Observeren Signaleren en Rapporteren - Observatieplan en Observatiegegevens ordenen

• Beroepsorientatie
• MBO
• Studiejaar 1

Observeren Signaleren en Rapporteren

Observatieplan en Observatiegegevens ordenen

Deel 1

90 minuten

Aanwezigheidsregistratie

Aanwezigheid zal door de docent geregistreerd worden. Aanwezigheid kan meerdere malen tijdens de les worden gedaan. Bij vroegtijdig verlaten van de les, zonder geldige reden, zal je op 'ongeoorloofd afwezig' staan. 

Ben je te laat? Geef dit dan door aan het einde van de les aan de docent. Dit is jouw verantwoordelijkheid. 

Energizer

Wat zie jij?

Moonwalking bear - leuk om de les mee te starten!

Programma

Deel 1:

1. Lesdoelen

2. Terugblik vorige les

3. Theoretische gedeelte over:

•  Observatieplan

4. Verwerkingsopdracht BOOM

5. Afsluiting les

Deel 1: 90 min (2 x45 min)

5 min. Welkom en AWR

5 min. Energizer

3 min. lesdoelen

10 min Terugblik vorige les

2 min. Programma

20 min  Theoretische gedeelte

20  min  Leeropdrachten 6

15 min Nabespreken opdracht

10 min Afsluiting les en huiswerk

90 min. totaal

Lesdoelen

Aan het einde van deze les kun jij:

- een observatieplan ontwerpen

- observatiegegevens  ordenen

Welke 5 observatiemethodes zijn er?

1. vrije observatie
2. gestructureerde observatie
3. intervalobservatie
4. contextuele observatie
5. protocollaire observatie

Welke observatiemethode zou jij kiezen
en waarom?

Observatietechnieken:
Wat hoort er NIET bij een participerende observatie?

1. kan altijd
2. informatie verzamelen
3. doel duidelijk krijgen
4. collega nodig

Participerend observeren:

- Intern observeren

- lastig begeleider - 2 dingen tegelijkertijd

- valkuil; beïnvloeden situatie

- vooral handig als vraagstelling/ doel niet concreet is/ informatie verzamelen.

- vaak ook doordat er niet voldoende collega's zijn om te observeren.

Observatietechnieken:

Welke uitspaak is correct als het gaat om een
niet participerende observatie?

1. Is tijdrovend
2. Is niet afleidend voor de cliënt
3. Is als je niet nauwkeurig
4. Is tijdbesparend

Niet - Participerend observeren:

- Extern observeren

- Begeleider observeert alleen, je kunt observatie nauwgezet uit te voeren

- Geen invloed op de situatie

- Vooral handig als complexe observatievraag hebt

- Valkuil: Observeren kan de cliënt afleiden

- Spiegelwand

- voldoende collega's nodig/ voldoende tijd nodig

Theoretische gedeelte

Observatieplan

Stappenplan voor je observatie!

Formulier kun je vinden op It's Learning!

Observatieplan

Stap 1 Algemene gegevens

Omschrijving van de persoon die je gaat observeren. Denk aan:​

•  Achtergrond​
  
•  Scholing/ werk ​
  
•  Leefsituatie​
  
•  Lichamelijke- en geestelijke gezondheid. ​
  
•  Overige gegevens die van belang zijn voor je observatie (omstandigheden binnen de groep, aanwezigheid etc.) ​

Observatieplan

Stap 2 De aanleiding

Wat ga je observeren? ​

​

Van welke situatie of welk probleem ga je uit? Wat is de aanleiding/ reden? ​

Beschrijf de situatie waar je vragen over hebt. 

Observatieplan

Stap 3 Doel observatie

Doel van de observatie & observatievragen:

• Op welke vraag moet je observatie antwoord geven? 
• Duidelijk & concreet, mag geen vragen oproepen! 

Observatieplan

Stap 4 Observatievragen

Hoofd- en deelvragen; concreet gedrag

 

Observatieplan

Stap 5 Observatiemethode en technieken

Observatietechnieken: Participerend - niet-participerend

Observatiemethode: Vrije observatie, gestructureerde observatie, contextuele observatie, protocollaire observatie en interval observatie.

Herhaal gelijk een stukje theorie van de vorige les. Weten de studenten nog wat de technieken en methode zijn?

Observatieplan

Stap 6 Manier van registeren

Vandaag, verder op in de les, bespreken we de theorie van de verschillende manieren van registeren. Tellen/ turven, beschrijven en verbanden leggen.

Observatieplan

Stap 7 Plan van Aanpak

Observatieplan

Stap 8 tot 10

Verwerkingsopdracht Boom

Boek Methodisch begeleiden, 

Thema 3. Signaleren en observeren, 

Maak voor jezelf - verwerkingsopdracht 11. Observeren. 

Gebruik het observatieformulier wat net is uitgelegd!

Nabespreken eerst met buurman/ buurvrouw en dan klassikaal!

Check doelen - Afsluiting les - Huiswerk

Huiswerk voor de volgende les:

Lees het observatieplan formulier nog eens goed door voor de volgende les!

En maak alvast een start met je observatieplan.

