Training 2: cirkel van invloed en gedachtenschema

• Zorg en Welzijn
• Middelbare school

Check in

helpende gedachten

cirkel van invloed

Wat heeft de helpende gedachte met jou gedaan?

Ervaringen

Gedachten en gevoelens

Gevoelens worden gevormd door je gedachte. Misschien ben je je daarvan al bewust, of misschien ben je daar nog niet zo bewust mee bezig geweest. 

Waarschijnlijk sta je er normaal gesproken niet zo bij stil. Soms voel je je goed, soms voel je je slecht. Het lijkt "gewoon te gebeuren", dat je je zo voelt. Dit LIJKT zo, maar dat is niet zo.

Er zit een belangrijke link tussen je gedachten en je gevoelens en het gedrag wat daaruit voortkomt. Het doel van deze les is om je gedachten bewust te worden en inzichtelijk te krijgen, te begrijpen hoe dit je gevoel en gedrag beïnvloedt. 

Dan is het belangrijk om te begrijpen hoe je dit bij kunt sturen, zodat je hier grip op krijgt en je gevoel positief kunt beïnvloeden!

Bekijk goed deze afbeelding en laat deze op je inwerken, neem de tijd.

1. Gedachten (rode cirkel): creeren dus de gevoelens. 

Voorbeeld van een gedachte: ik kan dit niet

2. Gevoelens (oranje cirkel): die ervaar je omdat je bepaalde dingen denkt (bewust of onbewust!). Wat je denkt bepaalt hoe je je voelt. 

Voorbeeld van bijbehorend gevoel: machteloosheid

3. Gedrag (groene cirkel): je maakt een keuze in je gedrag naar aanleiding van dat wat je voelt. Hiermee voedt je je gedachten, en zo ontstaat er de cirkel.

Voorbeeld van het gedrag wat ontstaat: niks doen, terugtrekken.

Gevoelens komen dus niet zomaar op, ze worden gevormd door je gedachten. Verander je je gedachten, dan verander je je gevoel. En dat is heel goed nieuws! Want hier heb je invloed op en zo krijg je grip op je hoe je voelt. 

Welke niet- helpende gedachten herken je bij jezelf? Wees zo volledig mogelijk

In welke situatie komt deze niet- helpende gedachte (vaker) voorbij?

Alternatieve gedachtes

Helpende gedachten zijn positief en realistisch. 

Je kunt een situatie vaak niet veranderen maar wel hoe jij daar naar kijkt en mee om gaat. 

Negatieve gedachte	Helpende gedachte
Ik kan het niet	Ik ga het proberen
Ik mag geen fouten maken	Fouten maken is normaal

Tips/aandachtspunten

1. Gedachten zijn maar gedachten

2. Niet iedere gedachte is dus waar!

3. Je kunt zelf bepalen (met wat oefening) welke gedachte je wilt en gaat geloven

4. Word jezelf bewust van je eigen denkproces: dit hoeft niet in 1 keer!

5. Haak in op je fjine gedachte, pieker hier eens flink op door.

6. Jij bepaalt zelf hoe je je wilt voelen!

7.  Laat een belletje rinkelen zodra je in een negatieve denkspiraal bent beland. Richt je aandacht op wat anders. 

8. Relativeer: Oftewel: houd het luchtig en blijf lachen

9. Zoek positieve kanten aan zaken die je normaal als negatief ervaart.

10. Besef dat gevoel je niet overkomt. Soms wel, maar meestal niet. Het wordt gevormd door je gedachten. 

11. Dit hoeft niet allemaal in 1 keer goed te gaan, het belangrijkste is je bewustwording.

Extra tip: wanneer je opmerkt dat je negatief denkt, doe bv. de ring aan je andere hand. Zo word je je meer bewust van je denkproces. 

Post it

-3 Stomme dingen

-3 Leuke dingen

Geen of beperkte invloed

Wél invloed

Zonder uitleg zelf hun cirkel laten invullen. Kladversie. 
Studenten laten hun eigen cirkel zien vanaf hun plek. 

