Klas 2 Grammatica woordsoorten

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Carlijn

Klassenopstelling 2E

Klassenopstelling 2E

ENQUÊTE

klas 2A: https://forms.office.com/e/5D7Lbb5CLg

Open de enquête en vul je unieke 6-nummerige ID in. 

Deze krijg je van mij op een strookje.

ENQUÊTE

klas 2E: https://forms.office.com/e/vhPAWfE5ZQ

Open de enquête en vul je unieke 6-nummerige ID in. 

Deze krijg je van mij op een strookje.

Grammatica

Grammatica - redekundig

• Voorzetselvoorwerp
• Samengestelde zinnen

Grammatica: tijdens het toetsuur word je apart getoetst over het onderdeel grammatica (andere helft van je cijfer) 

Grammatica - taalkundig

• Lidwoord, zelfstandig en bijvoeglijk naamwoord
• Soorten werkwoorden: zelfstandig, koppel- en hulpwerkwoord
• Voornaamwoorden: persoonlijk, bezittelijk, wederkerend en wederkerig, aanwijzend, vragend, onbepaald en betrekkelijk
• Telwoord, voegwoord, voorzetsel, bijwoord

STARTOPDRACHT

Lees dit interview met een graffitikunstenaar.

 

Waarom doe je aan graffiti?

‘Ik vind het leuk om mezelf af te reageren en om creatieve ontwerpen te maken.’

Wat weet je van de geschiedenis van de graffiti?

‘Die is begonnen in de Bronx, degene die als eerste begon was Taki. Langzamerhand verspreidde graffiti zich over de hele wereld.’

Hoeveel lidwoorden staan er in de tekst?

STARTOPDRACHT

Lees dit interview met een graffitikunstenaar.

 

Waarom doe je aan graffiti?

‘Ik vind het leuk om mezelf af te reageren en om creatieve ontwerpen te maken.’

Wat weet je van de geschiedenis van de graffiti?

‘Die is begonnen in de Bronx, degene die als eerste begon was Taki. Langzamerhand verspreidde graffiti zich over de hele wereld.’

Hoeveel lidwoorden staan er in de tekst?

Hoeveel lidwoorden staan er in de tekst?

1. 3
2. 4
3. 5
4. 6

STARTOPDRACHT

Lees dit interview met een graffitikunstenaar.

 

Waarom doe je aan graffiti?

‘Ik vind het leuk om mezelf af te reageren en om creatieve ontwerpen te maken.’

Wat weet je van de geschiedenis van de graffiti?

‘Die is begonnen in de Bronx, degene die als eerste begon was Taki. Langzamerhand verspreidde graffiti zich over de hele wereld.’

Hoeveel zelfstandig naamwoorden staan er in de tekst?

Hoeveel zelfstandig naamwoorden staan er in de tekst?

1. 6
2. 7
3. 8
4. 9

STARTOPDRACHT

Lees dit interview met een graffitikunstenaar.

 

Waarom doe je aan graffiti?

‘Ik vind het leuk om mezelf af te reageren en om creatieve ontwerpen te maken.’

Wat weet je van de geschiedenis van de graffiti?

‘Die is begonnen in de Bronx, degene die als eerste begon was Taki. Langzamerhand verspreidde graffiti zich over de hele wereld.’

Hoeveel verschillende zelfstandig naamwoorden staan er in de tekst?

In het gedicht staan vier zelfstandige naamwoorden (de titel niet meegerekend)

1. Bedenk leuke, grappige zelfstandige naamwoorden die op de plek van deze vier zelfstandige naamwoorden kunnen staan. Pas de tekst daarna aan. Je mag creatief zijn! Markeer deze woorden.
2. Doe hetzelfde met de drie bijvoeglijke naamwoorden. Markeer deze woorden
3. Vervang drie werkwoorden (er zijn er meer; je mag zelf kiezen welke je vervangt)
4. Lees het gedicht over en kijk of je het zo wilt laten of sommige veranderingen nog wilt aanpassen. Geef je nieuwe, eigen, creatieve gedicht een passende titel.
5.  Lees elkaars gedichten. Controleer of iedereen de gevraagde woorden heeft vervangen en toegevoegd. Bespreek samen welk gedicht jullie het leukst vinden.

