Grammatica tot en met meewerkend voorwerp

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Grammatica zinsdelen

Welkom 

Wat gaan we doen?

1. Herhalen pv, ww gez en ow
2. Uitleg lv
3. Uitleg mv 

Groep B

10-jun Herhalen lezen H5 

12-jun Toets Lezen H 5 

16-jun ONLINE: herhalen Formuleren H 4 en 6 

23-jun ONLINE: herhalen gramm. woordsoorten + vz+  

24-jun Herhalen gramm. zinsdelen + mw  

26-jun Herhalen spelling 

26-jun s Middags Online extra les vragen stellen toetsweek 

Planning

• Wat leren we vandaag?

• Lijdend voorwerp + meewerkend voorwerp

• Herhaling theorie + nieuwe theorie

• Oefenen

Persoonsvorm

Is het belangrijkste werkwoord in de zin. Zonder persoonsvorm geen zin!

Haal je uit de zin door:

1. De tijdproef
2. De vraagproef
3. 
   

Haal uit de volgende zin de pv:
Joachim en Brian wilden vanmiddag niet voetballen.

Haal uit de volgende zin de pv:
Waarom heb jij in de pauze twee frikandelbroodjes gehaald?

Wat zijn de persoonsvormen in deze zin?

Als je nu niet doorloopt, krijg je een knal

Werkwoordelijk gezegde

Het werkwoordelijk gezegde bestaat uit alle werkwoorden in een zin. Een persoonsvorm behoort dus ook altijd tot het werkwoordelijk gezegde.

Wat is het gezegde in de zin: Er wordt veel overlegd over de strengere maatregelen.

1. wordt
2. er wordt
3. wordt overlegd
4. er is geen gezegde

Het onderwerp

Het onderwerp is degene of iets die de werkwoorden uitvoert.

Je haalt het uit de zin door de vraag: wie/wat + gez te stellen.

Ik heb vandaag een cadeautje opgestuurd.

PV: heb

GEZ: heb opgestuurd

OW: ik

Haal uit de volgende zin het OW:
Op tv waren veel leuke films te zien dit weekend.

Welke vraag moet je stellen om het lijdend voorwerp in de zin te vinden?

Lijdend voorwerp

Lijdend voorwerp komt voor in zinnen waarin iets/iemand iets 'overkomt' dus als het ware 'lijdt'. 

Vind je door de vraag te stellen

'Wat/wie+ werkwoordelijk gezegde + onderwerp. 

TIP: HET LIJDEND VOORWERP BEGINT NOOIT MET EEN VOORZETSEL!

Wat is de PV?

Mijn moeder / heeft / Mick / straf / gegeven.

1. pv = heeft
2. pv = gegeven

Wat is het OW?

Mijn moeder / heeft / Mick / straf / gegeven.

1. ow = Mijn moeder
2. ow = Mick
3. ow = straf

Wat is het LV?

Mijn moeder / heeft / Mick / straf / gegeven.

1. lv = Mijn moeder
2. lv = Mick
3. lv = straf

Wat is het LV:
Wil je voor mij een paar van die vakantiefoto's laten maken?

1. Je
2. een paar van die vakantiefoto's
3. voor mij
4. staat geen lv in de zin

Wat is het LV:
Veel leerlingen kopen in de kleine pauze een lekker tussendoortje.

1. Veel leerlingen
2. in de kleine pauze
3. een lekker tussendoortje
4. staat geen lv in de zin

Wat is het LV:
Sommige spinnen maken heel kunstige webben in de achtertuin.

1. Sommige spinnen
2. webben
3. heel kunstige webben
4. in de achtertuin

Meewerkend voorwerp

In zinnen met een lijdend voorwerp kan ook een meewerkend voorwerp staan.

Het geeft aan voor / aan wie iets bestemd is.

Meewerkend voorwerp

Stel de vraag:

Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde +
onderwerp + lijdend voorwerp

Zo vind je het meewerkend voorwerp

1. Zoek eerst de persoonsvorm, werkwoordelijk gezegde en het lijdend voorwerp.
2. Stel de vraag: Aan/Voor wie + werkwoordelijk gezegde + onderwerp + lijdend voorwerp?

Op welke vraag is 'Mick' het antwoord in:
Mijn moeder / heeft / Mick / straf / gegeven.

1. Mijn moeder / heeft / Mick / straf / gegeven.

1. mv = aan Mijn moeder
2. mv = aan Mick
3. mv = straf
4. mv= Mick

Wat is het meewerkend voorwerp in de zin?

De docent Nederlands gaf de leerling een negen voor zijn toets.

1. de docent
2. de leerling
3. voor zijn toets
4. Er is geen meewerkend voorwerp.

Welk woord in de zin is de persoonsvorm?
Ik fiets op mijn fiets naar school

1. fiets(1e woordje)
2. fiets (2e woordje)
3. Ik
4. school

Wat is een persoonsvorm altijd?

1. Lidwoord
2. zelfstandig naamwoord
3. bijvoeglijk naamwoord
4. werkwoord

Wie heeft mijn scooter gerepareerd?

mijn scooter =

1. onderwerp
2. iets anders
3. lijdend voorwerp
4. werkwoordelijk gezegde

Mijn moeder heeft mijn oma een nieuwe jas gegeven.
mijn oma =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. werkwoordelijk gezegde

Wie heeft gisteren mijn konijn eten gegeven?
Wie =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. werkwoordelijk gezegde

Wie heeft gisteren mijn konijn eten gegeven?
Mijn konijn =

1. onderwerp
2. meewerkend voorwerp
3. lijdend voorwerp
4. werkwoordelijk gezegde

https:

Waar heb je nog vragen over?

Einde les!

Tot morgen