Feedback/Feedforward

• Informatievaardigheden
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 6

FEEDBACK GEVEN AAN LEERLINGEN

Inhoud feedback leerlingen

• Het belang van feedback
• Methodieken
• Randvoorwaarden
• De ontvanger
• Goede feedback
• Stijl 
• Valkuilen

Wat is het belang van goede feedback?

Definiëren 

• Leerlingen begeleiden, uitdagen, confronteren en stimuleren om het beste uit zichzelf te halen. 

• Een proces dat inzicht geeft in de eventuele kloof tussen de geleverde prestatie en de verwachte prestatie met als doel de prestaties te verbeteren. 
  

• ...
  

Ik ik jij

1. Ik zie/merk dat 
   
2. Ik vind daarvan…/Dat komt op mij over… 
   
3. Herken je dat? Klopt dat? 
   
4. Vraag om ander gedrag. 
   

4g

*Gedrag: feitelijk specifiek gedrag van de ander

*Gevolg: het effect van iemand zijn gedrag op de omgeving

*Gevoel: gevoelsreflectie wat de ander zijn gedrag bij jou 

  teweeg brengt

*Gewenst: benoem het gedrag dat je graag zou zien

Tip/top 

Wat was top? 

Wat is een tip?

Sandwich 

• Wat ging goed
• Wat kan beter
• Algemene positieve opvatting



Feedforward. 

* Feedup 

* Feedback 

* Feedforward 

5r-en 

1. Redraft or Re-do

2. Rehearse or Repeat

3. Revisit and Respond

4. Re-learn and Re-test

5. Research and Record

Welke methodiek hanteer jij?

Randvoorwaarden

• Normaliseer feedback
  
• Oefen! 

• Spannend (voor beide partijen)
• Belangrijk voor leerlingen om die vaardigheid te hebben voor ze feedback gaan ontvangen. 
  

• Intentie 

Waarom Teams? 

Link naar video: https://vimeo.com/432511148/194ce542b6 

Er zijn meerdere redenen waarom ik Microsoft teams gebruik. De meest voorname reden is omdat je echt kunt samenwerken met leerlingen in een professionele setting. Dus je kan echt samenwerken en communiceren met leerlingen zoals dat ook gebeurt in andere professionele settings zoals in bedrijven of met collega’s. Dat kan je in teams dus ook doen met leerlingen zonder dat je als docent toezicht en controle verliest. En dat is denk ik een unieke situatie die teams mogelijk maakt. Daarnaast heb je alles op ééñ plek. Programma waar alle Microsoft software samenkomen dus al je communicatie, informatie en documenten kan je in en via teams regelen. Je kan effectiever communiceren. Dus niet langer tig mailtjes ontvangen en sturen die niet relevant zijn, ook niet meer het op en neer sturen van documenten met versie 6,7,8,9, dat herken je misschien wel. Ook geen vertroebeling meer tussen werk en privé. Doordat alle communicatie in teams plaatsvind, dus niet langer mailen met leerlingen of via whatsapp, maar alles via teams zodat werk en privé gescheiden blijven. Ook kan je altijd en overal samenwerken, doordat je teams kan gebruiken is het samenwerken niet langer plaats en tijd gebonden. En ook dat is een reden om teams te gebruiken, ook met collega’s en ook met leerlingen. 

Ontvanger

• Ook de ontvanger moet het 'begrijpen'.
  
  
• Als goed gegeven feedback niet wordt ontvangen, werkt het niet. 
  
  
• Onderzoek: ontvanger moet het waarderen. Ik krijg dit om te leren. En hoe ik kan leren. 
  
  
• Oefenen.  

Waarom Teams? 

