5H 11.5 Weefselvloeistof en lymfe

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

11.5 Weefselvloeistof en lymfe

Deze les:

- Herhalen Osmose/Diffusie

- Weefselvloeistof

- Filtratie en Resorptie

- Lymfevatenstelsel

Celmembraan

Stoffentransport

Passief transport kost geen energie, actief transport kost energie (ATP).

Osmose bij planten.

osmose dierlijke cel

Doel en begrippen 11.5

Je leert hoe de bloedstolling werkt

Je leert hoe weefselvloeistof en lymfe ontstaan

bloedstolling, bloedplaatjes, bloedprop, stollingsfactoren, trombine, protrombine, fibrinogeen, fibrinedraden, bloedstolsels, weefselvloeistof, filtratie, resorptie, colloïd osmotische waarde, zweet, lymfevaten, kleppen, lymfeknopen

Weefselvloeistof

Bloed stroomt door je bloedvaten en vervoert stoffen naar alle delen van het lichaam. Een deel van het vocht uit bloed komt buiten de bloedvaten terecht. Daar noem je het weefselvloeistof.

Weefselvloeistof

Als bloed bij de haarvaten komt wordt een deel van de bloedplasma de haarvaten uitgeperst (door de bloeddruk!). Dit heet filtratie.

Hier zitten voedingsstoffen en zuurstof in opgelost.

Bloedcellen en grote eiwitten blijven achter.

Weefselvloeistof

Weefselvloeistof zit om alle cellen van een weefsel heen. Stoffen die cellen nodig hebben kunnen ze uit de weefselvloeistof halen (zuurstof, voedingsstoffen)

 

en stoffen die ze niet nodig hebben geven ze af aan het weefselvloeistof (afvalstoffen, CO2).

Weefselvloeistof

De haarvaten nemen ook weer een groot deel van de weefselvloeistof op (resorptie) wanneer ze de organen uit gaan.

Dit komt door de hoge osmotische waarde van het bloed (door de eiwitten die zijn achtergebleven).

Weefselvloeistof

Weefselvloeistof

Lymfevaten

De colloïd osmotische druk is niet voldoende om alle vloeistof die uit het haarvat gefilterd is weer terug te halen.

Zonder lymfevaten zou er veel vocht in de organen achterblijven.

Lymfevaten

Weefsel bevatten ook lymfevaten die vloeistof kunnen afvoeren.

Die lymfevaten maken deel uit van een lymfevaten stelsel (vergelijkbaar met bloedvatenstelsel).

Vanaf het moment dat de vloeistof in een lymfevat zit heet het lymfe.

Lymfevaten

Lymfevaten bevatten net als aders kleppen om er voor te zorgen dat de lymfe de goede kant op stroomt.

Lymfevatenstelsel

In het lymfevatenstelsel komt alle lymfe uiteindelijk terecht in de borstbuis en de rechterlymfestam.

Van daaruit stroomt de lymfe via de sleutelbeenaderen weer het bloed in richting van de bovenste holle ader.

Lymfeknopen/ lymfeklieren

Verspreid over het lichaam liggen in het lymfevatenstelsel ook lymfeknopen.

In de lymfeknopen wordt de lymfe gezuiverd van o.a. ziekteverwekkers.

Doel en begrippen 11.5

Je leert hoe de bloedstolling werkt

Je leert hoe weefselvloeistof en lymfe ontstaan

bloedstolling, bloedplaatjes, bloedprop, stollingsfactoren, trombine, protrombine, fibrinogeen, fibrinedraden, bloedstolsels, weefselvloeistof, filtratie, resorptie, colloïd osmotische waarde, zweet, lymfevaten, kleppen, lymfeknopen

Opdrachten

- Nakijken opdr. 11.3 en 11.4 (nog vragen?)

- Maken 11.5 opdr. 1 t/m 13

- Maken Examentraining H11

Volgende week dinsdag (28 sep):

D-toets H11