Mavo 4; vertelperspectief, verhaalbegin en -einde

• Nederlands
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 4

Vertelperspectief, verhaalbegin en -einde

Doelen:

*Je kunt verschillende soorten perspectieven herkennen in een verhaal: ik-perspectief, hij/zij-vertelperspectief en de alwetende verteller.

*Je kunt een wisselend perspectief herkennen in een verhaal.

*Je kunt informatie geven over het verhaalbegin en -einde.

Perspectief: een punt van waaruit iemand naar iets kijkt of waarneemt

Perspectief

Bepaalt de visie op gebeurtenissen en personages

De lezer / kijker kun je manipuleren.

Ik-perspectief

• een 'ik' beleeft het verhaal (= belevende ik) versus vertellende ik

Personaal perspectief

• een 'hij/zij' beleeft het verhaal
  
• let op met onbetrouwbare vertellers

Alwetende verteller

(auctoriaal perspectief)

• weet alles (over personages en afloop)
  
• geeft commentaar
  
• richt zich tot de lezer

Meervoudig perspectief

• wisselend perspectief vanuit meerdere personen

Welk perspectief heb je net gehoord in 'Koning van Katoren'?

1. ik-perspectief
2. personaal perspectief
3. alwetende verteller
4. meervoudig perspectief

Welk vertelperspectief wordt gebruikt?

"Vanaf dat moment was er altijd wel iemand van de familie bij me in de buurt. Alsof mijn vader instructies had gegeven om me in de gaten te houden. Vooral mijn broer, die normaal nooit interesse in mijn leven heeft, hing opvallend vaak bij mij in de buurt rond."

Uit: Paradise Now van Anouk Saleming

Welk perspectief heb je net gezien in 'Paradise Now'?

1. ik-perspectief
2. personaal perspectief
3. alwetende verteller
4. meervoudig perspectief

Welk perspectief heb je net gezien in 'Boven is het stil'?

1. ik-perspectief
2. personaal perspectief
3. alwetende verteller
4. meervoudig perspectief

Verhaalbegin en verhaaleinde

Naast verloop van tijd (chronologisch vs. niet-chronologisch) kun je een boek/verhaal bespreken door te kijken naar het begin en einde.

Begin:

- Proloog (verhaal vooraf)

- Inleidend begin (ab ovo)

- Middenin de gebeurtenissen (in medias res)

Einde:

- Open einde

- Gesloten einde

- Epiloog (verhaal achteraf)

Doelen:

*Je kunt verschillende soorten perspectieven herkennen in een verhaal: ik-perspectief, hij/zij-vertelperspectief en de alwetende verteller.

*Je kunt een wisselend perspectief herkennen in een verhaal.

*Je kunt informatie geven over het verhaalbegin en -einde.