Soorten trauma's

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Soorten trauma's 

Welke soorten trauma's weet je nog?

Indeling trauma's 

• neurotrauma
• wervelletsel 
• thoraxtrauma
  
• buik- en bekkentrauma
  
• extremiteitentrauma
  

Aan welk letsel denk je bij een neurotrauma?

Neurotrauma

• commotio cerebri

       (hersenschudding)

• contusio cerebri; (bewusteloosheid > 15 min)
• schedelfractuur; buitenste gedeelte.
• schedelbasisfractuur; binnenste gedeelte.
• epidurale bloeding
• subdurale bloeding

epidurale bloeding = optreedt tussen het harde hersenvlies (de dura mater) en de schedel. Dit type bloeding ontstaat meestal als gevolg van een traumatisch hersenletsel, bijvoorbeeld door een val, verkeersongeluk of harde klap op het hoofd.

subdurale bloeding =  ophoping van bloed tussen het harde hersenvlies (dura mater) en het spinnenwebvlies (arachnoidea). Het ontstaat meestal door schade aan aderen, zoals de zogenaamde brugvenen, die het hersenweefsel met de aderen in de dura verbinden.

Bloedingen

• epiduraal hematoom: bloeduitstorting tussen het harde hersenvlies en het schedelbot
  
• subarachnoïdale bloeding: hersenbloeding in de hersenvliezen tussen de hersenen en de schedel
  
• subduraal hematoom: bloeduitstorting tussen het harde hersenvlies en het hersenweefsel

Welke onderzoeken worden er gedaan bij een neurotrauma?

Verpleegkundige aandachtspunten bij neurotrauma

• Observatie van het bewustzijn: Glasgow Coma Scale (GCS). Hierbij wordt gekeken of een zorgvrager de ogen spontaan opent op aanspreken, zich motorisch kan bewegen en verbaal reageert op een vraag (EMV-score).
  
• Ademhaling: De ademhaling wordt gereguleerd vanuit de hersenstam.
• Bloeddruk en hartritme: door regelmatig meten van de bloeddruk en hartfrequentie kunnen complicaties mogelijk vroegtijdig worden herkend.
• Misselijkheid en braken
• Hoofdpijn

Wat is de EMV-score van deze zorgvrager?

Een zorgvrager is na een trauma opgenomen in het ziekenhuis en verminderd aanspreekbaar. Er wordt een EMV-score afgenomen. Bij het aanspreken en geven van een pijnprikkel opent de zorgvrager zijn ogen niet, hij strekt alleen zijn armen als reactie en kreunt hier lichtjes bij. 

Welke acties zouden ingezet kunnen worden, zowel diagnostiek als verpleegkundige interventies bij deze score?

E1/M2/V2. 

De behandeling zal nu gericht zijn op het zo spoedig mogelijk krijgen van een diagnose door middel van een CT-cerebrum. Daarnaast zullen er neurologische tests gedaan worden, zoals een pupilcontrole en reflexcontrole. Als verpleegkundige herhaal je regelmatig de observaties en metingen.

Wervelletsel 

• Whiplash: beschadiging van de banden, spieren of botten in de nek.

• Wervelfractuur: stabiel of instabiel --> een breuk in één van de wervels.

Whiplash

• Whiplash: beschadiging van de banden, spieren of botten in de nek

Vaak niet zichtbaar of scan of röntgen foto

Symptomen: 

Nekpijn, hoofdpijn, pijn in de rug en een verminderde beweeglijkheid van de bovenrug en nek. Maar ook duizeligheid, misselijkheid, braken en concentratiestoornissen.

Beschadigingen aan de zenuwen, tintelingen of krachtsverlies ontstaan.

Wervelfractuur

• Stabiel: het wervellichaam is gebroken en er bestaat geen kans dat het ruggenmerg beschadigd zal raken.

• Instabiele breuk bestaat de kans dat het ruggenmerg beschadigd wordt.
  

• Dwarslaesie: het ruggenmerg is beschadigd of doorgesneden (incomplete/complete dwarslaesie).

Onderzoek/ behandeling bij wervelletsel?

Verpleegkundige aandachtspunten bij wervelletsel

• oedeem in armen, benen
• Dwarslaesie: spinale shock fase
• urineretentie
• obstipatie
• decubitus
• diep veneuze trombose

Casuïstiek 

Een 35-jarige man is betrokken bij een motorongeval. Hij droeg geen helm en is met hoge snelheid tegen een lantaarnpaal gereden. Bij aankomst van de ambulance is hij bij bewustzijn maar verward (EMV 13: E3, M6, V4). Hij klaagt over hevige nekpijn en tintelingen in zijn benen. 

En klinisch redeneren maar....