Link naar video: https://vimeo.com/432511148/194ce542b6 

Er zijn meerdere redenen waarom ik Microsoft teams gebruik. De meest voorname reden is omdat je echt kunt samenwerken met leerlingen in een professionele setting. Dus je kan echt samenwerken en communiceren met leerlingen zoals dat ook gebeurt in andere professionele settings zoals in bedrijven of met collega’s. Dat kan je in teams dus ook doen met leerlingen zonder dat je als docent toezicht en controle verliest. En dat is denk ik een unieke situatie die teams mogelijk maakt. Daarnaast heb je alles op ééñ plek. Programma waar alle Microsoft software samenkomen dus al je communicatie, informatie en documenten kan je in en via teams regelen. Je kan effectiever communiceren. Dus niet langer tig mailtjes ontvangen en sturen die niet relevant zijn, ook niet meer het op en neer sturen van documenten met versie 6,7,8,9, dat herken je misschien wel. Ook geen vertroebeling meer tussen werk en privé. Doordat alle communicatie in teams plaatsvind, dus niet langer mailen met leerlingen of via whatsapp, maar alles via teams zodat werk en privé gescheiden blijven. Ook kan je altijd en overal samenwerken, doordat je teams kan gebruiken is het samenwerken niet langer plaats en tijd gebonden. En ook dat is een reden om teams te gebruiken, ook met collega’s en ook met leerlingen. 

Goede feedback

• Is geen advies
• Is geen compliment
• Grijpt terug op een eerder gesteld doel 
• Concreet zijn - gebaseerd op een observatie
• Heel duidelijk zijn
• Vertalen naar actie
• Herhaalbaar

Waarom Teams? 

Link naar video: https://vimeo.com/432511148/194ce542b6 

Er zijn meerdere redenen waarom ik Microsoft teams gebruik. De meest voorname reden is omdat je echt kunt samenwerken met leerlingen in een professionele setting. Dus je kan echt samenwerken en communiceren met leerlingen zoals dat ook gebeurt in andere professionele settings zoals in bedrijven of met collega’s. Dat kan je in teams dus ook doen met leerlingen zonder dat je als docent toezicht en controle verliest. En dat is denk ik een unieke situatie die teams mogelijk maakt. Daarnaast heb je alles op ééñ plek. Programma waar alle Microsoft software samenkomen dus al je communicatie, informatie en documenten kan je in en via teams regelen. Je kan effectiever communiceren. Dus niet langer tig mailtjes ontvangen en sturen die niet relevant zijn, ook niet meer het op en neer sturen van documenten met versie 6,7,8,9, dat herken je misschien wel. Ook geen vertroebeling meer tussen werk en privé. Doordat alle communicatie in teams plaatsvind, dus niet langer mailen met leerlingen of via whatsapp, maar alles via teams zodat werk en privé gescheiden blijven. Ook kan je altijd en overal samenwerken, doordat je teams kan gebruiken is het samenwerken niet langer plaats en tijd gebonden. En ook dat is een reden om teams te gebruiken, ook met collega’s en ook met leerlingen. 

De kern van feedback geven

• Beschrijf: wat je ziet, wat je opvalt, wat je stoort
  
• Effect: het effect op jou / de taak
  
• Actie: sluit af met een wens / strategie /tip
  
• Vraag: of de ander hiermee vooruit kan. 
  

De kern van feedback ontvangen

• Luister goed. Stel vragen ter verduidelijking
• Probeer niet te ontkennen, verdedigen, verklaren
• Geef niets terug over de feedback-gever; ja maar jij… 
  
• Zoek naar hoe je feedback kunt gebruiken. Cadeautje.. 
  
• Bedenk dat je om feedback kunt vragen

 

• Plan! Neem de tijd voor het geven en ontvangen van feedback.  
  

Waarom zou je nu nog iets in het theater willen doen?

Vind je stijl

• Oefenen. 
  
• Wat werkt voor jou. 
• Wat werkt voor jouw vak. 
• Voor jouw leerlingen. 
  
• Probeer
  

Valkuilen

- Duidelijk maken waar ze op bevraagd of beoordeeld worden

- Te abstract 

- Plek buiten de leerling om

- Te veel vragen tegelijk stellen

- Stiltes willen opvullen

- Vragen naar de bekende weg

- Over jezelf praten

- Vragen naar ‘wat betekent’ in plaats van ‘waar denk je aan bij…’

- Eigenlijk geen tijd hebben.  

Feedback, feedforward, feedup

Wat is feedback volgens jou

Feedback is terugkoppeling aan iemand over het effect van zijn of haar gedrag of prestaties. Dit is waardevol om te ontvangen als je jezelf of je product wilt verbeteren. Feedback kun je positief of opbouwend formuleren. Positieve feedback helpt om bestaand gedrag te bekrachtigen of te bestendigen, opbouwende feedback helpt om gedrag te veranderen.

