Mediawijsheid les 2 - Bronnen beoordelen

• Burgerschap
• Mediawijsheid
• Middelbare school
• vmbo
• Leerjaar 1,2

Mediagebruik - Mediawijsheid les 1

  Mediawijsheid

  

Les 2 -  Bronnen beoordelen

De tweede les rondom mediawijsheid introduceren. Deze les gaat over bronnen beoordelen.

• Kun je verschillende soorten bronnen onderscheiden
• Kun je beoordelen hoe betrouwbaar een bron is
• Weet je waar je op moet letten voor je een bron gebruikt
• (bron beoordelen)

Aan het einde van deze les:

Duidelijk vertellen wat de leerlingen kunnen verwachten van de les aan de hand van deze leerdoelen.

- In het schriftje: welke apps gebruik je het meest en hoe lang?

- Op je laptop/ op plaatjes/ getekend: wat had je in die tijd ook kunnen doen? 

Huiswerk bespreken

Duidelijk vertellen wat de leerlingen kunnen verwachten van de les aan de hand van deze leerdoelen.

Welke soorten
bronnen ken je

• Om de voorkennis van de leerlingen op te halen, de leerlingen deze vraag laten invullen met de inlogcode die gegeven wordt.
• Nadat de leerlingen dit hebben ingevuld, kun je een aantal antwoorden bij langs gaan.
• Let op! De leerlingen niet uit laten loggen en vertellen dat er later nog meer vragen beantwoordt moeten worden. 

Soorten bronnen

Na het woordweb wordt hier een overzicht getoond van verschillende soorten bronnen.

• Aanwijzen of vertellen of de leerlingen er een aantal hadden genoemd.

Onder te verdelen in:

• Geschreven bronnen
  
• Ongeschreven bronnen
  
  

Verschillende soorten bronnen

Hier volgt een stukje theorie over soorten bronnen.

• Uitleggen dat bronnen onder te verdelen zijn in geschreven- en ongeschreven bronnen.

Informatie vastgelegd in tekst

• Boeken
• (Nieuws)artikelen
• Rapporten
• Wetenschappelijke artikels
• Dagboeken
• Documenten

Geschreven bronnen

Geschreven bronnen

• Uitleggen dat in de bronnen informatie is vastgelegd in tekst.
• Genoemde voorbeelden bij langs gaan en benoemen.

Bronnen die verwijzen naar informatie (niet geschreven) 

• Afbeeldingen
• Objecten en voorwerpen
• Video's
• Geluid

Ongeschreven bronnen

Ongeschreven bronnen

• Uitleggen dat dit bronnen zijn die verwijzen naar informatie
• Genoemde voorbeelden bij langs gaan en benoemen.

Sleep de afbeeldingen naar de juiste plek

Ongeschreven bron

Geschreven bron

Herhalingsvraag. 

• Leerlingen de vraag laten maken.
• Eventueel bespreken.

(Alles met tekst is geschreven. Hiërogliefen zijn ook geschreven. 

De andere afbeeldingen zijn ongeschreven bronnen.)

Waar je op moet letten:

• Persoon: wie heeft de bron gemaakt?
• Tijd: wanneer is de bron gemaakt?
• Plaats: waar is de bron gemaakt?
• Bedoeling: wat is het doel van de maker?

Hoe betrouwbaar is een bron?

Verder met theorie over de betrouwbaarheid van bronnen. 

Uitleggen dat er 4 punten zijn waar je op moet letten.

Persoon: 

• Heeft de persoon verstand van het onderwerp? Is hij een expert?

Tijd: 

• Is de bron nog relevant voor nu?

Plaats: 

• Context en achtergrond informatie bij het maken van een bron kunnen belangrijk zijn bij het beoordelen.

Bedoeling:

• Is de bron wel feitelijk of wilt de maker je bijvoorbeeld overtuigen of beïnvloeden?