Bladzijde 59 - Overzicht woordsoorten doorlezen

Opdracht 4 maken

Woordsoorten

1. lidwoord
2. zelfstandig nw
3. bijvoeglijk nw / 4. st. bijv nw.
4. werkwoord
5. voorzetsel
6. aanwijzend voornaamwoord
7. vragend voornaawoord 

Deze les

Soorten werkwoorden

Werkwoordsvormen

STARTOPDRACHT

Maak drie zinnen over jezelf of over dingen die je deze week hebt gedaan. Zorg dat in elke zin minstens één werkwoord staat.

Voorbeeld: 

Ik sport op woensdag.

Vandaag ben ik vrolijk.

Morgen ga ik met vriendinnen uiteten.

Soorten werkwoorden

Er zijn verschillende soorten werkwoorden:

1.  Zelfstandig werkwoord (zww)

    - Belangrijkste werkwoord in de zin

   -  Heb je maar één werkwoord? Dan is dit sowieso een zww.

   -  Heb je meerdere werkwoorden? Dan is vaak het laatste werkwoord van de zin het zww.

2.  Hulpwerkwoord (hww)

Heb je meer werkwoorden in de zin? Dan is er één werkwoord het zww en zijn alle andere werkwoorden  hww.

3. Koppelwerkwoord (kww)

Komt alleen voor in een naamwoordelijk gezegde.

Voorbeelden hww en zww

Wij schrijven netjes in ons schrift.

In de winkel hebben ze brood gekocht.

Ik hoop nog ver te kunnen fietsen.

Koppelwerkwoorden

Er zijn negen koppelwerkwoorden. 

Het zijn: zijn, worden, heten, blijven, schijnen, lijken, blijken, dunken en voorkomen.  

Een koppelwerkwoord staat nooit alleen. Er hoort altijd een bijvoeglijk naamwoord of een zelfstandig naamwoord bij. (samen vormen ze het naamwoordelijk gezegde).

Let op bij zinnen als: Hij wordt vlug geholpen.

Wordt geholpen is een werkwoordelijk gezegde, want wordt is een werkwoord en geholpen ook. Het zijn twee werkwoorden en dan t kan nooit een naamwoordelijke gezegde zijn en dan kan wordt dus ook geen koppelwerkwoord zijn. 

Samengevat:

zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

1. Zoek alle werkwoorden uit de zin. Staat er maar één in? Dan is dit automatisch een zelfstandig werkwoord.

2. Staan er méér werkwoorden in? Zoek de persoonsvorm. Dit is een hulpwerkwoord. Streep dit hulpwerkwoord weg.

3. Herhaal stap 1 en 2 totdat er maar één werkwoord overblijft. Dit is het belangrijkste werkwoord in de zin en dus een zelfstandig werkwoord.

OPDRACHT

Oefen in de methode Talent -> Versterk jezelf

GRAMMATICA WOORDSOORTEN

zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

Wij willen vanmiddag gaan vissen.

pv = willen

willen = hww

GRAMMATICA WOORDSOORTEN

zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

Wij willen vanmiddag gaan vissen.

Wij gaan vanmiddag vissen.

pv = gaan

gaan= hww

GRAMMATICA WOORDSOORTEN

zelfstandig werkwoord en hulpwerkwoord

Wij willen vanmiddag gaan vissen.

Wij gaan vanmiddag vissen.

Wij vissen vanmiddag.

vissen = zww

Samengestelde zinnen

Elke zin bevat een persoonsvorm. 

