Theorieles blok 1.5 - les 2

• tandartsassistent
• MBO
• Studiejaar 1

Theorieles Specifiek

Blok 1.5 - les 2

Deze les

• Leerdoelen
  
• Voorkennis
• Theorie
• Vragen
• Zelfstandig werken

Leerdoelen les 2

Aan het eind van deze les kun je: 

• De structuren benoemen rond de mondholte: spieren en spiergroepen in het hoofd-halsgebied
• De structuren benoemen rond de mondholte: zenuwen in het hoofd-halsgebied

Voorkennis testen

Hoeveel kauwspieren hebben we?

1. Twee
2. Drie
3. Vier
4. Vijf

Elke spier heeft een aanhechtingspunt. Wat is de origo?

1. Het aanhechtingspunt aan het meest beweeglijke botstuk
2. Het aanhechtingspunt aan het minst beweeglijke botstuk

Wat is de insertie?

1. Het aanhechtingspunt aan het meest beweeglijke botstuk
2. Het aanhechtingspunt aan het minst beweeglijke botstuk

Bij het stevig dichtbijten voelen we de
aanspanning van de spier die je hier
op de afbeelding ziet (rood). Welke
kauwspier is dit?

1. M. temporalis
2. M. masseter
3. M. pterydoideus lateralis
4. M. pterydoideus medialis

Spieren

Bewegen

Spieren of spiergroepen trekken samen

-> De afstand tussen twee aanhechtingspunten wordt korter

--Botstukken komen dichter bij elkaar 

--Onderlinge positie van botstukken verandert

Origo = zit aan minst beweeglijke botstuk

Insertie = zit aan meest beweeglijke botstuk

Skeletspier

Zit met beide uiteinden aan het bot vast 

Huidspier

Zit met één uiteinde vast aan het bot en aan het uiteinde aan de huid vast

Kringspier

Lopen als een cirkel rond

Spiergroepen in hoofd-hals gebied

• Vier kauwspieren 
• Vier suprahyoÏdale spieren, waarvan 3 mondbodemspieren
• Twee tongspieren 
• Infrahyoïdale spieren
• Twee mimische spieren 
• Hals- en nekspieren

Kauwspieren (vier stuks)

Zelfstudie:

Leer de origo, insertie en functie 

vanuit Thk, hoofdstuk 1.9.1.

Suprahyoïdale spieren; het woord 'Suprahyoïdaal' kun je ontleden. Hyoïdaal is afgeleid van tongbeen. Supra betekent:

1. Onder
2. Boven

Suprahyoïdale spieren

Vier spieren, waarvan drie mondbodemspieren 

Insertie = tongbeen (os hyoïdeum)

Vanaf tongbeen lopen ze naar schedel = origo

Functies:

• Aanspannen: plaatsverandering tong
  
• Openen mond: spieren trekken OK naar tongbeen
  

de vier suprahyoïdale spieren

... waarvan drie mondbodemspieren

• musculus mylohyoideus
• musculus geniohyoideus
• musculus digastricus

Verloop mondbodemspieren

Tongspieren

Intrinsieke tongspieren: binnen tonglichaam

• Tong dunner, smaller en korter maken
• Functie: vorm van tong bepalen tijdens kauwproces en spreken
• Geen origo of insertie

Extrinsieke tongspieren: lopen van buitenaf het tonglichaam binnen

• Bewegen tong

Extrinsieke tongspieren: 

Grootste extrinsieke tongspier = M. genioglossus. 

Origo: binnenzijde OK bij kin

'Infrahyoïdaal' betekent (ontleedt het woord):
1. Infra =
2. Hyoïdaal =

infra = onder

hyoïdaal= tongbeen

Infrahyoïdale spieren

Insertie: os hyoideum (tongbeen)

Aan onderkant tongbeen

Origo: schouders en hals

Functie: hulpspieren bij slikken, buigen hals

Mimische spieren

Functie: bewegen van oppervlakkige delen van het gezicht

Uitdrukking geven

Verschilt per persoon 

Belangrijke spieren bij kauwproces en spraak:

• Musculus buccinator
  
• Musculus orbicularis oris
  

Hals- en nekspieren

Functie: Bewegen hoofd 

• Naar voren, zijkant en achter
• Hoofd draaien
• Houding handhaven (hoofd moet lang                                                                             in dezelfde houding blijven)

Waarvoor dienen zenuwen, denk jij?

seintjes uit de hersenen doorgeven aan de spieren en de organen. Omgekeerd kunnen de huid en organen seintjes doorgeven aan de hersenen. (snelweg)

Wat is 'innervatie'?

1. Het aanhechtingspunt van een zenuw aan een spier
2. Het ontvangen van commando's of signalen
3. De spanningstoestand van de spieren
4. Het doorgeven van commando’s of signalen

Zenuwen in het hoofd-halsgebied

• Geven opdrachten door aan spieren
  
• Informeren hersenen over (spannings)toestand spieren
  

Innervatie: Het doorgeven van commando’s of signalen 

Twee soorten zenuwen

• Bewegingszenuw = motorisch
• Gevoelszenuw = sensibel

Gemengde zenuw: zowel sensibele als motorische zenuwvezels (verkeer in 2 richtingen mogelijk)

Motorische innervatie van spieren in hoofd-halsgebied

Door hersenzenuwen en ruggenmergzenuwen

Motorische innervatie: daardoor kunnen de spieren bewegen of bijv. een klier gaat speeksel produceren

Twaalf hersenzenuwen, waarvan twee belangrijk zijn bij de innervatie van zenuwen in hoofd-halsgebied

Sensibele innervatie in hoofd-halsgebied

Voornamelijk door vijfde hersenzenuw: Nervus Trigeminus 

Sensibele innervatie: zorgt voor gevoel

Belangrijke zenuwen voor innervatie van hoofd- halsgebied

• Nervus Trigeminus
  
• Nervus Facialis
  

Hersenzenuwen: komen rechtstreeks uit de 

hersenen door schedel naar buiten

1. Nervus Trigeminus

Sensibele innervatie
Aangezicht en mondholte

Belangrijk bij verdoven BK en OK 

Splitst in drie takken:

• Nervus Ophthalmicus
  
• Nervus Maxillaris
  
• Nervus Mandibularis (deze vertakt weer in Nervus Lingualis)
  

Nervus Mandibularis = gedeeltelijk motorisch

De vertakkingen van de Nervus Trigeminus

Vanuit welke zenuw(en) worden de spieren in hoofd-halsgebied aangestuurd?

2. Nervus Facialis

• Aangezicht
  
• Dient voor innervatie van alle mimische spieren
  
• Motorisch
  

Evaluatie leerdoelen

Je kunt nu

• De structuren benoemen rond de mondholte: spieren en spiergroepen in het hoofd-halsgebied
• De structuren benoemen rond de mondholte: zenuwen in het hoofd-halsgebied

Slot

Maak de volgende opdracht:

Opdrachtenkaart 1.5, theorieles 2