale wetten

Sociale wetten zijn wetten die mensen moeten beschermen tegen de gevolgen van ziekte, armoede of ouderdom.

Welke van de onderstaande wetten was GEEN echte wet?

1. Het kinderwetje van Van Houten
2. De Viswet van De Boer
3. De Ongevallenwet
4. De Leerplichtwet

Rond 1870: liberalen voeren eerste sociale wetten in.

• Ongevallenwet
• Kinderwetje van Van Houten
• Leerplichtwet

§1.3

Arbeiders gaan samenwerken

C

Sociale wetten

Leerdoel:

• Je kun met een voorbeeld uitleggen wat een sociale wet is

Begrippen:

• sociale wetten

...kan ik uitleggen hoe de arbeiders en de gegoede burgerij probeerden de situatie van de arbeiders te verbeteren

...kan ik uitleggen wat het socialisme inhoudt

...kan ik uitleggen door welke twee ontwikkelingen er sociale wetten kwamen

Aan het einde van de les...

Hoe probeerde de Gegoede Burgerij de situatie van de arbeiders te verbeteren?

1. Door de lonen te verhogen
2. Door aan liefdadigheid te doen
3. Door zelf in de fabrieken te gaan werken
4. Door te gaan staken

Hoe probeerde de arbeiders zelf hun situatie te verbeteren?

1. Door vakbonden op te richten en te staken
2. Door loterijkaartjes te kopen
3. Door de fabrieksbazen aan te vallen
4. Door meer en harder te gaan werken

Wat is een goede omschrijving van het doel van het socialisme?

1. Afschaffen van de vakbonden
2. Gewapend in opstand komen tegen de rijken
3. Geld en bezit eerlijker verdelen
4. Elkaar helpen door liefdadigheid

Welke twee ontwikkelingen zorgen voor het ontstaan van sociale wetten?

1. Inzicht dat alleen de regering iets kon doen aan de "sociale kwestie"
2. Groeiend verzet van de arbeiders
3. Geen van de antwoorden
4. Zowel A als B