11.4 De borstkas en ademhaling V5 2223

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

Paragraaf 11.4 De borstkas en ademhaling

Doel 11.4

Je leert hoe je je ademhaling regelt

Inademing

Borstademhaling

Buitenste tussenribspieren trekken samen: 

borstkas gaat omhoog

Buikademhaling

Middenrifspieren trekken samen: 

middenrif gaat naar beneden

-> borstholte vergroot

Inademing

Uitademing

Borstademhaling

Buitenste tussenribspieren ontspannen: 

borstkas gaat omlaag

Buikademhaling

Middenrifspieren ontspannen: 

middenrif gaat omhoog

-> borstholte verkleint

Extra diepe ademhaling

Hulp van spieren in de nek die de borstkas extra optillen: diepere inademing

Hulp van de binnenste ribspieren om de borstkas extra naar beneden te trekken: diepere uitademing

Hulp van de buikspieren om het middenrif extra naar boven te drukken: diepere uitademing

Interpleurale ruimte

Ruimte tussen borstvlies en longvlies.

Gevuld met vloeistof (plakmiddel en smeermiddel)/ vacuüm

Hierdoor volgen de longen de beweging van de borstkas.

Luchtdruk

Inademen:

druk in de long lager dan 

buitenlucht: 

lucht stroomt maar binnen.

Luchtdruk

Uitademen

druk in de longen hoger 

dan de buitenlucht: 

lucht stroomt naar buiten

model buikademhaling

Longventilatie

Longvolume (Longinhoud)

Ademvolume

Exspiratoir Reserve Volume (ERV)

Inspiratoire Reserve Volume (IRV)

Restvolume (Longresidu)

Vitale Capaciteit (VC)

VC --> meten met spirometer

BINAS 83B

Ademvolume

Ademfrequentie: aantal ademhalingen per minuut (in rust: 15x per min).

Ademvolume: de hoeveelheid lucht die bij één ademhaling in- en uitademt (in rust: 500 mL). 

‘Dode ruimte’: deel waar geen diffusie van gassen optreedt, aan- en afvoerwegen (ong. 150 mL)

Effectieve luchtverversing per ademhaling = 350 mL

Bestudeer de afbeelding (BiNaS 83D)

Wat is waar?

1. Een hogere temperatuur leidt tot een betere verzadiging van Hb
2. Een lagere pH leidt tot een betere verzadiging van Hb
3. Als de temperatuur stijgt, kan er minder O2 binden aan Hb
4. Als er minder O2 bindt aan Hb, dan daalt de temperatuur

Bij zware inspanning kan de pH van het bloed dalen.

Het bloed vervoert bij 100 % verzadiging 200 ml O2 per liter bloed.

Stel dat in de beenspier met pO2 4 kPa de pH daalt van 7,6 naar 7,2.
Hoeveel ml zuurstof wordt er in de beenspier per liter bloed afgegeven?

1. 30-40 ml O2/liter bloed
2. 70-80 ml O2/liter bloed
3. 120-130 ml O2/liter bloed
4. 160-170 ml O2/liter bloed

Wat gebeurt er met de vitale capaciteit als.......?  binas 83 B

- toename restvolume/ afname  uitadem. res vol. (longemfyseem)

- obstructie van bronchus

- toename van de dikte van de wand van de alveoli

- toename van het ademvolume door diepere inademing (onder zuurstofarme omstandigheden)

Wet van Boyle

wet van Boyle: pV = c

druk x volume is constant 

Klaplong

Als er lucht komt tussen het longvlies en het borstvlies is er sprake van een klaplong. De long ‘klapt’ in elkaar.

Ademhalingscentrum

Ademprikkel

Regelcentrum: ademhalingscentrum in de hersenstam

Norm: divers

Receptoren: rek in de longen en spieren, druk in RK,

chemoreceptoren voor O₂, CO₂ en pH in aortaboog en halsslagader 

Effector: ademhalingsspieren

Effect: ademfrequentie, ademvolume

Decompressieziekte

(Caissonziekte)

Tijdens het duiken (met tanks) is de gasdruk in de longen hoger: er lost meer gas op in het bloed en de weefsels, o.a. N2.

Bij opstijgen zet het stikstofgas uit en vormt belletjes in het bloed en in de weefsels.

Oplossing: lichaam weer onder druk brengen en heel langzaam naar normale druk.

Doel 11.4

Je hebt geleerd hoe je je ademhaling regelt

BINAS 83A Longen

BINAS 88C Anatomie van de hersenen

casus Hypocapnie (daling co2gehalte)

Veel mensen doen het: het aantal keer diep in-en uitademen voor een duik. Het idee is dat ze zo extra O2 opnemen.

- Leg in je eigen woorden uit wat er gebeurt wanneer er een diepe duik gemaakt wordt, benoem hierbij het drukverschil. 

a. Leg met behulp van het Bohreffect uit dat het effect van minimaal is. 

b. Er zal wel meer Co2 uitgeademd worden, hypocapnie; wat is hiervan het gevolg? 

c. Licht het verloop toe van de rode en blauwe lijnen en de betekenis van de rode en blauwe stippenlijnen. 

d. Omschrijf decompressieziekte in je eigen woorden. 

casus Hypocapnie

zie blz. 105 casus 7 (zie afbeelding) 

-Drukverschil buiten de longen stijgt, de longen hebben meer lucht nodig om een volume van 6 L te halen zoals op het land. Dus er wordt gedoken met samengeperste lucht om een hogere bar te bereiken. 

a. Bij diepe inademen in de longblaasjes zal zuurstof zich binden aan oxiHb, door deze binding zal co2 worden afgegeven. Hogere opname van zuurstof vindt niet plaats want het verzadigingsniveau van zuurstof is hoog (98%) en zal pas bij een hoger percentage Co2 lager worden. (zie verzadigingskromme Binas.) 

b. Hypocapnie ontstaat wanneer door uitgeademde co2 en tijdens het duiken (zie afb) de ademprikkel uitblijft en het zuurstof gehalte daalt tot blackoutzone. 

c.  rode lijn zuurstof neemt tijdens diepe ademhaling niet toe, wel af tijdens de duik. Ademprikkel blijft uit omdat de uitgeademde co2 (blauwe lijn) wel is afgenomen tijdens diepe ademhaling.  De stippellijnen zijn de stabiele waardes van o2 en co2, wanneer er dus homeostase is. 

d. Decompressieziekte zie 1 dia's hiervoor. 

Begrippen 11.4

ventilatiebewegingen, interpleurale ruimte, longvlies, borstvlies, middenrifspieren, tussenribspieren, onderdruk, ademprikkel, ademcentrum, pneumothorax

Huiswerk

In de online methode.

Kies leerweg B.

11.4: 1, 3, 5