Intercultureel vakmanschap

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 1

Intercultureel vakmanschap

Wat is cultuur?

Cultuur is..

Het geheel van waarden en normen dat mensen aan elkaar overdragen.
Aangeleerd door alles wat je meemaakt.

• Het land waar je bent opgegroeid / de buurt of stad waar je vandaan komt
• De opleiding die je hebt gedaan
• Opvoeding
• Religie
• Vrienden
• ....

Hoeveel % van de Nederlandse bevolking heeft een migratie-achtergrond?

1. 15,8
2. 24,7
3. 30,1
4. 55,3

Op 1 maart 2021 had 24,7 procent van de bevolking een migratieachtergrond. Daaronder vallen zowel mensen die in het buitenland zijn geboren (de eerste generatie), als degenen die in Nederland geboren zijn en van wie ten minste een van hun ouders immigrant was (de tweede generatie). 

Wat is de top 6 van herkomst van inwoners met een migratie-achtergrond in NL?

Turkijke

1

2

3

4

5

6

Marokko

Suriname

Indonesië

Duitsland

Polen

Religie

Veel culturen hebben een religie of geloofsovertuiging als basis. 

Een religie bevat veel waarden, normen en gewoontes en helpt het ontstaan en het doel van de mensheid te verklaren. 

Cultuur en religie zijn twee verschillende dingen, maar lopen vaak wel door elkaar.

 Het katholieke geloof heeft bijvoorbeeld als basis de bijbel. Dit is wereldwijd zo. Maar een katholiek in Mexico viert bijvoorbeeld Dios de los Muertos, een feestdag waarbij de doden worden herdacht en mensen zich verkleden als skelet. Dit wordt op een katholieke feestdag gevierd, maar in de bijbel staat niets over deze feestdag genoemd. Een katholiek in Europa viert deze feestdag niet. Deze feestdag is dan ook onderdeel van de Mexicaanse cultuur en hoort niet bij religie.

Wat zijn de vijf grootste religies/ geloofsovertuigingen?

De vijf grootste religies en geloofsovertuigingen zijn: boeddhisme, christendom, islam, hindoeïsme en jodendom.

Referentiekader

De wijze waarop jij de wereld om je heen waarneemt en hoe je daar betekenis aan geeft

Communicatie in verschillende culturen

3 Stappenmethode (Pinto)

1. Het leren kennen van de eigen cultuurgebonden waarden en normen.
Welke regels zijn van invloed op het eigen denken, handelen en communiceren?

2.Het leren kennen van de cultuurgebonden normen en waarden van de ander.

3. Het leren omgaan met de verschillen

Wat zou jij doen?

Je viert sinterklaas avond met de groep jongeren met een matig verstandelijke beperking. 

Er is lekkers en 2 pieten komen cadeautjes brengen.

Het is een gezellige avond, er wordt veel gezongen en gelachen. Ook Johan, een van de cliënten geniet met volle teugen. 

Als zijn moeder onverwacht op bezoek komt is ze erg boos.
“wij Jehova’s vieren dit soort heidense feesten niet en dat had jij moeten weten. Kom Johan, naar je kamer”

Johan gaat huilend mee naar boven….

Wat zou jij doen?

Meneer Loukili, oorspronkelijk van Afghaanse afkomst, is terminaal ziek en zal waarschijnlijk in korte tijd overlijden. 

Zijn familie is vaak en met veel personen bij hem aanwezig. 

Ze verlaten zijn kamer alleen tijdens de zorgmomenten. 

Als je met een collega binnenkomt om meneer te verzorgen heeft zijn familie zijn bed dwars door de kamer gezet. Je kunt er bijna niet meer bij.

Hij wilde graag zijn bed richting Mekka, zegt zijn zoon.

Welke cultuurverschillen zijn er tussen westerse en niet-westerse culturen?

Cultuurverschil

Westers = Oke, prima

Niet-westers = beledigend

Cultuurverschil

Westers = Oke, prima

Niet-westers = beledigend

Nu zelfs racistisch!

White power

Elke cultuur heeft zijn eigen waarden en normen. 

Ouderen spreek je aan met u.

Als je ergens iets van vindt, mag je dat gewoon zeggen.

