HA1: formuleren: verwijswoorden

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Formuleren

verwijswoorden

HV H4 groen formuleren

verwijswoorden

TH H4 paars taalverzorging

mannelijk, vrouwelijk of onzijdig

Doel

Ik weet wat verwijswoorden zijn

Ik weet wat mannelijk, vrouwelijk en onzijdig is

Woordgeslacht

Zelfstandige naamwoorden zijn mannelijk, vrouwelijk of onzijdig.

de-woorden:  Mnl of vrw.

het-woorden: onzijdig 

Let op!

Het woordgeslacht heeft meestal niets te maken met mannelijk en vrouwelijk in de gewone betekenis!

Verwijswoorden

Verwijswoorden verwijzen meestal naar een woord dat al eerder genoemd is

of

wijzen vooruit naar een woord dat nog genoemd gaat worden.

Geslacht

We maken onderscheid tussen mannelijke, vrouwelijke en onzijdige woorden

• hij en zijn  verwijzen naar mannelijke (m) woorden
• zij en haar  verwijzen naar vrouwelijke (v) woorden
• het en zijn  naar onzijdige (o) woorden

Mannelijk

• mannelijke personen of dieren
• zelfstandig gebruikte werkwoordstammen

       (bloei, dank, groei, schrik, verhuur, dwang)

• woorden met achtervoegsel -aar, -aard, -er en -erd   (dronkaard, engerd)

vrouwelijk

• vrouwelijke personen of dieren
• woorden op -heid, -nis, -schap (waarheid, kennis, wetenschap)
• woorden op -te, -de (diepte, liefde)
• woorden op -ij, -erij, -arij, -enij, -ernij (voogdij, razernij)
• woorden op -ing, -st (beschaving, winst, komst)
• woorden op -ie, -tie, -logie, -sofie, -agogie (familie, politie, biologie, filosofie)

vrouwelijk

• woorden op -theek, -teit, -iteit (discotheek, puberteit)
• woorden op -tuur en -suur (natuur, censuur)
• woorden op -age, -ine, -se (bagage, discipline, analyse)
• woorden op -ade, -ide, -ode, -ude (tirade, periode)
• woorden op -sis, -xis, -tis (crisis, syntaxis)

mannelijk en vrouwelijk

Sommige woorden zijn mannelijk en vrouwelijk. Je maakt dan zelf een keuze

Voorbeeld: aardbei

onzijdig

• woorden waar je "het" voor kunt zetten
• verkleinwoorden (het huisje, het katje)
• zelfstandige naamwoorden die beginnen met ge-, be-, ont- + werkwoord stam (gezeur)
• landen en steden

mannelijk of vrouwelijk of onzijdig  ?

• de trein , hij/zij /het rijdt daar met zijn/haar conducteur. 
  
• de onderneming, hij/zij /het  maakt winst voor zijn /haar werknemers.
  
• het comité ,  hij /zij /het is opgericht door zijn/haar leden
  

Even oefenen

link 1: de of het?

link 2: de of het of beide?

link 3: waarnaar verwijst het woord?

https:

https:

https: