BS 3: Koolstofkringloop en Stikstofkringloop MAX

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 4

BS 3: Koolstofkringloop en Stikstofkringloop

2.3 Kringlopen

Leerdoelen

* Je kunt de koolstofkringloop beschrijven. 

   (en kunt de koolstof (C) hierin volgen)

* Je kunt de stikstofkringloop beschrijven 

   (en kunt de stikstof (N) hierin volgen.)

Koolstofkringloop

In koolstofdioxide zit koolstof.

Bij fotosynthese wordt hier Glucose van gemaakt. 

Een deel van de glucose wordt verbrand, daarbij komt koolstofdioxide vrij.

Een ander deel wordt gebruikt om andere organische stoffen  (plantaardige  energierijke stoffen) van te maken. 

De koolstof "verplaatst" zich dus.

Koolstofkringloop

Planteneters nemen deze plantaardige energierijke stoffen op.

Een deel van deze stoffen wordt weer verbrand en er komt koolstofdioxide vrij. 

Het andere deel van deze stoffen wordt gebruikt om dierlijke energierijke stoffen te maken. 

Vleeseters nemen deze energierijke stoffen op als ze planteneters opeten. 

Zo gaat koolstof van het ene organisme over naar het andere.

Koolstofkringloop

Planten en dieren kunnen ook doodgaan zonder dat ze worden opgegeten. 

De energierijke stoffen in dode organismen en uitwerpselen worden door reducenten (bacteriën en schimmels) opgenomen. 

De reducenten verbranden het grootste deel van deze stoffen. 

Hierbij komt de koolstof weer terecht in koolstofdioxide dat weer wordt afgegeven aan de lucht.

Dusss. Even op een rijtje:

Stikstofkringloop

Stikstof komt in de bodem voor in de stof nitraat (een mineraal). 

Planten nemen water met daarin opgelost nitraat op uit de bodem. Van glucose en nitraat maakt de plant eiwitten; Plantaardige eiwitten.

Planteneters nemen plantaardige eiwitten op door de planten te eten. Een deel van die eiwitten wordt omgezet in dierlijke eiwitten. 

Ook dierlijke eiwitten bevatten dus stikstof. 

Vleeseters nemen deze eiwitten ook weer op via het voedsel.

Stikstofkringloop

Niet alle eiwitten worden opgegeten en verteerd. Ook in uitwerpselen en in dode (resten van) planten en dieren zitten eiwitten.

Deze eiwitten worden door reducenten verbrand. 

Daarbij ontstaat ammoniak. Ammoniakgas komt in de lucht en ammonium in de bodem.

Ammonium kan door andere bacteriën weer worden omgezet in nitraat. Planten nemen de nitraat weer op.

Stikstofkringloop

Stikstof zit ook in de lucht.

Stikstofbindende bacteriën kunnen stikstof opnemen uit de lucht en omzetten in nitraat. 

Deze bacteriën zitten vaak in wortelknolletjes.

Bijvoorbeeld bij de klaver en de lupine.

Weer even op een rijtje...