Enkelvoudige zin: de zin bevat één persoonsvorm en één onderwerp. 

Samengestelde zin: een zin met twee of meer persoonsvormen. Let op: bij elke persoonsvorm hoort één onderwerp. 

Als je van twee losse zinnen één zin maakt, heb je een voegwoord nodig. 
Nevenschikkende voegwoorden: en, of, maar, dus  en want (hoofdzin - hoofdzin)

Onderschikkende voegwoorden: omdat, doordat, zodat, waardoor etc.  (hoofdzin - bijzin). 

GRAMMATICA ZINSDELEN: SAMENGESTELDE ZINNEN

Zinsdeelzinnen

Een bijzin is altijd een zinsdeel van de hoofdzin. En omdat dit een zin is, noemen we dit een zinsdeelzin.

1. Zoek de bijzin.

2. Vervang de bijzin door één woord (of woordgroep).

3. Ontleed de hoofdzin.

4. Het zinsdeel van het woord is ook de zinsdeelzin.

We kennen de volgende zinsdeelzinnen: 

Onderwerpszin (ow-zin) 

Lijdend voorwerpszin (lv-zin)

Naamwoordelijk deelzin (nw.deel-zin)

Meewerkend voorwerpszin (mv-zin)

Voorzetselvoorwerpszin (vv-zin)

Bijwoordelijke bijzin (bwb-zin)

SAMENGESTELDE ZINNEN

De woordvolgorde van een samengestelde zin hangt af van het voegwoord. Met een voegwoord zoals en, want  en maar staan de persoonsvormen en de onderwerpen naast elkaar.

Opa werkte. Oma deed het huishouden.

Opa werkte en oma deed het huishouden.

Iedereen viert feest. Het is bevrijdingsdag.

Iedereen viert feest, want het is bevrijdingsdag.

SAMENGESTELDE ZINNEN

In een samengestelde zin kunnen naast de persoonsvormen nog andere werkwoordsvormen staan.

Ik wil (hww = pv) graag op tijd komen (zww), 

maar ik heb (hww = pv) de bus gemist(zww).

Is onderstaande zin enkelvoudig of samengesteld?

Hij wist vorige week op tijd de ramp te voorkomen.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Is onderstaande zin enkelvoudig of samengesteld?

In de vakantie hebben we gebarbecued en we hebben gezwommen.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Is onderstaande zin enkelvoudig of samengesteld?

Wij hebben gisteren een nieuwe laptop gekocht, want de oude was kapot.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Noteer de persoonsvormen van onderstaande, samengestelde zin.

Hij heeft cadeaus gekocht terwijl hij het geld niet had, daarom heeft hij nu schulden.

Uit welke 3 losse zinnen bestaat onderstaande zin?

Hij heeft cadeaus gekocht terwijl hij het geld niet had, daarom heeft hij nu schulden.

Noteer de persoonsvormen uit onderstaande, samengestelde zin.

Ik vind het niet aardig dat je dat zegt, maar je hebt wel een beetje gelijk.

Voorzetselvoorwerp

Verschil bwb en vzv

Hij wacht op zijn vriendin. ->voorzetselvoorwerp

Hij wacht op de stoep. -> bijwoordelijke bepaling

Bij een bijwoordelijke bepaling:

• geeft het voorzetsel een precieze plaats of tijd aan
• kun je het vaak vervangen door een ander voorzetsel

Soorten werkwoorden

Er zijn verschillende soorten werkwoorden:

1.  Zelfstandig werkwoord (zww)

    - Belangrijkste werkwoord in de zin

   -  Heb je maar één werkwoord? Dan is dit sowieso een zww.

   -  Heb je meerdere werkwoorden? Dan is vaak het laatste werkwoord van de zin het zww.

2.  Hulpwerkwoord (hww)

Heb je meer werkwoorden in de zin? Dan is er één werkwoord het zww en zijn alle andere werkwoorden  hww.