Lesdoelen:

Aan het einde van de les:

• Kun je  een instructie geven aan je collega's van ongeveer 5 minuten over  wat feedback en feedforward is.
•  Kan je vertellen wat het 3 G model is en kun je dit toepassen in een rollenspel
• Kan je de drie elementen van het 3 G model benoemen 

Inleiding

Wat weet jij al over feedback en feedforward?

Feedback is altijd negatief

1. Waar
2. Niet waar

Feedback kan zowel positief als negatief zijn, hierbij is het vaak de toon en de onderbouwing die maakt of het positief of negatief is.

Als je iemand een tip geeft, kan hij of zij het werk of gedrag verbeteren

1. Waar
2. Niet waar

Door een tip/feedforward te geven weten je collega's of klasgenoten wat er verbeterd moet worden. 

Soms is het zelfs zo dat de collega zelf niet doorheeft wat hij of zij verkeerd doet.

Feedback is altijd een top

1. Waar
2. Niet waar

Feeback kan ook feedforward zijn, dit is een positieve manier van feedback geven waar een collega of klasgenoot mee vooruit kan.

Feedback is een reactie op het werk of het gedrag van iemand waar je mee samenwerkt

1. Waar
2. Niet waar

Je reageert op iemand zijn werk of op de persoon waarmee je samenwerkt. Als de feedback goed wordt gegeven kan dit feedforward zijn

Waarom geven we feedback en feedforward?

Feedback helpt bij het in kaart brengen van gedrag en hoe dat overkomt op een ander. 

Feedback kan helpen bij het aanpassen van gedrag of handelen. 

Opdracht 1:

Jullie worden expert in één van de onderdelen van feedback. Er zijn twee of vier groepen en elke groep verdiept zich in een van de onderdelen.

- Feedback

- Feedforward

Je zoekt alle informatie en maakt een korte presentatie van minimaal twee minuten over één van de onderdelen.

Je presenteert dit aan de groep over 5 minuten.

Presentaties 

- Groep 1 Feedback

- Groep 2 Feedforward

Gedrag

- Benoem wat je zit   

           Dit doe je vanuit de ik boodschap

                    Ik merk dat ......

                    Ik zag dat........

Voorbeeld: 

Ik merk in de klas dat jij......

Gevolg

- Vertel het gevolg van het gedrag 

           Hierbij ga je verder vanuit de ik- boodschap

voorbeeld: 

Ik merk in de klas dat jij je werk vaak niet af hebt, waardoor je achter komt te liggen met het huiswerk en de lesstof.................

Gewenst gedrag

- Gewenst gedrag 

      Welk gedrag zou jij prettig vinden

           Hierbij maak je de zin af die je al hebt gemaakt met de 

           vorige 2 G's

Voorbeeld:

Ik merk in de klas dat jij je werk vaak niet af hebt, waardoor je achter komt te liggen met het huiswerk en de lesstof. Probeer dit vanaf nu wel goed bij te houden.

Rollenspel

Je gaat in tweetallen een rollenspel uitvoeren.

Je bedenkt een situatie op stage waar je feedback of feedforward op hebt gekregen, of waar je feedback of feedforward hebt gegeven. 

Je gaat bedenken hoe je dit kan verwoorden met het 3 G model, samen met je collega ga je de situatie na spelen en ga je elkaar beoordelen op het toepassen van de 3G methode.

Schrijf in één/ twee zinnen feedback - feedforward op deze les middels het 3G model

Wat zou je nog willen weten over feedback-feedforward?

Maak jij al gebruik van Peerfeedback?

1. Nee, dit is voor mij nog onbekend terrein
2. Af en toe, niet als vast onderdeel binnen het lesprogramma
3. Ja, regelmatig: bij lesonderdelen die geschikt zijn voor peerfeedback
4. Ja, uiteraard! Dit is standaard binnen de lesonderdelen in het programma

inschatten beginsituatie vd cursisten om daar zo veel mogelijk op aan te kunnen sluiten

Inhoud peerfeedback

• Waarom peerfeedback inzetten?
  
