1.3 Kust: Kenmerken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

§1.3 Kust: kenmerken

Wat gaan we doen? (1 les)

3 kustzones NL

Opbouw van de kust

Kust in beweging

Huiswerk

Lesdoelen

• de in Nederland voorkomende typen kusten noemen;
  
• uitleggen hoe zeestromen, getijdenstromen en wind de Nederlandse kust vormgeven;
  
• beschrijven hoe de kust verandert als gevolg van zeespiegelstijgingen/of menselijk handelen.
  

Terugkoppeling 1.2

Maatregelen Ruimte voor de Rivier

Men kwam tot de conclusie dat het dwarsprofiel in de benedenloop op de schop moest. Daarom werkt de overheid van 2006 tot 2019 met een programma van maatregelen met de naam: rvr

Er zijn in totaal 34 binnen- en buitendijkse maatregelen uitgevoerd,

VB IJsselmeer

Waterpeil flexibel houden.

1. Zoetwatervoorraad (sparen van water)
2. Voorkomen overstromingen 3. Verzilting tegengaan

Toename zoutgehalte water en bodem.

Wanneer de zeespiegel stijgt moet de stand van het IJsselmeer ook aangepast worden, omdat …

er verzilting op kan treden van het IJsselmeerwater en omliggend land.

Hoe noemen we het lozen van water door middel van sluizen op het buitenwater bij voldoende hoogteverschil? -> spuien

Waarom is een verhoogd waterpeil in het IJsselmeer vanaf maart handig?

Er is door smeltwater een grotere aanvoer van rivierwater: door het verhoogde waterpeil kan dit water goed worden gespuid in de Waddenzee.

Driestapsstrategie

Drie manieren waarmee de overheid overstromingen wil voorkomen.

Driestapsstrategie

1. Vasthouden

2. Bergen

(retentiegebied)

3. Lozen

Retentiegebied

Gebied waar water tijdelijk wordt opgeslagen om de

rivier te ontlasten.

Welke maatregel voor ruimte voor de rivier zie je in bron 2? (1p)

Met welke maatregel heeft dit te maken van bron 1? Waarom? (Waar lijkt het op) (2p)

Oefenen

Bronvragen

Welke maatregel voor ruimte voor de rivier zie je in bron 2?

Met welke maatregel heeft dit te maken van bron 1? waarom? (Waar lijkt het op)

Antwoord bronvraag 1

• Op bron 2 vindt zomerbedverdieping plaats. (1pt)
• Dit kun je vergelijken met maatregel 5 en 6, graven van nevengeulen en uiterwaardverlaging (1pt)
• omdat door beide ingrepen er meer water in de rivier kan. (1pt)

Scan §1.3

NL kust 3 zones

Zone 1

Zeedijken, wadden

Harde kust

Kust in Nederland die uit dijken, 

dammen en waterkeringen bestaat.

1

2

3

NL kust 3 zones

Zone 2

Duinen

Zachte kust

Kust die opgebouwd is uit zand.

Stranden, zandplaten, duinen, wadden

kwelders 

1

2

3

Stranden, zandplaten, duinen, wadden en kwelders noem je:

NL kust 3 zones

Zone 3

Estuarium, delta

Trechtervormige monding van een 

rivier.

De Deltawerken

1

2

3

Een estuarium is:

een trechtervormige monding van een rivier in zee, waar getijden grote invloed hebben. Hier vind je een unieke mengeling van zoet water uit de rivieren en zout water van de zee.

Alleen langs de Schelde is nog sprake van een estuarium. In de rest van Zeeland niet meer, omdat:

de Zeeuwse kust na de stormramp van 1953 door dammen en andere waterkeringen van de zee is afgesloten, waardoor er nauwelijks nog sprake is van de werking van getijden.

Zodra de rivier in zee stroomt, laat deze al het sediment vallen.
Er bouwt zich geleidelijk nieuw land op in zee, een delta.

Estuarium

Niet bij iedere riviermonding vormt zich een delta.

Eb en vloed werking te groot om sediment naar de bodem te laten zakken


Er ontstaat een estuarium.