Uitleg cirkel van invloed: 

Op veel dingen lijken wij geen invloed te hebben! Maar...... 
Wel invloed op hoe je ermee omgaat. 
(bijv. NS --> 'die kut-NS ook altijd' --> Hoe kom ik alsnog thuis? Lang in blijven hangen helpt niet. 
Jij bepaalt zelf in hoeverre je het invloed laat hebben op jou. Als je er veel aandacht aan geeft, kost het je veel energie. 

- Studenten vragen wat er bedoeld wordt met 'gedrag van anderen, zorgen over toekomst' in cirkel van betrokkenheid. Zij leggen uit aan de groep. Bij elk punt een voorbeeld laten noemen door studenten. In hoeverre laat je het invloed hebben? 

Geen invloed:

-Aanname?

-Loslaten 

Invloed vergroten

-Initiatief nemen;

verantwoordelijk-heid vergroten 

Je kunt zeggen: “Waarom regent het nou alweer? Ik word er niet goed van!”

Of je kunt zeggen: “Het regent alweer, ik trek een regenjas aan.”

Je kunt zeggen: “Die jongens lokken me elke keer weer uit de tent. Ze zijn ontzettend stom.”

Of je kunt zeggen: “Het lukt me nog niet om op te komen voor mezelf. Ik ga hulp vragen.”

het is een grote eye-opener om de cirkel van invloed te tekenen. Het maakt inzichtelijk op welke factoren je wel invloed hebt en waarop niet. En vervolgens kun je bekijken hoe je daar mee omgaat.

Geen invloed?

Heb je het gevoel dat je ergens geen invloed op hebt, dan kun je eigenlijk twee dingen doen:

Ten eerste kun je kijken of je aanname dat je geen invloed hebt klopt. Je kunt namelijk vaak de situatie ombuigen, zoals in de voorbeelden bovenaan dit artikel. Eigenlijk gaat dit vooral over het ombuigen van je taal: groeitaal! Zeg dus niet: “Hij doet heel stom tegen mij.”, maar “Wat kan ík doen om een andere reactie van hem te krijgen?”

Eigenlijk vergroot je op zo’n moment je cirkel van invloed! Het laten groeien van jouw cirkel van invloed is een heel krachtige verandering, want jij krijgt het gevoel aan het stuur te zitten. Je ervaart een gevoel van autonomie, competentie en grip op je leven -zelfs als je verandering in je gedrag niet meteen het juiste effect geeft. Jij hebt dan het gevoel dat je in ieder geval je verantwoordelijkheid hebt genomen en je best hebt gedaan.

Hoe groter jouw cirkel van invloed, des te meer jij je leven kunt sturen zoals je wilt.

Maar soms, en dat is dan de tweede manier om hier op te reageren, heb je ergens echt geen invloed op, of wil je geen moeite doen om er invloed op te krijgen. In dat geval moet je het loslaten. Naast je neerleggen. Stoppen met piekeren erover. Let it goooo! Let it goooooo!

Je invloed vergroten

Heb je het gevoel dat je wél invloed hebt op de situatie, dan kun je echt een verschil maken. Een belangrijke vaardigheid hierbij is initiatief nemen. Dit is nog niet altijd even eenvoudig. Want wij, mensen, hebben van nature de neiging om problemen of verantwoordelijkheid van fouten bij anderen neer te leggen (google maar eens op de attributietheorie). Wil je je cirkel van invloed laten groeien, dan is het belangrijk dat beseft hoeveel initiatief je kunt nemen. Hoe meer initiatief je voelt om een situatie te veranderen, hoe meer grip je ervaart op de situatie. Je ervaart verantwoordelijkheid die ervoor zorgt dat je daadwerkelijk in actie komt.

Initiatief kun je nemen door een keuze te maken welke reactie, gedrag of gedachten jij laat zien. Je hebt dus invloed over hoe jij met de situatie omgaat.

cirkel van invloed 

Je vergroot je cirkel van invloed door zelf de regie te pakken. 

