V5 - Die Wiener Schneekugel und Literatur

• Duits
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Deutschstunde 22. April

Kamera einschalten

Mikrofon ausschalten

Ergänze den LessonUp-Code

Halte die Anlagen (bijlagen bij het huiswerk) bereit

Das Programm

Landeskunde: Sehen

Literatur

Lernziele:

Du kannst ein Video inhaltlich gut verstehen

Du kannst ein Dinggedicht deuten.

Hören - Thema: Die Schneekugel

Die Schneekugel -aus Wien

 Schneekugeln gibt es überall auf der Welt zu kaufen – doch erfunden wurden sie vor über 120 Jahren in Wien. Der Enkel des Erfinders Erwin Perzy produziert bis heute Schneekugeln im Familienbetrieb.

Erwin Perzy I hat.....

1. Sich auf die Herstellung von Spielzeug spezialisiert
2. zufällig die Schneekugel erfunden
3. Mehl als Schnee benutzt

Erwin Perzy II hat

1. ein Schneekugel-Museum in Salzburg geöffnet.
2. die Schneekugel patentieren lassen.
3. eine perfekte Mischung für den Schnee in der Wiener Schneekugel gefunden.

Die Figuren der Perzy Manufaktur werden...

1. ausschließlich in Handarbeit hergestellt
2. von Erwin Perzys Tocher bemalt
3. auch nach Kundenwünschen gemacht

Die meistverkaufte Schneekugel im Jahr 2020 war...

1. die Kugel mit der Familie Obama
2. die Kugel mit dem Toilettenpapier
3. die Kugel mit dem Coronavirus-Motiv

Die Tochter von Erwin Perzy...

1. möchte die Tradition des Familienbetriebs fortsetzen
2. möchte eine neue Fabrik eröffnen
3. ist die Leiterin des familieneigenen Schneekugel-Museums

Der Panther

von Rainer Maria Rilke

Programm

Deel 1: De schrijver

Deel 2: Inhoud van het gedicht

Deel 3: De vorm van het gedicht

Rainer Maria Rilke

Beantworte diese Frage später selbst auf Niederländisch

2. De inhoud

Op de volgende dia's komen er vragen over het gedicht.

Neem het gedicht erbij (papier, document, etc.). Lees elke keer het deel dat je voor de vraag nodig hebt.

Der Panther

Über dieses Gedicht werden wir in dieser Stunde reden.

Anfang

Lies den Titel des Gedichts.

Beantworte Frage 3

Lies die erste Strophe (= strofe, in literatuur alinea). 

In dieser Strophe wird beschrieben, dass der Panther müde ist. Das Wort 'Stäbe(n)' liest du dreimal. 

Beantworte Frage 4

1. Wie übersetzt man dieses Wort? 
2. Warum wird 'Stäbe(n)' so oft verwendet?
   
   

5. Lees nu de tweede alinea. De panter loopt rondjes in zijn kooi. Hoe worden zijn stappen (Schritte) verder beschreven? Probeer de eerste zin in het Nederlands te vertalen

6. Aan het eind van de 2de strofe is sprake van “ein großer Wille” die “betäubt” (verdoofd) is. Hoe komt het, denk je, dat de wil van de panter verdoofd is geraakt?

7. Lees nu de derde alinea. In de eerste regel is sprake van “Vorhang der Pupille”. Dit is een metafoor, want het gaat niet om een letterlijke “Vorhang”. Wat is de letterlijke vertaling, en wat wordt er in het gedicht mee bedoeld?

3. De vorm van het gedicht

De volgende dia's gaan over de vorm van het gedicht 'Der Panther'.

Rijmschema

Het gedicht 'Der Panther' rijmt. Met een rijmschema kijk je wat met elkaar rijmt.

AA BB CC DD --> gepaard rijm = Paarreim 

AAAA --> slagrijm = Haufenreim

ABBA --> omarmend rijm = Umarmender Reim

ABAB --> gekruist rijm = Kreuzreim

rijmschema's herkennen in een gedicht op PTA

Gekruist rijm = Kreuzreim

rijmschema  : a b a b

Kijk naar het laatste woord om te zien waarop het rijmt.

Gepaard rijm = Paarreim

rijmschema  : a a b b

Was ist das Reimschema dieses Gedichts 'Der Panther'? = Es ist ein ...

Der Panther

B) Beschrijf (in ongeveer 50 woorden) in het Duits het leven van de panter vanuit zijn/haar perspectief. In de tekst wordt duidelijk:

1. hoe de panter nu leeft, 
2. en hoe hij zou willen leven. 

• ich möchte = ik zou willen
  
• ich hätte gerne = ik zou graag hebben
  
• ich wäre gerne = ik zou graag zijn
  
• ich könnte gerne = ik zou graag kunnen

Metrum

Als je kijkt naar het metrum (de opeenvolging van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen) van het gedicht, kun je zien dat elke regel vijf keer een klemtoon heeft. Lees het gedicht nog maar eens hardop. We noemen dat een vijfvoetige jambe. 

Frage 9

 Als je kijkt naar het metrum (de opeenvolging van beklemtoonde en onbeklemtoonde lettergrepen) van het gedicht, kun je zien dat elke regel vijf keer een klemtoon heeft. Lees het gedicht nog maar eens hardop. We noemen dat een vijfvoetige jambus. De allerlaatste zin van het gedicht wijkt hier plotseling van af! Waarom zou Rilke dat gedaan hebben? 

Antwoord:

De laatste zin luidt “und hört im Herzen auf zu sein“ net als in de tekst stopt het gedicht ook (plotseling) met bestaan. De vorm komt hier dus overeen met de inhoud van het gedicht. In plaats van dat het beeld doorleeft in het gevoel van de panter (het hart staat dan symbool voor het gevoel) houdt het op te bestaan. 

Dinggedicht

Das Dinggedicht is ein Gedichttypus, der seit der zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts deutlich ausgeprägt ist. 

 Das Dinggedicht meint ein Gedicht, das ein Objekt in den Mittelpunkt rückt sowie aus dessen Perspektive geschrieben ist. Der Gedichttypus hat das Ziel, das Wesen des Dings aus dessen Sicht nachzubilden, als würde ebendieses Objekt über sich selbst sprechen. Als Ding werden hierbei Objekte bezeichnet, die keine eigene Stimme haben. So können Dinggedichte die Sicht eines tatsächlichen Dings (Gegenstand, Kunstwerk etc.) zeigen, aber eben auch die von Lebewesen (Pflanzen, Tiere etc.).  

Vertel in je eigen woorden wat een 'Dinggedicht' is.

Das lyrische Ich

Zoals in het voorbeeld in de video:

Het 'lyrisches Ich' (ik-persoon) in het lied van de rapper 'Cro' is niet de rapper zelf: Ik koop voor je morgen de wereld.

Hij wil niet echt de wereld kopen.

De 'ik-persoon' in gedichten (Lyrik) staat op de achtergrond en is dus niet de auteur/schrijver/zanger zelf en is fictief.

In het gedicht 'Der Panther' ook.

Maak de opdrachten bij dit gedicht af