4.1 De pruikentijd

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

4. Pruiken en revoluties

4.1 De pruikentijd

Tijdvak 7

In deze paragraaf leer je:

• Welke sociale verhoudingen er waren in Frankrijk
• Hoe de verlichting zorgde voor een andere manier van denken
• Welke kritiek er was op de samenleving

De standenmaatschappij

De bevolking was verdeeld in standen (met name in Frankrijk)

De standenmaatschappij

De bevolking was verdeeld in standen (met name in Frankrijk)

Eerste stand

Geestelijkheid

De standenmaatschappij

De bevolking was verdeeld in standen (met name in Frankrijk)

Eerste stand

Geestelijkheid

Tweede stand

Adel

De standenmaatschappij

De bevolking was verdeeld in standen (met name in Frankrijk)

Eerste stand

Geestelijkheid

Tweede stand

Adel

Derde stand

De rest (handelaren, boeren, arbeiders)

De standenmaatschappij

De standenmaatschappij was oneerlijk. Eerste twee standen hadden privileges (voorrechten)

De standenmaatschappij

De standenmaatschappij was oneerlijk. Eerste twee standen hadden privileges (voorrechten)

Leg de afbeelding uit

Wie zie je?

Wat is de boodschap van de maker?

De verlichting

In de wetenschappelijke revolutie gingen mensen logisch denken

Op die manier konden ze ook naar de samenleving kijken

Mensen zeiden dat je met rationeel denken alles kon verklaren

Deze manier van denken noemen we de verlichting

Met het verstand (de rede)

Link naar opdracht verlichting: http://www.sjlgs.nl/havo/files/Groepsopdracht-denkbeelden-verlichting.pdf

Wat werd er anders?

Kritiek op de standenmaatschappij

Volgens verlichte denkers waren alle mensen van nature gelijk

Daarom moesten er mensenrechten komen

En een rechtstaat

John Locke

Een koning krijgt zijn macht niet van god, maar van het volk

Als de koning zijn macht misbruikt mag het volk hem afzetten

Montesquieu

Absolutisme leidt tot onderdrukking

Het gezag moet gescheiden zijn over drie machten (driemachtenleer)

- Wetgevende macht

- Uitvoerende macht

- Rechterlijke macht

Aantekening maken:

Ontstaan van machtenscheiding

De Trias politica is door Montesqieu bedacht in de tijd van het Absolutisme, vorsten hebben alle macht om beslissingen te nemen, zonder controle en tegenspraak.

Montesqieu  wilde dat de macht in een land verdeeld zou worden in drie gescheiden  instanties, om machtsmisbruik te voorkomen.
Dit werd de uitvoerende, rechterlijke en wetgevende macht

Aantekening maken:

- Wetgevende macht: Het parlement (eerste en tweede kamer), zij maken wetten
- Uitvoerende macht: bijvoorbeeld de regering, ambtenaren en openbaar ministerie. Zij voeren wetten uit.
- Rechterlijke macht: de onafhankelijke rechters. Zij oordelen over strafbaar gedrag.

Voorbeeld:

• Tweede Kamer (wetgevende macht) stemt dat mishandeilng verboden is.
  

• Ministers van Justitie en Veiligheid (uitvoerende macht) moet er voor zorgen dat politie-agenten
  patrouileren, dat politie agenten paraat staan als er 112 wordt gebeld.
  
  

• Rechters (rechterlijke macht) kunnen meerdere functies hebben:-Als iemand voor de rechter staat voor mishandeling

Wat is het doel van de machtenscheiding?

Wie vormen in Nederland de Wetgevende macht? En welke taak hoort er bij?

Opdracht

a lees De verlichting op blz. 69 en 70 in je tekstboek.

b: maak opdracht 6 van H4.1 op blz. 92 van je werkboek.

a: lees Kritiek op blz. 70 in je leerboek.
b: leg in eigen woorden uit wat er bedoeld wordt met mensenrechten.

c: leg in eigen woorden uit wat er bedoeld wordt met rechtstaat.

d: maak opdracht 9 van H4.1 op blz. 93 van je werkboek.

e: Over welke drie machten gaat het als we het hebben over de trias politca?