8.5 Rond je cellen

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

                    Welkom! 

• Je komt voorbereid in de les, huiswerk af, spullen mee.

 ​

• Vooraf aan de les, leg je alles op tafel wat je nodig hebt.

• Je legt je tas met je mobiel op of onder het rek.

• Je bent respectvol naar elkaar en beledigd niemand. 
  

• Je werkt gefocust en maakt aantekeningen.

Welkom!

Weekplenda

Week 49	Week 50
H8 §5	Pw H8 §1 t/m §5

Hoe loopt de kleine bloedsomloop?
+
Wat is de taak van de kleine bloedsomloop?

1. hart --> hele lijf --> hart Zuurstof opname in bloed.
2. hart --> hele lijf --> hart Zuurstof afgeven aan cellen.
3. hart --> longen --> hart Zuurstof opname in bloed.
4. hart --> longen --> hart Zuurstof afgeven aan cellen.

Is het hartminuutvolume (= hoeveelheid bloed die het hart in een minuut kan wegpompen) van de kleine bloedsomloop gelijk aan die van de grote bloedsomloop?

1. Nee.
2. Alleen in rust.
3. Ja, altijd.
4. Geen idee.

De bloedsomloop bij de mens is een dubbele bloedsomloop. Waarom noemen we het een 'dubbele bloedsomloop'?

1. Tijdens één complete rondgang door het lichaam stroomt het bloed twee keer door het hart.
2. Tijdens één complete rondgang door het lichaam stroomt het bloed twee keer langs de longen.

slagader

ader

haarvat

ader

slagader

Is een bloeddruk van 120/80 een gezonde bloeddruk?

1. Ja.
2. Nee.

De bloeddruk van Marga wordt gemeten. Wat is haar bloeddruk?

1. 100/92
2. 92/180
3. 180/100
4. 92/100

De bloeddruk in een haarvat is

1. laag
2. hoog

Een hoge bloeddruk kan gevaarlijk zijn, wat zou een gevolg kunnen zijn van een langdurige hoge bloeddruk?

1. Hartkloppingen.
2. Kans op hart- en vaatziekten.
3. Hoofdpijn.
4. Hoge bloedsuiker.

Vergelijk de aorta met de longslagader.

De bloeddruk in de aorta is .......... de bloeddruk in de longslagader

1. gelijk aan
2. hoger dan
3. lager dan

8.4 Je bloedsomloop

8.5 Rond je cellen

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Je kunt beschrijven  hoe stoffen je cellen in en uit gaan.
• Je kunt het verschil tussen bloedplasma, weefselvloeistof en lymfe uitleggen.
• Je kunt beschrijven hoe weefselvloeistof gevormd wordt en hoe die weer teruggaat naar het    bloed.
• Je kunt uitleggen wat de functie van lymfeklieren is.

Benodigde voorkennis 

Je weet dat afvalstoffen in en uit je cellen gaan.
Je weet dat bloedplasma ervoor zorgt dat je stoffen in je bloed kunt transporteren.
Je weet dat het lymfevatenstelsel ook een van de stelsels is waar het menselijk lichaam uit bestaat.

In de haarvaten laten rode bloedcellen het zuurstof los. 

Het bloedplasma bevat nu glucose EN zuurstof.

Het bloedplasma lekt door de gaatjes van het haarvat. 

De vloeistof heet nu weefselvloeistof. 

Cellen kunnen nu glucose en zuurstof opnemen.

Opnemen van stoffen uit het bloed

Afvalstoffen zoals co2 gaan via het weefselvloeistof naar het bloed.

Een blaar bestaat uit weefselvloeistof.

Er zitten geen rode bloedcellen is dus is het kleurloos.

Hoe ontstaat een blaar?

Huidcellen raken bechadigd door wrijving, weefselvloeistof hoopt zich op (blaar) om de huid daaronder te beschermen.

Teruggeven van stoffen 

uit het weefselvloeistof

Het lymfevatenstelsel

Het bloedplasma wat nu weefselvloeistof is geworden, komt op 2 manieren terug in het bloed:

1. via lymfevaten

Lymfevaten lijken op aders:

- ze hebben kleppen

- de wand is slap

- de druk is laag

- gaatjes in de wand

Ze vervoeren lymfe.  

Bij de sleutelbeenderen komt het lymfevocht weer terug in de bloedbaan, via de bovenste holle ader.

    2. via haarvaten

A. bloedplasma 

     lekt door de 

     bloeddruk 

     naar buiten

B. doordat er meer 

     eiwitten in het 

     bloed zitten ontstaat       er een zuigkracht 

C. weefselvloeistof 

     wordt het bloed       in gezogen

A

B

C

Lymfevatenstelsel

Lymfevaten die samen in lymfeknopen/klieren samen komen. 

Worden door witte bloedcellen gecheckt op ziekteverwekkers. 

Bekendste lymfeknopen/klieren:

- keelamandelen

- liezen

- oksels

- hals

Lymfeklieren zwellen op bij ziekte, dit kan pijn doen bv. bij slikken.

Hoe noem je de vloeistof in je bloedvaten?

1. cytoplasma
2. lymfe
3. bloedplasma
4. weefselvloeistof

Hoe noem je vloeistof tussen je cellen?

1. cytoplasma
2. lymfe
3. bloedplasma
4. weefselvloeistof

Hoe noem je vloeistof in het lymfevatenstelsel?

1. cytoplasma
2. lymfe
3. bloedplasma
4. weefselvloeistof

Waar zat het vocht dat uit een blaar komt?

1. in cellen
2. tussen cellen
3. in haarvaten
4. tussen haarvaten

In bloedvaten

Tussen de cellen

In de lymfevaten

Bloedplasma

Lymfevloeistof

Weefselvloeistof

Wat bevindt zich
op plaats P?

1. Bloed
2. Lymfe
3. Weefselvloeistof

Waar bevinden witte bloedcellen zich in het lichaam?

1. Alleen in bloed
2. Alleen in weefselvloeistof
3. In bloed en weefselvloeistof
4. In bloed, lymfe, weefselvloeistof

Lymfe ontstaat doordat
bloedplasma eerst...?

1. Lymfe wordt en daarna weefselvloeistof
2. Weefselvloeistof wordt en daarna lymfe

Wat is de functie van een lymfeknoop?

1. Lymfe verzamelen
2. Lymfe zuiveren
3. Lymfe afbreken
4. Lymfe opnemen

Woordenboek

weefselvloeistof

lymfevaten

lymfe

lymfevatenstelsel

lymfeklieren

lymfeknopen

Schrijf onderstaande begrippen in je aantekeningenschrift en noteer de uitleg erachter! 

Biologie

Biologie

Leerdoelen

Aan het einde van de les kan je:

• Je kunt beschrijven  hoe stoffen je cellen in en uit gaan.
• Je kunt het verschil tussen bloedplasma, weefselvloeistof en lymfe uitleggen.
• Je kunt beschrijven hoe weefselvloeistof gevormd wordt en hoe die weer teruggaat naar het    bloed.
• Je kunt uitleggen wat de functie van lymfeklieren is.

Aan de slag!

Maak van paragraaf 8.5 opdracht          2, 4, 5, 6, 8, 9, 10, 12 en 13 in je leerwerkboek.

Klaar?

Lees daarna zelf nog eens de groene onderdelen door van paragraaf 8.5.

   

Werk in tweetallen + overleg zachtjes met elkaar!