1.1 Rivieren: Kenmerken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

1.1 Rivieren: kenmerken

We gaan het hebben over...

Nederland

Leerdoelen

1. De kenmerken van de stroomgebieden van de Rijn en de Maas beschrijven
2. Uitleggen hoe het veranderende klimaat en menselijk ingrijpen de waterafvoer van de Rijn en de Maas beïnvloeden;
3. Een verband leggen tussen overstromingsgevaar en de manier waarop het rivierengebied is ingericht;
4. beschrijven hoe in het IJsselmeergebied en de Zuidwestelijke Delta overstromingen en wateroverlast kunnen ontstaan. 

Voordat we starten

Waar gaat het hoofdstuk over?

Introductie (blz 10)

1.1 Rivieren: kenmerken

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

  Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Debiet

Hoeveel water voert een rivier af op een bepaald punt (in m³ per seconde).

Klein debiet

Groot debiet

Wat is kenmerkend voor het regiem van een gemengde rivier? Regiem is gelijkmatiger gedurende het jaar dan een regenrivier

Wat is het gevolg voor het debiet van de Nederlandse rivieren?

Debiet wordt groter.

Wat is het gevolg voor het regiem van de Nederlandse rivieren?

Het regiem wordt onregelmatiger.

Bij Lobith stroomt de Rijn ons land binnen op +14m NAP.

De Rijn mondt 175 km verder uit in de Noordzee.

Wat is het verval tussen Lobith en de monding?

14 meter

Bij Lobith stroomt de Rijn ons land binnen op +14m NAP.

De Rijn mondt 175 km verder uit in de Noordzee.

Wat is het verhang?

14 m : 175 km = 8 cm per km

Leerdoelen

1. De kenmerken van de stroomgebieden van de Rijn en de Maas noemen;

- type rivier

- welk deel van de loop

    - verhang groot/ klein

    - erosie/ sedimentatie

Aan de slag!

Maak opdracht 1 -> 3 minuten

Dan deel II uitleg + aantekeningen

Piekafvoer

Piekafvoer

Maximale afvoer tijdens een hoogwaterperiode.

Verstedelijking

Vertragingstijd: De tijd die water nodig heeft om na een regenbui in de rivier te komen.

Piekafvoer sneller bereikt

Wat is het verband tussen deze verstening en de vertragingstijd?

Het water van een regenbui heeft steeds minder tijd nodig om in de rivier terecht te komen.

Hoe meer/groter verstening, hoe korter de vertragingstijd
 

Maak de volgende zin af: Hoe groter de verstedelijking, ….

hoe korter de vertragingstijd.

Wat is het verschil tussen buitendijks en binnendijks?

Buitendijks is het gebied tussen de zomerdijken in het zomerbed. Binnendijks is het gebied bin­nen de dijk, aan de dro­ge zij­de van de dijk.

Buitendijkse land

Gebied langs de rivier of zee wat niet beschermd wordt door de dijken.

Binnendijkse land

Gebied langs de zee of rivier wat wel beschermd wordt door de dijken.

Uiterwaarden

Gebied naast de rivier tot aan de winterdijk.

Doodtij eb

Springtij vloed

De rivieren kunnen hun water niet lozen.

Zeer hoge waterstand in mondingen van Rijn, Maas en Westerschelde.

Als er een verhoogde piek-afvoer ontstaat door veel neerslag.

Leerdoelen

1. De kenmerken van de stroomgebieden van de Rijn en de Maas noemen;
2. Uitleggen hoe het veranderende klimaat en menselijk ingrijpen de waterafvoer van de Rijn en de Maas beïnvloeden;
3. Een verband leggen tussen overstromingsgevaar en de manier waarop het rivierengebied is ingericht;
4. beschrijven hoe in het IJsselmeergebied en de Zuidwestelijke Delta overstromingen en wateroverlast kunnen ontstaan. 

Aan de slag!

1, 2, 3, 4 en 6 c