Als het verschil tussen eb en vloed groot is, krijgt sediment niet de kans om naar de bodem te zakken. Het gaat bij vloed mee de riviermonding in en sedimenteert als de vloedstroom zwakker wordt.

A Estuarium

B Delta

Estuarium

Estuarium

Bescherming zee

Voorbeeld projecten afgelopen 150 jaar.

1. 1930: Afsluitdijk --> IJsselmeer
2.  Na 1953: Deltawerken Zeeland.

• Waarom is de Westerschelde open gelaten?

Waarom is de Westerschelde open gelaten?

Dat is de toegang tot de haven van Antwerpen.

Tot het jaar 1000: terpen en wierden en na 1000: aanleg van dijken.

Wat zijn de grote projecten van de laatste 150 jaar?

1930: Afsluitdijk > IJsselmeer

Hondsbosse Zeewering > stevige zeedijk en kunstmatige duinen

Na 1953: Deltawerken

Stormvloedkering Nieuwe Waterweg

   Huiswerk

       §1.3 Ⓜ︎ 1, 2, 3, 4, 5

       

       Klaar?

 - Schrijf samenvatting 2.3

         - Maken samenvattingsopdracht blz. 41

Volgende les deel II

Lesplanning

1. Spullen pakken

2. Oefenen bronvragen

3. Herhalen §1.3

4. Aantekeningen §1.3

5. Huiswerk maken

§1.3 Kust: kenmerken

Opbouw van de kust

Een kust verandert constant

Welke factoren spelen hierbij een rol?

Kustgebied

Dit verandert van vorm op een 

natuurlijke manier door:

1. Zeestromingen

2. Wind

3. Golfwerking 

Het zandige kustgebied is niet statisch, maar verandert voortdurend van vorm op een natuurlijke manier door: 

Aanvoer zand

Door getijdenstromingen

Waterbeweging die optreedt onder invloed van getijden.

Eb (laagste waterstand) en vloed (hoogste waterstand).

Strandwal

Waddengebied

Jonge duinen

Strandwal permanent droog, wind neemt zand mee. Nu ontstaan er:

Kust in beweging

Opbouw en afbraak wisselen elkaar af aan de Nederlandse kust.

Door de getijdenstromingen wordt zand naar de kust vervoerd.

Wat worden er hierdoor gevormd?

Strandwallen met er achter een waddengebied.

Zodra die strandwallen permanent droog liggen, kan de wind het zand meenemen.

Wat worden er dan gevormd?

duinen

   Huiswerk

       §1.3 Ⓜ︎ 1, 2, 3, 4, 5a

       

       Klaar?

         - Maken samenvattingsopdracht blz. 41

Lesdoelen

• de in Nederland voorkomende typen kusten noemen;
  
• uitleggen hoe zeestromen, getijdenstromen en wind de Nederlandse kust vormgeven;
  
• beschrijven hoe de kust verandert als gevolg van zeespiegelstijgingen/of menselijk handelen.
  

Lesplanning

1. Spullen pakken

2. Oefenen bronnen

3. Herhalen §1.3

4. Lezen §1.4 

5. Aantekeningen §1.4

Welk deel van de rivier zien we hier?

Wat voor soort rivier?

Waarom is de steenfabriek in gelegen 

in de uiterwaard?

Oefenen bronvragen

Oefenen bronvragen

Vraag 1

• Je ziet hier de benedenloop (1pt);

• De Neder-Rijn is een gemengde rivier. (1pt)

Welk deel van de rivier is de zien op de afbeelding?

Oefenen bronvragen

Vraag 2

1. Winterdijk;
   
2. Uiterwaard;
   
3. Zomerdijk;
   
4. Kribben

alles goed = (1pt)

Oefenen bronvragen

Vraag 3

• Deze steenfabriek ligt in de uiterwaard (1pt);
• Dit zou in het huidige beleid een obstakel zijn dat verwijderd moet worden.  (1pt)

Oefenen bronvragen

Vraag 4:

Op de foto zie je een gegraven nevengeul met een brug die de steenfabriek met de winterdijk verbindt. (1pt)

Oefenen bronvragen