This lesson contains 29 slides, with interactive quizzes, text slides and 1 video.
Lesson duration is: 80 min
Items in this lesson
§4.6 & §4.7 Stad en platteland in Zuid-Amerika
VWO 4 H4 Zuid-Amerika
Domein D: Gebieden
Slide 1 - Slide
Slide 2 - Slide
Lesdoelen §4.6
Je kunt de positie van de grote Zuid-Amerikaanse steden in het mondiale netwerk beschrijven.
Je kunt de ruimtelijk structuur en ontwikkeling van de Zuid-Amerikaanse stad beschrijven en verklaren.
Je kunt het ontstaan en de ontwikkeling van de informele stad uitleggen.
Je kunt aantonen hoe door urban spraw het omringend platteland verstedelijkt.
Slide 3 - Slide
Grote delen van de wereld zijn door globalisering met elkaar verbonden.
We leven in een netwerksamenleving.
Wereldsteden of global cities zijn hierin de knooppunten.
Slide 4 - Slide
Beoordeel de stellingen:
I Wereldsteden zijn altijd megasteden. II Megasteden zijn altijd wereldsteden.
A
I is juist, II is onjuist
B
I is onjuist, II is juist
C
Beide stellingen zijn juist
D
Beide stellingen zijn onjuist.
Slide 5 - Quiz
Continent van steden
São Paulo is een wereldstad én megastad.
Buenos Aires, Rio de Janeiro, Lima en Bogotá zijn megasteden.
Toch zijn het vooral de middelgrote steden (tot 500.000) die hard groeien.
Dit komt door aangelegde ontwikkelingscorridors.
Slide 6 - Slide
Slide 7 - Slide
"Chinezen sluiten net zo makkelijk deals met het neoliberale en democratische Chili als met het socialistische en dictatoriale Venezuela." (Geografie, 2017)
Slide 8 - Slide
Ruimtelijke structuur en ontwikkeling (1)
In centrum elementen uit koloniaal verleden: dambordpatroon en de plaza mayor.
Slide 9 - Slide
Ruimtelijke structuur en ontwikkeling (2)
Vanaf 1900 in een sterpatroon brede wegen (avenida's) aangelegd.
In de jaren '50 en '60 ontstaan door massale ruraal-urbane migratie aan de randen van de steden favela's.
Slide 10 - Slide
Ruimtelijke structuur en ontwikkeling (3)
Sinds de jaren '80 veel gentrification in het centrumgebied. Armere buurtbewoners worden verdrongen.
Ontstaan gated communities voor de elite, die de sociale ongelijkheid zichtbaar maken en ruimtelijke segregatie vergroot.
Slide 11 - Slide
Ruimtelijke structuur en ontwikkeling (4)
In het heden is er sprake vaneen proces van invasie en successie.
Middenklasse trekt in woningen die door de elite verlaten worden / lagere inkomensgroepen trekken in verlaten woningen van de middenklasse.
Slide 12 - Slide
ruraal-urbane migratie in Brazilië
Slide 13 - Slide
Welke processen kun je hier uit opmaken? Welke begrippen herken je?
Slide 14 - Slide
Maak gebruik van §4.6 Verklaar in vier stappen het ontstaan van zelfbouwwijken/favela's. Begin met: 1. In de steden in Zuid-Amerika is veel werk, op het platteland is veel werkeloosheid.
Slide 15 - Open question
Urban sprawl
Steden in Zuid-Amerika groeien enorm, zowel verticaal (hoogbouw) als horizontaal (op het platteland).
Ongeremde ruimtelijke uitbreiding van de stad op het platteland noem je urban sprawl.
Dit gebeurt door: - grote ruimtebeslag van informele woonwijken (laagbouw) - grootschalige, commerciële bouwprojecten.
Slide 16 - Slide
Lesdoelen §4.7
Je kunt de kenmerken noemen van een verstedelijkt platteland.
Je kunt beschrijven hoe de ongelijkheid op het platteland in de 20e eeuw toenam.
Je kunt uitleggen welke invloed het neoliberalisme had op de landbouw.
Je kunt uitleggen wat voor- en nadelen van schaalvergroting zijn in de landbouw.
Slide 17 - Slide
Slide 18 - Slide
Ontwikkeling van het platteland (1)
Begin 20e eeuw was grond in hand van de elite. Zij bezat plantages en latifundia(grote bedrijven).
Zo'n 80% van plattelandsbevolking waren landarbeiders of zelfvoorzienende boeren met minifundia (kleine bedrijven).
Slide 19 - Slide
Ontwikkeling van het platteland (2)
Pas in de jaren '50 vanuit overheid interesse in platteland.
Vooral door groeiende stadspopulatie en grondstoffen voor de industrie.
Groene revolutie verhoogde de opbrengst van exportgewassen.
Door mechanisatie nam werkgelegenheid af, en de ongelijkheid toe.
Slide 20 - Slide
Ontwikkeling van het platteland (3)
Politiek van landhervorming leverde weinig op.
Machtige grondbezitters (ondersteund door het systeem van cliëntelisme) hielden hun grond.
Vervolgens ontginning van gebieden als de Amazone om kleine boeren aan grond te helpen.
Alleen deze bedrijven waren niet rendabel. Tropische bodems zijn onvruchtbaar en raken snel uitgeput.
Grond werd verkocht aan grote vee- en sojateelt bedrijven. Dus uiteindelijk geen einde aan ongelijke grondbezitsverhoudingen.
Slide 21 - Slide
earth.google.com
Slide 22 - Link
Slide 23 - Video
Socialisme en communisme
Populistische politiek betekende ook vriendjespolitiek en corruptie. Elite werd rijker -> armere bevolking bleef achter.
Gevolg: opkomst van guerrilla bewegingen en socialistische- en communistische ideeën.
Elite was bang de macht te verliezen.. Gevolg..
Slide 24 - Slide
Landgrabbing - Landrush
Slide 25 - Slide
Aan de slag
Maak de opdrachten:
Slide 26 - Slide
Afsluiting
Slide 27 - Slide
Wat zijn belangrijke oorzaken van de sociale ongelijkheid in de Zuid-Amerikaanse steden?
Slide 28 - Mind map
Wat zijn belangrijke oorzaken van de sociale ongelijkheid op het Zuid-Amerikaanse platteland?