Geschiedenis zorg

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Kennis maken met de (geschiedenis van de) zorg

Leerdoelen

• Je kunt een aantal ontwikkelingen uit de geschiedenis van de ziekenzorg benoemen.
•  Benoemen wat  van invloed zijn geweest op de organisatie van de Nederlandse gezondheidzorg.
• Je weet wie Florence Nightingale is
• Je kent de WHO

Je moet het verleden kennen en het heden begrijpen om de toekomst te kunnen zien.

ooit waren er geen ziekenhuizen,

geen dokters en geen zusters.

het is niet voor te stellen misschien.

dus waar begon ons vak en ons werkveld zoals we dat nu kennen.

daarvoor moet je terug in de tijd.

En de allerbelangrijkste was....

Geschiedenis geneeskunde

De Griekse mythologische god Asklepios heeft zijn naam gegeven aan het symbool van de geneeskunde: esculaap. Staf waar een slang omheen kronkelt

Hippocrates (460-377 v. Chr.) benadrukte het belang van hygiëne, zowel voor arts als patiënt, gezonde eet- en drinkgewoonten, frisse lucht en een natuurlijk verloop van processen in het lichaam. Deze ideeën zijn nog steeds relevant. Eed van Hipocrates

In Perzië en India werden artsen opgeleid. Zij hielden zich bezig met anatomie, oogheelkunde, farmacologie en fysiologie. Bekende namen zijn Rhazes (1000) en Avicenna (1025). Rhazes gebruikte als eerste chirurg de verdovingsvloeistof ethanol. Avicenna schreef verschillende geneeskundige boekwerken

Asklepios

Griekse god van geneeskunde, die werd afgebeeld met een staf met slang.

Tegenwoordig nog veel gebruikt (apothekers/artsen)

Asklepios

Esculaap

Hippocrates

de Eed

De Griekse mythologische god Asklepios heeft zijn naam gegeven aan het symbool van de geneeskunde: esculaap. Staf waar een slang omheen kronkelt. De slang staat in de esculaap symbool voor de genezing, omdat dit dier zijn huid kan afwerpen, hetgeen staat voor herboren worden en genezing, maar ook door zijn beet de dood kan brengen

Hippocrates (460-377 v. Chr.)

( paardentemmer)

 benadrukte het belang van hygiëne, zowel voor arts als patiënt, gezonde eet- en drinkgewoonten, frisse lucht en een natuurlijk verloop van processen in het lichaam. Deze ideeën zijn nog steeds relevant. Eed van Hipocrates

Zorg in de oudheid

Vooral familie

Kruiden en planten geneesmiddel

 

16e eeuw

Van liefdadigheid kerken en kloosters naar langzaam steeds professionelere zorg

Sterk verbonden met Christelijk geloof

17e eeuw

Vincent de Paul

Eerste opleiding voor zusters 1633

Florence  Nightengale

zijn is echt de grondlegger van de verzorging en verpleging.

deze zorg was er gewoon niet,

Maar zij stond op, tijdens de Krim oorlog in een mannen wereld.

voor die tijd echt rebels!

Geschiedenis gezondheidszorg

Florence Nightingale zorgde voor een enorme professionele impuls in de zorg. In de 19e eeuw

WHO

Wereldgezondheidsorganisatie

• Opricht van de Verenigde Naties in 1945 
• Leiderschap bieden tijdens gezondheidscrisis
  
• Onderzoek agenda opstellen en onderzoek stimuleren
  
• Normen en waarden opstellen
• Technische hulp verschaffen
  
• Trends in gezondheid monitoren

WHO is een afkorting van World Health Organization, in het Nederlands Wereldgezondheidsorganisatie. De organisatie neemt de leidersrol op zich op het gebied van gezondheidszaken. De organisatie bepaalt de agenda voor gezondheid, zet normen en helpt landen waar nodig met technische hulp en monitoring van trends in gezondheid.

Visie

Visie is het fundament van je handelen

Het is het gestructureerd en onderbouwd verwoorden van je mening.

Als je handelen is gebaseerd op een (bewust of onbewust) geformueleerde visie.

Visie

Een visie kan kort worden omschreven als ‘een kijk op iets’. Een betere definitie is: een visie is een weloverwogen mening over een kwestie en hoe deze kwestie zich zou moeten ontwikkelen. Het vormen van een visie gaat dus gepaard met het goed nadenken over een kwestie en goed onderbouwd besluiten wat je standpunt is

Visie binnen zorginstellingen

Alle zorginstellingen hebben een visie geformuleerd

Er zijn verschillende visies:

- Traditioneel

- Holistisch

- Emancipatoir

Traditionele visie

Beschouwt de zorgvrager als patiënt die verzorgd moet worden

Wordt ook de medische visie genoemd

Er wordt weinig tot geen aandacht besteedt aan onzichtbare zaken zoals de gevoelens van de zorgvrager

Emancipatorische visie

De cliënt staat centraal

Aanvulling op holistische visie

De cliënt is vrij om zijn/haar eigen leven in te vullen

bij een holistische visie:

1. kijk je helemaal naar de zorgvrager
2. Kijk je naar de zorgvrager als één geheel
3. kijk je naar de zorgvrager als individu
4. kijk je naar de zorgvrager als eenling

Intramurale zorg

extramurale zorg

transmurale zorg

Semimurale zorg

Buiten de muren van een instelling

Niet zelfstandig, maar ook niet opgenomen in een instelling (dagbehandeling)

Ketenzorg, verplaatste zorg buiten de instelling

Binnen de muren van een instelling, langer dan 24 uur

Ontwikkeling in de zorg

Maar wat is er dan anders ten opzichte van vroeger?

- kleinere gezinnen

- ouderen blijven steeds langer thuis wonen

- mantelzorg

- verpleeghuizen i.p.v. 

bejaardentehuizen

Bejaardentehuis in de jaren 50

Ouderen werden wel eens vervuild, vereenzaamd of verwaarloosd aangetroffen

Zorg is continu in ontwikkeling

• Regels, wetten, protocollen
• Technologie

Wet zorg en dwang

Medicatieveiligheid

Familieparticipatie

Wetenschappelijk onderzoek

Evidence-based-practice

(wetenschappelijk of best bewezen)

Een veranderende maatschappij

- Wat we vroeger goede zorg vonden, vinden we nu 'niet meer van deze tijd'. 

Organisatie van de gezondheidszorg

Opdracht:

Hoe zie jij de geschiedenis van de zorg, de huidige zorg en de toekomst van de zorg? Maak dit duidelijk op een poster.

Doe het zo:

· Pak een vel papier

· Zet een grote tijdslijn op het vel van 2000 vc tot 2024.

· Zoek op internet op wie de personen in het tweede vak zijn en plaats ze in de juiste periode op de tijdlijn. Geef een korte uitleg bij die personen. 

Personen:

- Florence Nightingale

- Hippocrates

- Kusumoto Ine

- Aletta Jacobs

- John Snow

-  Rasis (Muhammad ibn Zakariya)

- Alexander Flemming

- Semmelweis

- Diaconessen

- Benedictijnen

- World Health Organization

- Henri Dunant

- Mieke Grypdonck