Feit of mening

• Feit: iets dat vast staat, te controleren is en niet verandert
• Mening: wat iemand persoonlijk van iets vindt

Hoe betrouwbaar is een bron?

Theorie over feit of mening.

• Uitleggen wat op de dia staat.
  

Eventuele voorbeelden:

Feit: Auto's kunnen niet vliegen

Rupsen worden vlinders

Mening: Katten zijn heel lief

Onweer is fijn om in te slapen

Hoe betrouwbaar is een bron?

• Wat zeggen andere bronnen over hetzelfde onderwerp?
• Check en vergelijk informatie!

Hoe betrouwbaar is een bron?

• Duidelijk maken dat één bron niet veel zegt. 
• Altijd belangrijk om te bekijken wat meerdere bronnen over een onderwerp zeggen en daar op beoordelen.

Milka heeft de beste chocolade

1. Feit
2. Mening

Hier volgt een quiz deel. Laat de leerlingen de vragen maken. Leg eventueel uit als de leerlingen een antwoord niet snappen.

Gamen is veel leuker dan schoolwerk

1. Feit
2. Mening

Goede bronnen zijn gebaseerd op feiten

1. Feit
2. Mening

Piet is een ervaren fietsenmaker. Hij schrijft een artikel over auto's. Is dit een betrouwbare bron?

1. Ja, dit is betrouwbaar
2. Nee, dit is niet betrouwbaar
3. Ligt aan Piet zijn kennis over auto's

Waarom is het belangrijk om te weten wanneer een bron gemaakt is?

1. Om de bron op het internet te vinden
2. Om te weten waar het gemaakt is
3. Om te beoordelen of de informatie nog relevant is

Waarom is het belangrijk om te weten wat het doel is van de maker?

1. Om te weten of de maker veel geld heeft verdiend
2. Om te beoordelen of de informatie feitelijk is
3. Om te weten of de maker veel invloed heeft

Denk aan de punten:

Persoon

Tijd

Plaats

Bedoeling

Onderdeel: samen een bron beoordelen.

Hier staat een bron van de overheid. Laat de leerlingen eerst zelf nadenken over de volgende punten: 

Persoon, tijd, plaats, bedoeling

Klik eventueel op het vragenteken om de leerlingen op weg te helpen.

Bespreek wat de leerlingen hebben ondervonden.

Resultaat: deze bron is betrouwbaar. Waarom?

• Persoon: het is informatie van de overheid (expert/autoriteit).
• Tijd: de overheid geeft relevante informatie .
• Plaats: gemaakt op een online platform zodat mensen de informatie makkelijk kunnen vinden.
• Bedoeling: de overheid wil haar burgers informeren over bepaalde onderwerpen.

• De docent maak groepjes van 3
• Bekijk en vergelijk de 3 gegeven bronnen (die krijg je via de mail)
• Beoordeel welke bron het meest betrouwbaar is
  
• Maak een top 3 van betrouwbaarheid, waarbij de meest betrouwbare bron op 1 staat
• Bespreek de antwoorden en leg uit
• Huiswerk/ spullen controle 

Bronnen beoordelen: Nu jullie!

https://nos.nl/artikel/2479225-duizenden-jaren-oud-zwaard-gevonden-in-duitsland-dat-nog-bijna-glimt

https://m.facebook.com/story.php?story_fbid=pfbid02J1LoCoVWBBi17tsvZc2sNMf4J8UN9hm86aNXmcAuKzLKGxjn51x9cY13cHcwyNcSl&id=555728259

https://blogforum.nl/zonnebrand-hoe-kun-je-die-het-beste-bewaren/

Nu mogen de leerlingen zelf aan de slag om bronnen te beoordelen.

• Leg uit wat er op de dia staat.
• Zorg dat ze de bijgevoegde links kunnen openen.
• Bespreek aan het einde de antwoorden en zorg voor terugkoppeling met de behandelde theorie.