Samengestelde zinnen

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

Samengestelde zinnen

Wat gaan we doen?

kleine oefening telwoorden

nakijken huiswerk

Samengestelde zinnen paragraaf 8

Wat zijn de telwoorden?
Kwamen er meer bezoekers in het museum dan vorige jaar of minder?

Kwamen er meer bezoekers in het museum dan vorig jaar of minder?

1. meer=ohtw minder=ortw
2. meer = bhtw minder= ohtw
3. meer =bhtw minder= brtw
4. meer = ohtw minder= ohtw

Wat zijn de telwoorden in deze zin?

Dit is het zoveelste boek dat ik voor mijn verjaardag krijg. Ik heb al zat boeken.

Dit is het zoveelste boek dat ik heb gekregen. Ik heb al zat boeken.

1. zoveelste = bhtw zat =bhtw
2. zoveelste = brtw zat= ohtw
3. zoveelste=ortw zat=ohtw
4. zoveelste = ortw zat =bhtw

Wat zijn de telwoorden in deze zin?

Beide muziekzaken verkopen wekelijks ettelijke piano's, zodat ze genoeg verdienen.

Beide muziekzaken verkopen wekelijks ettelijke piano's, zodat ze genoeg verdienen.

1. Beide = bhtw ettelijke = brtw genoeg= ohtw
2. Beide =bhtw ettelijke = ohtw genoeg =ohtw
3. Beide= bhtw ettelijke = ohtw genoeg = ortw

Lesdoelen

Wat gaan we vandaag leren?

• Ik kan samengestelde zinnen herkennen.
• Ik kan voegwoorden herkennen.
• Ik kan de persoonsvorm en onderwerpen in samengestelde zinnen vinden.

enkelvoudige en samengestelde zinnen

enkelvoudige zin = een zin met 1 persoonsvorm

Yunus neemt een jas mee.

Hoe kun je het onderwerp vinden?                    Wie/wat + gezegde

enkelvoudige en samengestelde zinnen

samengestelde zin = een zin met meerdere persoonsvormen

Yunus neemt een jas mee, want het KNMI voorspelt regen.

Yunus neemt een jas mee, maar hij trekt die nog niet aan, omdat het nog niet regent.

Hij geeft op dinsdag, woensdag en donderdag les en in het weekend probeer ik te studeren.

Wat zijn de persoonsvormen in deze zin?

De politiewoordvoerder vertelt dat de verdachten verschillende verhalen hebben verteld = tegenwoordige tijd

1 De politiewoordvoerder vertelde dat de verdachten verschillende verhalen hadden verteld.

  

2 vertelt ˃ vertelde                       hebben ˃ hadden (dus 2 pv’s)

4 Wie vertelt? De politiewoordvoerder = onderwerp

Wie hebben? De verdachten = onderwerp

samengestelde zinnen

Ik werd vanochtend wakker. 

Ik sprong onder de douche.

Je kunt deze twee enkelvoudige zinnen ook koppelen met een voegwoordje ertussen.

Ik werd vanochtend wakker en sprong onder de douche.

Het woordje 'en' verbind hier de twee zinnen aan elkaar.

Maak nu zelf een zin met twee persoonsvormen en een voegwoord.

          VRAGEN

Kijk naar de volgende zinnen. Is het een enkelvoudige of samengestelde zin? 

Wilma ging naar huis omdat ze moe was.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

De winkel op de hoek van de Hoogstraat is gisteren geopend.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Wil je die tas met boeken op tafel neerzetten?

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

Het meisje verwacht dat ze van de slager een stukje worst krijgt.

1. Enkelvoudige zin
2. Samengestelde zin

 Hoofdzinnen

 1 Onderwerp en persoonsvorm staan naast elkaar. Er passen geen andere woorden tussen. 

(bijv. woordje "niet")

2 De persoonsvorm staat voor in de zin als eerste of tweede zinsdeel.

Bijzinnen

1Tussen onderwerp en persoonsvorm kunnen wel andere zinsdelen staan. (bijv. het woordje "niet")

2 De persoonsvorm staat vaak achter in de zin.

structuur samengestelde zinnen

1 hoofdzin en hoofdzin (en, maar , want dus  en of)

2hoofdzin en bijzin (dat, omdat zodra, als, toen etc.)

3 bijzin en hoofdzin

Let op hoofdzin : ow + pv naast elkaar

bijzin : ow en pv uit elkaar

Samengestelde zinnen

Je verbindt de twee zinnen (hoofdzin+hoofdzin of hoofdzin+bijzin) met een voegwoord. Er zijn twee soorten voegwoorden:

1. Nevenschikkende voegwoorden verbinden twee hoofdzinnen met elkaar.

Alle nevenschikkende voegwoorden: en, maar, of,  dus en want

2. Onderschikkende voegwoorden verbinden een hoofdzin en een bijzin aan elkaar.

Hier zijn er veel meer van, bijvoorbeeld: dat, voordat, nadat, tot, terwijl, als, toen, omdat, doordat en zodat.

Welk voegwoord is 'omdat' in de volgende zin:

Ik lees niet dagelijks in mijn boek, omdat ik daar geen zin heb.

1. nevenschikkend
2. onderschikkend

Welk voegwoord is 'dus' in de volgende zin:

Ik lees niet dagelijks in mijn boek, dus ik heb mijn boek nog lang niet uit.

1. nevenschikkend
2. onderschikkend

          THEORIE

          VRAGEN

Kijk naar de volgende samengestelde zinnen. Geef aan uit welke zinnen de zin bestaat. 

Sabine had een gezicht getrokken alsof ze iets vies proefde.

1. Hoofdzin-hoofdzin
2. Hoofdzin-bijzin
3. Bijzin-hoofdzin

We gaan met de klas naar Parijs en we zullen daar een week blijven.

1. Hoofdzin-hoofdzin
2. Hoofdzin-bijzin
3. Bijzin-hoofdzin

Als we in Parijs zijn, wil ik graag wat kledingwinkels bezoeken.

1. Hoofdzin-hoofdzin
2. Hoofdzin-bijzin
3. Bijzin-hoofdzin

Ik dacht dat we gingen fietsen.

1. Hoofdzin-hoofdzin
2. Hoofdzin-bijzin
3. Bijzin-hoofdzin

Ik ga op vakantie en dat is leuk.

1. Hoofdzin-hoofdzin
2. Hoofdzin-bijzin
3. Bijzin-hoofdzin