1.3 Gesteente wordt verplaatst

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Paragraaf 1.3: Gesteente wordt verplaatst en blijft liggen

Deze les:

- herhaling vorige les

- nieuwe lesstof

- aan de slag

Vorige les

- verwering; welke soorten

Vorige les

- verwering; welke soorten

- wat is mechanische verwering?

Vorige les

- verwering; welke soorten

- wat is mechanische verwering?

- wat is chemische verwering?

Vorige les

- verwering; welke soorten

- wat is mechanische verwering?

- wat is chemische verwering?

- wat is een karstgebied en hoe ontstaat het?

Mechanische verwering

1. Vorstverwering
   
2. Verwering door temperatuurverschillen
   
3. Biologische verwering
   

Chemische verwering: 

Verwering van gesteente door werking van zuurstof en vocht.

Verwering

Mechanische verwering

Chemische verwering

Vorstverwering

Verwering temperatuur verschillen

Biologische verwering

Karstgebieden

Gebieden van kalksteen worden ook wel karstgebieden genoemd. 

Gebied dat gekenmerkt wordt door het oplossen van kalksteen.

1. Dit is een jong gebergte
2. Dit is een oud gebergte

Een jong gebergte heeft ........

1. Lage toppen, schuine wanden en ondiepe dalen
2. Diepe dalen, hoge toppen en steile wanden

Welk gesteente is dit?

1. sedimentgesteente
2. stollingsgesteente

Welke vorm van verwering zie je?

1. Chemische verwering
2. Mechanische verwering

Welke vorm van verwering zie je?

1. Vorstverwering
2. Biologische verwering
3. Verwering door temperatuurverschil

Paragraaf 1.3: Gesteente wordt verplaatst en blijft liggen

leerdoelen

• Je begrijpt wat de stroomsnelheid van een rivier te maken heeft met erosie en sedimentatie.

• Je weet wat erosie en sedimentatie zijn.

• Je kunt beschrijven en verklaren wat er in de boven-, midden- en benedenloop van een rivier gebeurt.

Steile helling

Gesteente gaat rollen of vallen.

Flauwe helling

Gesteente schuift langzaam naar beneden.

 

Een Puinhelling is een helling die bestaat uit verbrokkeld gesteente.

Erosie

De uitschurende werking van stromend water, wind of ijs.

Net verweerd gesteente is hoekig en scherp.

Doordat stenen met elkaar botsen  en langs elkaar schuren in de rivier, worden de stenen steeds meer afgerond.

Hierdoor onstaat in de bovenloop van de rivier grind.

V-dal!

rivier/V-dal

gletsjer/U-dal

Gletsjer: ijsmassa's die langzaam naar beneden bewegen.

Firnbekken:

Komvormig gebied in de bergen waar zich sneeuw ophoopt en in ijs wordt omgezet

Voorbeeld U-dal!

Fjorden: een u-vormig dal dat is volgelopen met zeewater.

Een u-vormig dal dat is volgelopen met zeewater.

Grind: zien met blote oog.

Zand: zien met blote oog

Klei: alleen zien met microscoop

Verwering en erosie zorgen ervoor dat gesteente in kleine korreltjes uiteenvalt.

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Delta

Aan de slag:

Maak in je schrift een lijst met belangrijke begrippen uit deze paragraaf. Leg de begrippen in je eigen woorden uit en schrijf het in je schrift op.

Klaar? Maak een samenvatting van deze pagina.

Check!

Klopt het dat:

•     Je begrijpt wat de stroomsnelheid van een rivier te maken heeft met erosie en sedimentatie.
  
  •     Je weet wat erosie en sedimentatie zijn.
  •     Je kunt beschrijven en verklaren wat er in de boven-, midden- en benedenloop van een rivier gebeurt.

Wat is sedimentatie?

1. Het afslijten van gebergten
2. Het neerleggen van materiaal door water, ijs en wind
3. Ontstaan van de ijstijd
4. Het lenen van geld

neerleggen van sedimentatiemateriaal

1. erosie
2. verwering
3. sedimentatie

Erosie is:

1. Materiaal dat is ontstaan door afbraak
2. Verweringsmateriaal
3. Afschuren van het aardoppervlak
4. Het neerleggen van sediment

1. U-dal
2. V-dal

Wat heeft de grootste korrels?

1. zand
2. klei
3. grind

U-dal

Gletsjer

V-dal

Rivier

Benedenloop

Bovenloop 

Middenloop

Bekijk de doorsnede van de rivier. Welke omschrijving hoort waar?

Veel erosie

Beetje erosie

Sedimentatie grote stukken

Sedimentatie kleine stukken