Modern-imperialisme

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Het moderne imperialisme

     Onderwerpen:

• Modern imperialisme

Planning

Begrippen: 

• Modern imperialisme 

• Leerdoelen
• Uitleg
• Zelfstandig werken

Leerdoelen

• Je kunt uitleggen dat toegang tot grondstoffen en afzetmarkten belangrijke aspecten waren van het modern-imperialisme.
• Je kunt verschillende Europese landen koppelen aan het modern-imperialisme.
• Je kunt gevolgen van het modern-imperialisme noemen voor zowel Europa als de Europese kolonies.

Wat is modern imperialisme?

1. Dat Europezen de koloniën rijk maken
2. De Europese machtsuitbreiding in Azië en Afrika na 1870, waardoor grote koloniale rijken ontstonden.
3. De Europese ontdekkingsreizen in de zeventiende eeuw.
4. Geen van de antwoorden is goed.

Wat is er "modern" aan het moderne imperialisme

1. Het vond plaats in de "moderne tijd"
2. Het had te maken met de industrialisatie
3. Het vond plaats in de tijd dat er democratiën kwamen
4. Het had te maken met de tijd na de ontdekkingsreizen

 Modern imperialisme -  oorzaken:

1. Economisch: Industrieën hadden grondstoffen en afzetgebieden nodig. 

 Modern imperialisme -  oorzaken:

1. Economisch: Industrieën hadden grondstoffen en afzetgebieden nodig
2. Politiek: als grootmacht had men koloniën nodig (prestige/status).

 Modern imperialisme -  oorzaken:

1. Economisch: Industrieën hadden grondstoffen en afzetgebieden nodig
2. Politiek: als grootmacht had men koloniën nodig (prestige/status)
3. Culturele motieven: christelijk geloof verspreiden (beschavingsmissie)

 Modern imperialisme 

Genoeg redenen om een race naar kolonies te beginnen!

 Modern imperialisme - naam

• Ze bouwen een enorm rijk op door de industriële revolutie en dit noemen we modern imperialisme 
  

Rond 1700

Rond 1900

Wat valt op?

Conferentie van Berlijn

Canada 

Suriname

Algerije 

India

Indonesië

Marokko

Australië

Groot Brittannië 

Nederland

Frankrijk

Welke van de motieven voor het modern imperialisme komt in deze prent duidelijk tot uiting?

1. Verovering voor afzetmarkten (bijvoorbeeld Cuba)
2. Verovering voor de versteviging van de Amerikaanse macht in de regio
3. Verovering om 'barbaarse' gebieden te beschaven
4. Verovering voor grondstoffen (bijv. Cubaanse tabak)

Burgers en stoommachines

Nederlands-indië

Het 'arme' Nederland

• Franse bezetting (1795-1813)

• Java in Engelse handen

• Nederlandse vloot ouderwets en kan concurrentie met andere landen niet meer aan.

• Java-oorlogen (1825-1830) kosten veel geld

Het cultuurstelsel

 (1830-1870)

• Doel: Indië moet weer winstgevend (voor Nederland) worden

• Met dat geld kan Nederland een modern land worden (wens van koning Willem I)

• Uitvoering onder leiding van Johannes van den Bosch
  

Hoe werkt het cultuurstelsel? 

• Javaanse boeren moeten 1/5 deel van hun land verbouwen met voor de Nederlanders interessante producten: koffie, thee en indigo (cultures)
  

• Javaanse boeren krijgen hiervoor plantloon

Hoe werkt het cultuurstelsel? 

• Javaanse boeren moeten 66 dagen werken voor de Nederlanders (herendiensten), bijvoorbeeld wegen, kanalen en spoorwegen aanleggen

• De Javaanse vorsten (Regenten) krijgen cultuurprocenten. Hoe meer hun boeren leveren, hoe meer cultuurprocenten.

Gevolgen voor Nederland

• Indië is binnen paar jaar weer winstgeven voor Nederland: het batig slot
  

• Infrastructuur (wegen, kanalen en spoorwegen) in Nederland  zijn vrijwel geheel betaald door deze winsten

Negatieve gevolgen voor Java

• Uitbuiting door eigen Javaanse vorsten (regenten)

• Vaak meer dan 66 dagen herendiensten

Negatieve gevolgen voor Java

• Beste land moest voor het cultuurstelsel worden gebruikt
  

• Hongersnoden

Kritiek op het cultuurstelsel

Liberalen willen persoonlijke vrijheid: het cultuurstelsel lijkt op slavernij en dwangarbeid

Max Havelaar

• Max Havelaar, of de koffij-veilingen der Nederlandsche Handel-Maatschappij.
  

• Boek van Multatuli (Latijn voor: 'ik heb veel leed gedragen'), pseudoniem van Eduard Douwes Dekker

• Belangrijkste protest tegen het cultuurstelsel