3.1 Het leven in de Sovvjet-Unie

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

3.1 Leven in de Sovjet-Unie

Planning

• Herhalen
• Uitleg 3.1 
• Aan de slag

Deelvraag

Hoe was het leven in de Sovjet-Unie in het Interbellum?

Bij welk bondgenootschap hoorde Rusland in 1914?

1. Centralen
2. Geallieerden
3. As mogendheden
4. NAVO

Wanneer was de Russische Revolutie?

1. 1914
2. 1916
3. 1917
4. 1918

Wie was er aan de macht voor de Russische Revolutie?

1. Lenin
2. Tsaar Nicolas II
3. Raspoetin
4. De Voorlopige Regering

Periode: het interbellum

• Tijd tussen (inter) de wereldoorlogen (bellum)
• Kenmerk: Opkomst totalitaire staten

Totalitaire staat

• In een totalitaire staat heeft de overheid alle macht over het leven van de burgers en is het individu onbelangrijk.

1. Sovjet-Unie (extreem-links)
2. Italië (extreem-rechts)
3. Duitsland (extreem-rechts)

Russische Revolutie

• 1917 Russische Revolutie 
• => Tsaar Nicolaas II moet aftreden
• => Communisten grijpen de macht 
  
• Communisme: alle goederen in een land moeten van iedereen gezamenlijk (commune) zijn. Hierdoor zou armoede opgelost worden. 
  
• Rusland wordt Sovjet-Unie.   
• Staat wordt totalitair (overheid heeft alle macht) 

Waarom in Rusland?

• Tsaar Nicolaas II had alle macht 
  
• Grootste deel van de bevolking arm (boeren, arbeiders) 
  
• WO I verliep heel slecht voor Rusland, leger werd slecht geleid en was slecht bewapend. 
  
• Winter 1916-1917 hongersnood => stakingen en demonstraties => tsaar doet afstand van de troon 
  
• 
  

Voorlopige regering en Sovjets

• Macht komt in handen van een groep gematigde communisten => de voorlopige regering 
• Voorlopige regering heeft moeite zaken op orde te krijgen => fanatieke communisten plegen in november 1917 een staatsgreep en nemen de macht over. 
  

     => Sovjet-Unie

Nieuwe leider: Lenin

Wie kwamen na de Russische Revolutie van 1917 in Rusland aan de macht?

1. kapitalisten
2. communisten
3. fascisten
4. nationaalsocialisten

Wie was in Rusland de leider van de communisten tijdens de Russische Revolutie?

1. Chroesjtsjov
2. Gorbatsjov
3. Lenin
4. Stalin

Welke bewering over de Russische revolutie is NIET waar?

1. Voor de revolutie was de Tsaar aan de macht
2. Door de revolutie kwam Lenin aan de macht
3. Voor de revolutie was iedereen gelijk
4. Lenin maakte Rusland communistisch

Welke twee dingen wilden de communisten in Rusland veranderen?

1. Democratie invoeren/tsaar afzetten
2. stoppen met de WOI en gelijke rechten voor vrouwen
3. iedereen is gelijk/geen privébezit meer

Gevolgen

• Alle bedrijven in de Sovjet-Unie worden overgenomen door de staat 
  
• Edelen en rijken vluchten het land uit  
  
• Er wordt vrede getekend met Duitsland waarbij de Sovjet-Unie veel gebied kwijtraakt (Vrede van Brest-Litovsk, gebied is oranje op de kaart hiernaast)
  
• De Sovjet-Unie wordt een totalitaire staat 
  

Lenin

Onder Lenin begin totalitaire staat:

• Geheime politie 
  
• Terreur en ‘zuiveringen’ 
  
• Strafkampen voor tegenstanders (later: Goelag)

Lenin overlijdt in 1924. Er volgt een strijd om de opvolging... 

Strafkampen voor tegenstanders

Stalin

• Volgt Lenin op na machtsstrijd 
  
• Vertrouwt niemand
  
• Periode van enorme terreur
  
• Zuiveringen
• Miljoenen mensen ten onrechte opgepakt, gemarteld, gedood en naar de Goelag verbannen. 
  

Showprocessen

• Uniek kenmerk voor Sovjet-Unie: showprocessen => gefilmde neprechtszaken waarin tegenstanders zichzelf moeten beschuldigen van hele erge misdaden.
  
• Werden als propaganda in bioscopen vertoond
• Iedereen kon opgepakt worden, er was totale willekeur 
  
• Familie en vrienden lieten je direct vallen om zelf veilig te blijven 
  

Stalin organiseerde showprocessen. Welke reden had hij daarvoor?

1. Zo liet hij zien dat hij beter was dan Lenin, die mensen zonder proces in strafkampen liet opsluiten.
2. Dankzij de showprocessen werd duidelijk dat de planeconomie goed werkte.
3. Dankzij de showprocessen leek het alsof er in de Sovjet-Unie een eerlijke rechtspraak was.
4. Door de showprocessen werd Stalin steeds populairder, ook bij zijn tegenstanders.

Wat bedoelen we met 'Goelag'?

1. Dit is een ander woord voor de Grote Terreur van Stalin
2. Hiermee worden alle showprocessen bedoelt
3. Stalin zijn autobiografie
4. Een (afgelegen) werkkamp onder Stalin en de overheidsdienst die deze kampen bestuurde

Planeconomie

Onder Stalin invoering planeconomie 

• overheid bepaalt wat er in een land geproduceerd moet worden 
  
• Iedere fabriek krijgt te horen wat er gemaakt moet worden in 5 jaar. 

Collectivisatie

• Boerderijen worden samengevoegd (= collectief) tot grote landbouwbedrijven (kolchoz)  => dit gebeurt niet vrijwillig!!!
  
• Boeren die hun boerderij niet wilde opgeven werden gezien als vijanden van het communisme! 

Mensen die honger hebben worden als verraders naar de Goelag gestuurd...

Door hen lijkt de Soviet-Unie immers minder groots...

Het opstellen van vijfjarenplannen hoort bij...

1. nieuwe economische politiek
2. de planeconomie
3. collectivisatie
4. zuiveringen

Welke begrippen passen bij het dagboekfragment?

1. censuur
2. zuiveringen
3. Planeconomie
4. showprocessen

Kies de juist volgorde

1. Lenin, Stalin, Nicolaas II
2. Nicolaas II, Lenin, Stalin
3. Stalin, Lenin, Nicolaas II
4. Nicolaas II, Stalin, Lenin

Welk kenmerk van Stalinisme herken je in de bron hiernaast?

1. Censuur
2. Persoonsverheerlijking
3. Propaganda
4. Showprocessen

Aan de slag!

Wat: Maak opdracht 1 t/m 12 van 3.1

Hoe: Fluisterend

Hulp: Boek, buurman/buurvrouw

Klaar? --> Nakijken of 3D Goelag tour

Muziek luisteren mag, maar één keer een playlist aanzetten

Leg uit waarom de Sovjet-Unie onder Stalin een totalitaire samenleving was. Gebruik in je uitleg de begrippen showprocessen, strafkamp en terreur.