Respect

Vrijheid van meningsuiting

NORMEN

WAARDEN

Culturele diversiteit

'omgaan met diversiteit noem je intercultureel vakmanschap'

Je werkt samen met mensen met verschillende culturele achtergronden. Dit kan een verrijking zijn, maar het kan ook voor botsingen zorgen, want....

Cultuurverschillen

                                    Maslow                               Pinto

G - cultuur                                      F-cultuur

• Voorkomen van: schuld

• Nastreven van: zelfwaardering en persoonlijk geluk, integriteit

• Persoonlijk succes: persoonlijke prestaties verhogen, innerlijke rijkdom

• Opvoeding: angst voor schuld, veel discussie en uitleg, aanmoedigen van zelfstandigheid

• Communicatie: direct communicatie, oog in oog, directe confrontatie, feiten belangrijker dan aanzien

• Voorkomen van: gezichtsverlies, schaamte
  
• Nastreven van: eer, respect
  
• Groepseer familie, eervol gedrag verhoogt aanzien, vrouw zwakke schakel
  
• Opvoeding: angst voor schaamte lijfstraffen, belonen van respect
  
• Communicatie; indirect, openlijke confrontaties vermijden, eer belangrijker dan feiten

G-cultuur                                       F-cultuur

Wat verwacht jij van de zorg als je 84 jaar bent?

Intercultureel vakmanschap:

Aandacht voor de diversiteit van mensen en culturen

! Verdiep je in de achtergrond van clienten!

Interculturele sensitiviteit

Een nieuwsgierige, open houding, het tonen van respect voor andere culturen en het vermogen om vergelijkend en grensoverschrijdend te denken

Interculturele sensitiviteit

Voelsprieten ontwikkelen om op al die gebieden zo goed mogelijk aan te sluiten bij de wensen van de cliënt. 

Denk hierbij aan: levensbeschouwing, dagelijkse gewoonten, familiestructuur en voedingsgewoonten, omgaan met tegenslag en dood. 

Voorbeelden van verschillen tussen twee culturen

Christenen

Er is leven na de dood, 

ziekte is een straf van god 

Sterven is thuiskomen bij god

Moslims

Ziekte, verdriet en pijn 

is een weg waarlangs Allah

een deel van hun zonden vergeeft. 

Ziekte is een middel tot vergeving van zonden

zorgopvatting Nederlandse zorgverleners en families

volgens de WGBO:

• de patiënt zo goed mogelijk informeren
• primair gesprek met de patiënt
• niet over de patiënt spreken zonder toestemming
• duidelijk en eerlijk over prognose
• bespreken van sterven
• besluitvorming primair door de patiënt

Niet Westerse communicatie en besluitvorming

• familie is gesprekspartner
• collectieve besluitvorming
• ernstige ziekte niet met de patiënt bespreken 

palliatieve zorg en cultuur in Nederland

• gericht op goed doodgaan
• sterven bespreken
• geen zinloze handelingen
• euthanasie en sedatie bespreken
• maximale pijnbestrijding 

Niet Westerse palliatieve zorg en cultuur

• gericht op zo lang mogelijk leven
• religie
• maximaal handelen tot de dood
• voeding niet staken
• alternatieve behandelingen: voeding/kruiden/ smeersels
• geen euthanasie of sedatie
• paracetamol = niet serieus genomen worden 

tests.quest.nl

Afsluitende opdracht

1. Kies een subcultuur of bevolkingsgroep naar keuze
   
   
2. Verdiep je in achtergrond , gebruiken, tradities en overtuigingen van jullie doelgroep/cultuur.
   
   
3. Maak van de gekozen doelgroep een verslag (max 2 A4) met hierin:

•  Normen en waarden van de gekozen cultuur (kijken naar de omgang, gedrag, rituelen, etc.)
• Welke voorwerpen symboliseren of zijn belangrijk voor de gekozen cultuur?
• Hoe je ondersteuning en aandacht kan bieden aan de gekozen cultuur binnen de 4 levensdomeinen van een client (mentaal welbevinden, lichamelijk welbevinden, woon- en leefomstandigheden en participatie)

• Wat betekent deze cultuur voor de zorg van de doelgroep VVT of GHZ? Waar moet je rekening mee houden? Wat kunnen obstakels zijn?