• Peerfeedback in de praktijk
• Mogelijkheden inzetten van   peerfeedback tijdens jouw lessen
• Welke stappen te nemen
• Eindopdracht                   

1 feedback en welke feedback meeste effect heeft op het leren

2 wat is peerfeedback eigenlijk

3 argumenten om peerfeedback in te zetten 

4 praktijkvoorbeelden

5 kijken naar mogelijkheden/kansen op school/les vd cursisten

6 welke stappen zijn er voor de cursisten nodig hun doelen te behalen/peerfeedback op hun school in te zetten?

7 start eindopdracht

Zal ik je even zeggen wat ik er van vind?

ter introductie video

YouTube: Draadstaal "Leraar en leerling seizoen 3" 

Zou de docent het na deze feedback morgen anders doen? 

Vinden we feedback wel altijd zo prettig te ontvangen en hoe effectief is feedback nu eigenlijk?

Aanloop naar leerlingen die elkaar feedback gaan geven.

Leerlingen stapje voor stapje meenemen in het proces van feedback geven en ontvangen.

Model Black & William 

NIVEAUS VAN FEEDBACK

wijze van aanpak gekozen strategie

wat vind ik er zelf van

Model Dylan William en Paul Black:

feedback op procesniveau + zelfregulatie is meest effectief!

Handig voor cursisten om werkvormen/opdrachten in te zetten binnen hun les die feedback door peers op juist deze onderdelen mogelijk maken!

(voor trainer: toon aantal voorbeelden feedbacksheets te gebruiken tijdens een les)

De mogelijke winst Peerfeedback

• Vergroten leerrendement bij de leerling
• De leerling leert beter formuleren
• Leerlingen ontvangen effectievere + gevarieerde feedback
• Geeft meer zicht/toegang tot werk van anderen
• Meer aandacht voor concepten/'fouten' maken mag
  
• Taak van feedback geven ligt niet langer enkel bij de docent
• Sociale cohesie / positieve sfeer / groepsgevoel

samenwerking + elkaar ondersteunen

leren samenwerken is belangrijk

Geschikte werkvormen?

Opdracht

Overleg in tweetallen, noem 2 voorbeelden van manieren om peerfeedback toe te passen 

in jouw lespraktijk

Opdracht voor cursisten:

hoe zou jij peerfeedback kunnen toepassen?

Noem 2 manieren/voorbeelden om peerfeedback toe te passen binnen jouw onderwijs/lessen.

Suggesties werkvormen Peerfeedback

• Leerlingen geven elkaar Tips en Tops d.m.v. Post-Its

• Leerlingen geven feedback op excellent werk van anonieme bron.

• Uitwisselen "kladversie" korte opdracht: leerlingen geven elkaar feedback, werk incl. opmerkingen retour waarna verbeteringen kunnen worden aangebracht.

• Leerlingen formuleren welke feedback ze als meest waardevol ervaren en waarom.

• Leerlingen maken bij een opdracht zelf een lijst met elementen waaraan een goed eindresultaat zou moeten voldoen.

Voorbeelden toelichten +

eventueel aanvullen met andere werkvormen

Tip aan cursisten:

maak met de start gebruik van echte voorbeelden zodat leerlingen kunnen zien hoe een goed "eindproduct" er uit ziet en welke elementen er aanwezig zijn wat het zo goed maakt.

Let er wel op dat je de naam vd 'voorbeeldleerling' verwijdert! Anoniem!

(gebruik bijv. werkstukken/toetsen/gemaakt werk van oud leerlingen of leerlingen van een andere locatie)

Peerfeedback op digitale wijze?

Er zijn diverse platforms waarmee dit kan (PearDeck Lessonup Classkick Nearpod) maar is ook eenvoudig mogelijk middels digitaal delen van opdrachten/documenten/foto's etc.

met (vb Padlet) en zonder tool op laptop (Forms/Docs/mail). 

Eindopdracht

Kies 1 peerfeedback werkvorm die je in je eigen lespraktijk gaat uitproberen:

Bij welk lesonderdeel/thema? 

Bij welke jaarlaag/leerlinggroep? 

Op welke wijze/hoe vaak?

Je zou voor jezelf een ontwerp met een beknopt script kunnen ontwerpen en voor de leerling een feedback formulier kunnen maken.

cursisten kunnen eventueel samenwerken

of een vakoverstijgend project met aantal klassen opstarten om peerfeedback uit te proberen?

(Zie ook pagina met inspiratie materiaal voor praktijkvoorbeelden)