Hoe meer je je aandacht richt op zaken waar je je

betrokken bij voelt, maar geen invloed op hebt, dus

niets aan kan doen, hoe kleiner je eigen CvI wordt. Met

als gevolg dat je energie weg lekt, je steeds meer reactief

gedrag vertoont en je jezelf slachtoffer voelt.

Hoe meer je je aandacht richt op zaken waar je wel

invloed op hebt, dus waar je zelf wat aan kan doen, hoe

groter je eigen CvI wordt. Met als gevolg dat je juist

energie krijgt, je proactief gedrag vertoont en je steeds

vaker op zoek gaat naar mogelijkheden. Wat werkt

versterkt!

Hebben ze zelf een voorbeeld? (Zie eigen kladversie) Zijn er dingen die je eigenlijk kunt verplaatsen naar de binnenste cirkel? 

PRESENTEER 
JOUW CIRKEL

Iedere student presenteert zijn/haar cirkel voor de klas. Wat heeft hij/zij veranderd tijdens de les? En waarom? Waarom heeft de student wel invloed op bepaalde zaken en hoe dan? 

Pro actief

Reactief

Ik zal het proberen

Zo zit ik nu eenmaal in elkaar

Ik zal het doen

Ik kan het veel beter

Ik moet wel

Ik kies ervoor

Ik kan het niet

Er moet een manier zijn

Bij reactief taalgebruik leg je de verantwoordelijkheid buiten jezelf. Bij proactief taalgebruik laat je zien dat je zelf verantwoordelijk bent voor je keuzes. Ben je pro actief heb je de houding=het lukt. Reactieve houding=het lukt niet.

deze eventueel gebruiken in andere les.

Tips en tops
over de les

training 3

RONDJE VROLIJKHEID

Schrijf iets positiefs van de afgelopen week op:

Noem hieronder iets positiefs van afgelopen week

Wanneer je de voorbeelden van helpende en niet helpende gedachten doorneemt, zul je opmerken dat deze iets doen met hoe je je voelt. Klik nog eens terug en bekijk hoe je je voelt bij de linkerkolom (niet helpende gedachten). Bekijk ook hoe je je voelt als je de rechterkolom leest. (helpende gedachten). 

Zie en voel je hoe de koppeling die bestaat tussen je gedachte en je gevoel? 

De koppeling tussen je gedachte en je gevoel mag je gaan zien als een proces. Dit verloopt allemaal heel subtiel. Er gaan bepaalde gedachten door je hoofd, jij besluit onbewust deze gedachten aan te nemen als "de waarheid". Voor je het weet, geloof je deze nieuwe waarheid. De gedachten waar je veel aandacht aan geeft, wordt groter en groter. Je mist dan de realiteit, of soms ga je zelf zitten wachten tot de realiteit bewijst dat je het fout hebt. Je kunt niet altijd bepalen wat je denkt, je kunt wel bepalen wat je aanneemt als "waar". 

Als je de koppeling tussen je gedachte en je gevoel goed begrijpt, maak dan de volgende stap en ga bij jezelf na welk gedrag je laat zien na je niet- helpende gedachte: je gedachte> je gevoel > welk gedrag laat je dan zien?

En: welke gedrag laat je zien na je helpende gedachte: Je helpende gedachten> je gevoel> welk gedrag laat je dan zien? 

Je denkpatroon doorbreken

1. Omarm je wil om te veranderen. Oftewel: sta open voor een andere manier van denken.

2. Accepteer dat niet alles in 1 dag lukt en dat hoeft ook niet. 

3. Gun jezelf het proces wat erbij hoort, maar blijf bewust van dat wat je wilt.

4. Echt veranderen is een mooie uitdaging, als je echt wilt, dan lukt het je!

Opdracht: Pak pen en papier en bekijk het volgende filmpje over positief denken.

Noteer alle dingen die je bijblijven en waar je iets aan hebt, terwijl je het filmpje bekijkt. Je mag deze na het bekijken van de video als afbeelding oploaden.