Volgende les

Thoraxtrauma en buiktrauma

Voorbeelden thoraxtrauma?

Thoraxtrauma

• rib-, long-, borstbeen- of hartkneuzing (contusie)
  
• rib- en borstbeenbreuk (fractuur)
  
• middenrif- of bloedvat (bijvoorbeeld aorta) ruptuur (scheur)
  
• pneumothorax of hematothorax (klaplong/ opening in de pleuraholte of bloed in de pleuraruimte)

Een rib- en borstbeencontusie zorgt voor pijnklachten bij het ademhalen. Wat voor risico geeft dit?

1. Kans op een pneumothorax
2. Kans op een pneumonie
3. Ribfracturen
4. Ruptuur van de luchtpijp

Wat kan een ribfractuur veroorzaken?

1. Een pneumothorax
2. Een hematothorax
3. Een pneumonie
4. Een ruptuur van de trachea

Wat zijn belangrijke verpleegkundige aandachtspunten bij een thoraxtrauma?

Buiktrauma's

• letsel aan maag, darmen, lever, milt, en nieren
  
• bekkenfractuur

Wat is het grootste risico bij een buiktrauma?

1. ademhalingsdepressie
2. fractuur
3. bloeding
4. peritonitis

ademhalingsdepressie =  een aandoening waarbij de ademhaling vertraagt en onvoldoende effectief wordt, waardoor het zuurstofgehalte in het bloed daalt en het koolstofdioxidegehalte stijgt

Peritonitis = ontsteking van het peritoneum, het vlies dat de buikholte en de meeste organen in de buik bekleedt. Het is een ernstige aandoening die meestal ontstaat door infectie en die onbehandeld levensbedreigend kan zijn.

Verpleegkundige observatiepunten

• vitale functies
• bloedverlies
• huidskleur
• diurese 
• bewustzijn

Fracturen

Wat houden deze termen in?

• crushletsel
• crushsyndroom
• luxatie

Crushletsel (ook wel crush-syndroom genoemd) is een ernstige aandoening die ontstaat wanneer een deel van het lichaam langdurig onder druk staat, waardoor weefselbeschadiging optreedt door compressie. Het komt vaak voor bij mensen die vast komen te zitten onder zware voorwerpen of door ernstig trauma, zoals bij een verkeersongeval, aardbeving, of een bouwongeluk.

Luxatie is een medische term die verwijst naar een verplaatsing van een gewricht of bot. Dit kan optreden wanneer de botten die een gewricht vormen volledig uit hun normale positie worden geduwd. Luxaties zijn vaak het gevolg van een trauma zoals een val, een ongeluk of een plotselinge verwurging.

Verpleegkundige aandachtspunten

• botinfectie
• spierdystrofie
• gips
• pijn
• decubitus

Wat is een epiduraal hematoom?

1. Bloeduitstorting in het hersenweefsel
2. Bloeduitstorting tussen hersenvlies en schedel

Welke soort trauma's zijn er?

1. Neurotrauma
2. Thoraxtrauma
3. Huidtrauma
4. Wervelletsel

Wat is triage?

1. Urgentie van het probleem
2. De patiënt genezen
3. Ernst van de situatie bepalen

Welke hulp wordt ingeschakeld bij trauma's?

1. Ambulance
2. Arts
3. Psycholoog
4. Traumahelikopter

Wat is een trauma?

1. Seksueel misbruik
2. Een schokkende gebeurtenis
3. Ernstig verkeersongeluk
4. Een kleine verwonding

Wat is een kenmerk van crushsyndroom?

1. Botbreuk in de voet
2. Verstopping van de darmen
3. Spierweefsel beschadiging door druk
4. Longinfectie

Wat is een mogelijke complicatie van wervelletsel?

1. Diep veneuze trombose
2. Hoofdpijn
3. Verlies van gezichtsvermogen
4. Verhoogde hartslag

Wat is een cruciaal observatiepunt bij buiktrauma?

1. Verlies van eetlust
2. Bloedverlies
3. Spierpijn
4. Hoofdpijn

Wat is een stabiele wervelfractuur?

1. Geen kans op ruggenmergschade
2. Botschade aan de schouder
3. Ruggenmerg is volledig doorgesneden
4. Onzekerheid over het herstel

Wat meet de ICP-meting?

1. De druk in de hersenen
2. Bloeddruk
3. Hartslag
4. Lichaamstemperatuur

Huiswerk week 45

Zie ook learnbeat, studieplanner

Ziekten van botspierstelsel en bindweefsel.

Neem daarnaast een casus uit de praktijk mee die aansluit bij een ziektebeeld van het bewegingsstelsel. 

Wat is hier aan de hand? (aandoening, diagnose, symptomen, onderzoek/ behandeling, prognose...)