3. Koppelwerkwoord (kww)

Komt alleen voor in een naamwoordelijk gezegde.

Grammatica

GRAMMATICA ZINSDELEN: SAMENGESTELDE ZINNEN

VORIGE LES: Zinsdeelzinnen

Een bijzin is altijd een zinsdeel van de hoofdzin. En omdat dit een zin is, noemen we dit een zinsdeelzin.

1. Zoek de bijzin.

2. Vervang de bijzin door één woord (of woordgroep).

3. Ontleed de hoofdzin.

4. Het zinsdeel van het woord is ook de zinsdeelzin.

We kennen de volgende zinsdeelzinnen: 

Onderwerpszin (ow-zin) 

Lijdend voorwerpszin (lv-zin)

Naamwoordelijk deelzin (nw.deel-zin)

Meewerkend voorwerpszin (mv-zin)

Voorzetselvoorwerpszin (vv-zin)

Bijwoordelijke bijzin (bwb-zin)

Samengestelde zinnen

Elke zin bevat een persoonsvorm. 

Enkelvoudige zin: de zin bevat één persoonsvorm en één onderwerp. 

Samengestelde zin: een zin met twee of meer persoonsvormen. Let op: bij elke persoonsvorm hoort één onderwerp. 

Als je van twee losse zinnen één zin maakt, heb je een voegwoord nodig. 
Nevenschikkende voegwoorden: en, of, maar, dus  en want (hoofdzin - hoofdzin)

Onderschikkende voegwoorden: omdat, doordat, zodat, waardoor etc.  (hoofdzin - bijzin). 

Soorten werkwoorden

Er zijn verschillende soorten werkwoorden:

1.  Zelfstandig werkwoord (zww)

    - Belangrijkste werkwoord in de zin

   -  Heb je maar één werkwoord? Dan is dit sowieso een zww.

   -  Heb je meerdere werkwoorden? Dan is vaak het laatste werkwoord van de zin het zww.

2.  Hulpwerkwoord (hww)

Heb je meer werkwoorden in de zin? Dan is er één werkwoord het zww en zijn alle andere werkwoorden  hww.

3. Koppelwerkwoord (kww)

Komt alleen voor in een naamwoordelijk gezegde.

SAMENGESTELDE ZINNEN

In een samengestelde zin kunnen naast de persoonsvormen nog andere werkwoordsvormen staan.

Ik wil (hww = pv) graag op tijd komen (zww), 

maar ik heb (hww = pv) de bus gemist(zww).

SAMENGESTELDE ZINNEN

De woordvolgorde van een samengestelde zin hangt af van het voegwoord. Met een voegwoord zoals en, want  en maar staan de persoonsvormen en de onderwerpen naast elkaar.

Opa werkte. Oma deed het huishouden.

Opa werkte en oma deed het huishouden.

Iedereen viert feest. Het is bevrijdingsdag.

Iedereen viert feest, want het is bevrijdingsdag.

Is onderstaande zin enkelvoudig of samengesteld?

Hij wist vorige week op tijd de ramp te voorkomen.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Is onderstaande zin enkelvoudig of samengesteld?

In de vakantie hebben we gebarbecued en we hebben gezwommen.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Is onderstaande zin enkelvoudig of samengesteld?

Wij hebben gisteren een nieuwe laptop gekocht, want de oude was kapot.

1. enkelvoudig
2. samengesteld

Noteer de persoonsvormen van onderstaande, samengestelde zin.

Hij heeft cadeaus gekocht terwijl hij het geld niet had, daarom heeft hij nu schulden.

Uit welke 3 losse zinnen bestaat onderstaande zin?

Hij heeft cadeaus gekocht terwijl hij het geld niet had, daarom heeft hij nu schulden.

Noteer de persoonsvormen uit onderstaande, samengestelde zin.

Ik vind het niet aardig dat je dat zegt, maar je hebt wel een beetje gelijk.