Deel je met buurman/ buurvouw wat jij deze les geleerd hebt over een observatieplan schrijven!

(Denk aan doelen, observatiemethode en technieken ect.)

Deel 

45 minuten

Aanwezigheidsregistratie

Aanwezigheid zal door de docent geregistreerd worden. Aanwezigheid kan meerdere malen tijdens de les worden gedaan. Bij vroegtijdig verlaten van de les, zonder geldige reden, zal je op 'ongeoorloofd afwezig' staan. 

Ben je te laat? Geef dit dan door aan het einde van de les aan de docent. Dit is jouw verantwoordelijkheid. 

Programma

Deel 2:

1. Lesdoelen

2. Terugblik vorige les

• boom-opdracht 11

3. Theoretische gedeelte over:

• Observatiegegevens ordenen

4. Lesdoelen check

5. Afsluiting les en huiswerk

Deel 1: 45 min

5 min. Welkom en AWR

2 min. Programma

3 min. lesdoelen

5 min. Terugblik

25 min Opdracht

5 minuten Lesdoelen check en afsluiting les/ huiswerk

45 min. totaal

Lesdoelen

Aan het einde van deze les kun jij:

 

- een observatieplan ontwerpen

- observatiegegevens  ordenen

Terugblik vorige les 

Wat weet jij nog van het observatieplan?

Met elkaar bespreken we uit het boek Methodisch begeleiden,

Thema 3. Signaleren en observeren - opdracht 11. 

Theoretische gedeelte

Ordenen en verwerken van gegevens 

Thema 3.6 uit methodisch begeleiden

Als je een observatiemethoden hebt gekozen en weet hoe je gaat observeren bijv. tijdens een kookactiviteit waarin je participeert dan is de volgende stap dat je gaat vastleggen in je plan hoe je dit gaat verwerken. 

In de theorie- Methodisch begeleiden 3.6- spreken we van een aantal manieren: 

• Beschrijven (ook wel ''continue observatie''genoemd)
• Tellen en turven (ook wel ''time''/''event'' sampling genoemd) 
• Verbanden leggen 
  
  Op de volgende dia lopen we dit per onderdeel door. 

Verwerken van gegevens: ''beschrijven''

• Beschrijven (ook wel ''continue observatie''genoemd) (meest gebruikte optie!) 
  Je schrijft tijdens een observatie alle opvallende punten die gebeuren op. Dit doe je zo objectief en volledig mogelijk. Vaak eerst steekwoorden, na je observatie omzetten tot een observatieverslag.  Voordeel= compleet beeld van de situatie/cliënt krijgen
  Nadeel= tijdrovend, gevaar subjectiviteit.
  
  08.30-09.00u - observatie tijdens bewegingsactiviteit met mevrouw X (84 jaar) 
  Mevrouw X zit achteraan op een stoel. AB'er geeft aan dat ze met een zachte bal gaan gooien. Mevrouw X geeft aan dat ze dit niet kan. Mevrouw X legt de bal op de grond en herhaalt dat ze het niet kan. Mevrouw X  mompelt en beweegt met haar handen ze kijkt weg van de AB'er. etc etc. 
  
  

Verwerken van gegevens: ''turven/tellen''

• Tellen en turven (ook wel ''time''/''event'' sampling genoemd) 
  Van tevoren zet je je observatievragen om in gedragskenmerken/aspecten. 
  Tijdens het teamoverleg wordt er besproken dat een client een gedragsverandering laat zien of er is bijvoorbeeld bij een client sprake van moeilijk verstaanbaar gedrag. 
  Je gaat kijken hoe vaak en wanneer de situatie zich voordoet. 
  
  
• Voordeel : objectief en door meerdere
  collega's kunnen de observatie doen 
• Nadeel: doordat het in het schema al geordend is,
  gaat er mogelijk ook informatie verloren 

Verwerken van gegevens: verbanden leggen

Je kunt informatie verwerken door verbanden te leggen tussen de gegevens die je hebt verzameld. Als je verbanden legt, kun je een ander beeld krijgen van een situatie.

Voorbeeld vanuit jullie boek: 

Tellen en turven doe je door

1. Objectief op te schrijven wat je hebt geobserveerd.
2. Aantallen bijhouden/streepjes zetten

Waarom is het bij tellen/turven een nadeel dat je alleen het gedrag kunt vastleggen?

1. Je bent dan niet kritisch genoeg
2. Het is geen nadeel; het is juist handig!
3. Op die manier kan informatie verloren gaan
4. Je kunt geen verbanden leggen

Opdracht 

Ga aan de slag met:

 Leeractiviteit 7 Observatiemethoden en technieken II & 

Leeractiviteit 8 Observatieplan methoden en technieken

of

Maak alvast een start met je observatieplan!

Afsluiting les - check doelen

Huiswerk

Lees voor de volgende les uit het boek Methodisch begeleiden, 

Thema 3.1 tot 3.6  Signaleren en observeren nogmaals door.

Maak je observatieplan af voor zover mogelijk!

Maak leeractiviteit 7/ 8 af, als je deze nog niet af had gemaakt in de les.

Lesdoelen check