Blok 1 Peper en nootmuskaat

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 2

Wereldhandel

1. Peper en nootmuskaat

Wat gaan we doen? Les 1

1. Voorkennis, wat weet je al?
2. Uitleg blok 1, blz. 8 en 9
3. Zelfstandig werken
4. Filmpje
5. Afsluiten

VOC-Indonesië

Wat leer je in blok 1?

-Je kan twee oorzaken noemen waardoor het goed ging met de handel in de 16e eeuw.

-Je kan uitleggen waarom de handel in specerijen in de 15e eeuw voor grote winst zorgde.  

-Je kan uitleggen hoe de reizen van de VOC werd gefinancierd.  

-Je kan uitleggen wat aandelen zijn en hoe het bezit van aandelen werkt.  

-Je kan uitleggen hoe de VOC handelde in de Oost.  

-Je kan omzet en afzet, bruto- en nettowinst  berekenen  

-Je kan de klimaatverschillen in Indonesië verklaren en uitleggen hoe deze ontstaan (ICTZ)  

-Je kan uitleggen waardoor er in Indonesië veel geproduceerd kan worden op relatief kleine stukken grond.

-Je kan uitleggen waarom er grote cultuurverschillen zijn in Indonesië.

-Je kan vertellen welke sporen van de Nederlandse aanwezigheid je nog kan zien in Indonesië.

Amsterdam, wereldstad

• Eind 16e eeuw komen de Nederlanders in opstand tegen de Spaanse koning. 
• De bovenste zeven provincies worden onafhankelijk = De Republiek 
  
• Antwerpen werd geblokkeerd waardoor handel en kooplieden naar Amsterdam trokken.
• Amsterdam werd de belangrijkste en rijkste stad van de Republiek!

Peperduur

• Tot in de 15e eeuw handelde Europeanen veel met Arabische kooplieden voor de specerijen. 
  
• De handel met de Arabieren was erg duur. 
  
• Europese handelaren gingen daarom op zoek naar een zeeroute. 
  
• De Portugezen vonden de eerste route, maar in 1595 vonden ook de Hollanders de route over zee naar Indonesië.
• Alle producten worden peperduur verkocht! 
  

Cornelis de Houtman is als eerste Hollander in Indonesië

VOC: Samen sterk

• 1602: VOC wordt opgericht, handelaren gaan samenwerken.
• VOC krijgt heel veel rechten: 
  

1. Alleen handel drijven 
   
2. Forten bouwen 
   
3. Schepen bouwen 
   
4. Oorlog voeren 

• VOC kreeg steeds meer gebieden: Was de eerste multinational. 
  
• VOC is een handelsonderneming. 
  

Aandelen

• VOC was een onderneming 
  
• Als je meebetaalde kreeg je een aandeel van het bedrijf 
  
• Maakte de VOC winst, dan kreeg jij ook een deel: dividend genoemd. 
  
• VOC was de eerste naamloze vennootschap (NV): De eigenaren hebben aandelen in het bedrijf.  
  

Aan de slag

• Maken alles van Blok 1 (opdracht 18 en 21 en de computer- opdrachten sla je over)

Wat gaan we doen? Les 2

1. Uitleg blok 1, blz. 10 en 11
   
2. Zelfstandig werken 
   
3. Samen werken
4. Afsluiten

Terugblik

1. Wereldstad
   
2. Peperduur en dan?
3. VOC
4. Aandelen

Handelswijze van de VOC

• De VOC probeerde ervoor te zorgen dat zij als enige kon handelen in een bepaalde specerij. De VOC was een monopolist > een bedrijf dat als enige een bepaald product kan aanbieden, er is geen concurrent. 
  
• De VOC sloot contracten met de dorpshoofden en leverde in ruil daarvoor wapens en militaire steun. 
  
• Als dorpen toch handel dreven met andere landen werd er hard opgetreden: bijvoorbeeld op Banda. 

Winst berekenen

• Het is belangrijk om te weten hoeveel er wordt ingekocht, verkocht en tegen welke prijs!
  
• Afzet: de hoeveelheid die is verkocht.
  
• Omzet: hoeveel geld de verkoop oplevert.
• Brutowinst: De omzet die je maakt zonder bedrijfskosten (inkoopkosten)
• Bedrijfskosten: Wat VOC uitgeeft voor de schepen en de loon van de bemanning.
• Nettowinst: het bedrag dat overblijft nadat alles is betaald

Indonesië

• Indonesië ligt dicht bij de evenaar. Daar is het warm!
  
• De lucht is warm en stijgt op: Lage druk gebied.
  
• Bij de Kreeftskeerkring en Steenbokskeerkring zakt de lucht weer: Hoge druk gebied.
  

Indonesië

• Koude lucht gaat naar het Lage druk gebied rond de evenaar. Dat gebied heet de intertropische convergentiezone (ITCZ). 
  
• De lucht die naar Indonesië komt is warm geworden boven de zee: Stijgt op en neemt waterdamp mee. Zo ontstaat er veel regen: Tropisch regenwoud klimaat. 
  

Indonesië

• Warm en vochtig weer zorgt voor veel plant- en diersoorten.
  
• As van vulkanen zorgt voor vruchtbare grond.
  
•  Dat was natuurlijk ook goed voor de Nederlandse handelaren!
  

Peperplant

Aan de slag

• Maken opdrachten blz 8 en 9 van Blok 1

Wat gaan we doen? Les 3

1. Quiz, wat weet je tot nu toe?

2. Uitleg economie: winst berekenen

3. Zelfstandig werken

4. Samen werken

5. Afsluiten

https:

Winst berekenen

•  De afzet is de hoeveelheid die verkocht is. 
  
•  De omzet is het geldbedrag waarvoor iets is verkocht.  
  
•  omzet = prijs x afzet 

De brutowinst: wat je overhoudt van de omzet als je het bedrag waarvoor je de goederen hebt gekocht er aftrekt. 

•  brutowinst = omzet – inkoopwaarde van de omzet 
  

 De nettowinst: wat je overhoudt van de brutowinst als je alle kosten er aftrekt.

•  nettowinst = brutowinst – bedrijfskosten  
  

Aan de slag

• Maken alles van Blok 1 (opdracht 18 en 21 en de computer- opdrachten sla je over) 

Klaar? 

• Kom je werk aftekenen.
• Start aan het economieblad. Dit komt ook op de toets!