2.4 Vorsten met absolute macht 2024

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

2.4 - Vorsten met absolute macht

Vorsten met absolute macht

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen hoe koningen sinds de late middeleeuwen meer macht probeerden te krijgen.

• Je kunt uitleggen wat absoluut bestuur is en hoe dat functioneerde in Frankrijk

• Je kunt enkele gevolgen noemen van de invoering van absoluut bestuur in Rusland 

Koningen willen meer macht

• Samen maken: opdracht 1 blz 85

• Monarchie/Monarch?
• Centraal bestuur?

• Leenmannen/Edelen (vorig schooljaar)?

Koningen willen meer macht

• 17e eeuw Europa: meeste landen monarchie
  
• Monarchie = vorm van bestuur met een koning aan het hoofd
  
• Koningschap = erfelijk
  

• Eerst afhankelijk van adel:  geld en leger (feodale stelsel)
  
• Door belasting te heffen --> niet meer afhankelijk van geld v/d adel
• Zo dus meer macht (denk aan centralisatie Karel V)
  

Lodewijk XIV

• Lodewijk XIV is de hoofdpersoon van par. 2.4

• We bekijken het filmje en daarna beantwoorden we de vraag:
• 'wat valt je op aan Lodewijk XIV'?

Wat valt je op aan de omgang van Lodewijk XIV met anderen?

De bijnaam van Lodewijk XIV is de 'zonnekoning' Leg uit hoe je dit terug ziet in het filmpje en leg uit wat dit zegt over zijn macht.

Bekijk het volgende filmfragment goed!

Film: 'Le Roi Danse' uit het jaar 2000

Hierna volgen een paar vragen!

Wat wordt met de dans gesymboliseerd?

1. Alles draait om de koning
2. De koning is ook maar een mens
3. De koning houdt van dansen
4. De dans is iets koninklijks

Wat wilt de koning nog meer uitbeelden?

1. Hij is niet zo vaardig
2. Zijn rijkdom
3. Hij is Goddelijk
4. Zijn verstand van dans

Kijk goed naar dit schilderij!

Hoe wordt
het 'droit divin'
=goddelijk recht
op dit schilderij uitgebeeld?

1. Koning zit op de troon
2. Koning is omringd met bisschoppen
3. Koning krijgt de macht van 'boven'
4. De koning is 'verlicht'

De Republiek der Nederlanden?

•  In de 17e eeuw was Nederland een Republiek met 7 gewesten (staatjes): Hol, Ze, Ut, Gld, Ov, Gr, Fr
• Het hoogste bestuur in elk gewest lag bij de Staten(vergadering met vertegenwoordigers van de steden en adel)
• De gewesten werkten samen in de Staten-Generaal (beslissingen over buitenlandse politiek, leger en vloot)
• De Republiek werd bestuurd door regenten uit rijke families/bovenlaag (oligarchie)
• Het gewone volk had niets te vertellen!

Aan de slag

Lees éérst de tekst van P2.4

Maak daarna 2 t/m 6 van MEMO P2.4

Vorsten met absolute macht

Leerdoelen:

• Je kunt uitleggen hoe koningen sinds de late middeleeuwen meer macht probeerden te krijgen.

• Je kunt uitleggen wat absoluut bestuur is en hoe dat functioneerde in Frankrijk

• Je kunt enkele gevolgen noemen van de invoering van absoluut bestuur in Rusland 

Absoluut vorst: Lodewijk XIV (1)

• L'État, c'est Moi= 
• de staat, dat ben ik!

• Absolutisme: de vorst heeft alle macht.
  
  
• Frankrijk --> vorst aan de macht: 
• (monarchie: (erfelijke) koning bestuurt het land.)

• Vorst heeft de macht van God gekregen en hoeft alleen verantwoording af te leggen aan God = 'le droit devin'
  
  

Absoluut vorst: Lodewijk XIV (2)

• 1. Adel moest in Versailles komen wonen.
• 2. Economisch: heffen van centrale belastingen -->leger, ambtenaren, paleis bouwen. (mercantilisme: import /export)
• 3. Cultureel: goddelijk recht =onaantastbaar en regeerde als vader
• --> alle Fransen katholiek.
  
• 4. Militair: Er werd een staatsleger ingevoerd. Geen gebruik van huurlegers.
  
  

Absoluut vorst: Peter de Grote 

• Rusland liep economisch + technologisch achter.
  
• Peter de Grote liet zich bijscholen in Europa, met name in Republiek (scheepsbouwer)
  
• In Rusland: wegen aanleggen, kanalen graven, academie voor zeelui, opzet training soldaten.
  
• Liet een nieuwe stad bouwen: Sint-Petersburg (zoals Amsterdam met grachtengordel)

Peterhof

Frankrijk

Rusland

Republiek

Lodewijk XIV

Willem III

Peter de Grote

Liep economisch achter.

Tsaar

Paleis van Versailles

Sint-Petersburg

Stadhouder

Staten

Regenten

Hoe werd Lodewijk XIV rijker?

1. Belasting
2. Geld lenen van andere landen

Het bestuur van de Republiek was bijzonder omdat het geen koning had

1. Juist
2. Onjuist

Geen absoluut vorst: Engeland

• Het parlement verzette zich tegen de absolute macht van de Engelse koning. Parlement was een vergadering van geestelijken, edelen en machtige burgers.
• Koning Karel I werd afgezet, Karel II moest al zijn besluiten goed laten keuren door het parlement. 
• Jacobus II wilde alle macht, maar werd verdreven door stadhouder Willem III. Willem III werd koning, op voorwaarde dat hij geen besluiten nam zonder het parlement. 

Glorious Revolution 

• Jacobus II: katholiek koning in een protestants Engeland
• Engelse adel vreest godsdienstvervolgingen
• 1688: Glorious Revolution= beperking macht koning
• Stadhouder Willem III verdrijft Jacobus en wordt vorst van Engeland

Aan de slag

Lees éérst de tekst van P2.4

Maak daarna 7 t/m 10 van MEMO P2.4

Welkom

Vorige keer?

Vandaag paragraaf 2.7: Michiel de Ruyter

Lees éérst de opdrachten goed

Blooket spelen

Nu eerst het jaar 1607 en een topstuk uit Rijksmuseum(video)

In het jaar 1607...

... werd in Vlissingen een kind geboren dat de naam Michiel kreeg. Michiel was geen gemakkelijk kind. Hij mocht naar school, maar daar luisterde hij zo slecht dat de meester hem naar huis stuurde. Dat vond Michiel niet erg. Er waren in de stad genoeg avonturen te beleven. In plaats van naar huis te gaan, liep Michiel naar de kerk en begon hij de toren te beklimmen. Hij klom tot boven op de spits van de toren.  

De koster van de kerk zag het:  "Hé, jij daar, kom als de wiedeweerga naar beneden."

"Maar hiervandaan heb ik juist zo'n mooi uitzicht! Zo kan ik de schepen op zee zien!"

schooltv.nl

Aan de slag

P2.7 Michiel de Ruyter

Waarom werd Michiel de Ruyter een held genoemd en wat betekent dat voor ons nu?