1.3 Gesteente wordt verplaatst

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

Paragraaf 1.3: Gesteente wordt verplaatst

Deze les:

- herhaling vorige les

- nieuwe lesstof

- aan de slag

Vorige les

- verwering; welke soorten

- wat is mechanische verwering?

Vorige les

- verwering; welke soorten

Vorige les

- verwering; welke soorten

- wat is mechanische verwering?

- wat is chemische verwering?

Vorige les

- verwering; welke soorten

- wat is mechanische verwering?

- wat is chemische verwering?

- wat is een karstgebied en hoe ontstaat het?

Mechanische verwering

1. Vorstverwering
   
2. Verwering door temperatuurverschillen
   
3. Biologische verwering
   

Chemische verwering: 

Verwering van gesteente door werking van zuurstof en vocht.

Verwering

Mechanische verwering

Chemische verwering

Vorstverwering

Verwering temperatuur verschillen

Biologische verwering

Karstgebieden

Gebieden van kalksteen worden ook wel karstgebieden genoemd. 

Gebied dat gekenmerkt wordt door het oplossen van kalksteen.

Welk soort verwering waar?

Cairo: woestijnklimaat;

Paramaribo: tropisch klimaat;

Upernavik: poolklimaat;

Parijs: gematigd zeeklimaat.

In welke stad zal een standbeeld het snelst aangetast worden door chemische verwering?

1. Caïro
2. Paramaribo
3. Upernavik
4. Parijs

Verklaar je waardoor in Paramaribo een standbeeld sneller aangetast kan worden.

In welke steden zal geen chemische verwering plaatsvinden?

1. Caïro
2. Paramaribo
3. Upernavik
4. Parijs

Verklaar waardoor chemische verwering bij de evenaar sneller gaat dan in Nederland.

Paragraaf 1.3: Gesteente wordt verplaatst

Aan het eind van de les:

• kunnen jullie vertellen hoe wat een puinhelling is
• weten jullie wat massabewegingen zijn en hoe ze ontstaan.
• weten jullie meer over rivieren en hoe de loop van de rivier is.
• Kunnen jullie verschillende dalen benoemen en herkennen.

massabeweging

Gesteente dat langs een helling naar beneden komt onder invloed van de zwaartekracht.

Steile helling

Gesteente gaat rollen of vallen.

Flauwe helling

Gesteente schuift langzaam naar beneden.

 

Een Puinhelling is een helling die bestaat uit verbrokkeld gesteente.

Erosie

De uitschurende werking van beladen stromend water, wind of ijs.

Net verweerd gesteente is hoekig en scherp.

Doordat stenen met elkaar botsen  en langs elkaar schuren in de rivier, worden de stenen steeds meer afgerond.

Hierdoor onstaat in de bovenloop van de rivier grind.

V-dal!

rivier/V-dal

gletsjer/U-dal

Gletsjer: ijsmassa's die langzaam naar beneden bewegen.

Firnbekken:

Komvormig gebied in de bergen waar zich sneeuw ophoopt en in ijs wordt omgezet

Voorbeeld U-dal!

Fjorden: een u-vormig dal dat is volgelopen met zeewater.

Een u-vormig dal dat is volgelopen met zeewater.

0

Grind: zien met blote oog.

Zand: zien met blote oog

Klei: alleen zien met microscoop

Verwering en erosie zorgen ervoor dat gesteente in kleine korreltjes uiteenvalt.

Bovenloop

Middenloop

Benedenloop

Delta

Aan de slag:

* Lees de tekst in je tekstboek

* Maak je opdrachten online (je eigen leerroute ontstaat vanzelf)

* Klaar? Start alvast met topo Europa (werkboek)

* Afsluiting: leerdoelen checken

Kom in de lesson-up!
Welke begrippen hoorden bij 1.3?

Check!

• kunnen jullie vertellen hoe wat een puinhelling is
• weten jullie wat massabewegingen zijn en hoe ze ontstaan.
• weten jullie meer over rivieren en hoe de loop van de rivier is.
• Kunnen jullie verschillende dalen benoemen en herkennen.

1. U-dal
2. V-dal

Wat heeft de grootste korrels?

1. zand
2. klei
3. grind

Hoe ontstaat een fjord?

U-dal

Gletsjer

V-dal

Rivier