3W7 Het spijsverteringsstelsel

• AFP
• MBO
• Studiejaar 1

7

Het spijsverteringsstelsel

Na deze week...

(5.7 t/m 5.10.2)

1 Noem je de oorzaken en symptomen  van in de les voorkomende darmaandoeningen

2 Weet je wat een stoma is, de reden hiervoor en de soorten

3 Noem je de oorzaken en symptomen  van in de les voorkomende aandoeningen van de lever

5.7 Buikklachten door functionele stoornissen

5.7.1. prikkelbaar darmsyndroom

De dikke darm onttrekt het vocht en dikt de ontlasting in. 

Bij IBS is dit verstoord. IBS staat voor irritable bowel syndrome.

De oorzaak is niet bekend. Mogelijk...

• erfelijke aanleg
• de communicatie tussen darm en hersenen (de hersen-darm-as)

Functioneel = anatomisch in oorsprong niets mis, wel een probleem met de functie van het orgaan

Inflammatory bowel disease versus irratable bowel syndrom

5.7 Buikklachten door functionele stoornissen
5.7.1 prikkelbaar darmsyndroom

Bij het prikkelbaar darmsyndroom (PDS) maakt de darm teveel of te weinig bewegingen, waardoor spasmen ontstaan.

spasme

5.7 Buikklachten door functionele stoornissen
5.7.1 prikkelbaar darmsyndroom

Gevolg van deze spasmen zijn...

• diarree of verstopping
• buikpijn, opgezette buik
• winderigheid

Behandeling

• medicatie
• dieet

5.7 Buikklachten door functionele stoornissen
5.7.2 winderigheid

• ophoping van gas in de darm
• komt door eten van bepaald voedsel of door de werking van de darmflora op dit voedsel
• ook bij malabsorptie, colitus ulcerosa, PDS
• eerder een klacht, dan een ziekte

5.7 Buikklachten door functionele stoornissen
5.7.3 verstopping

• moeite hebben met het verplaatsen van ontlasting naar buiten (obstipatie), komt door...
• lage frequentie
• harde ontlasting

5.7 Buikklachten door functionele stoornissen
5.7.3 verstopping

• eerder een klacht, dan een ziekte
• klachten zijn: buikpijn, opgezette buik, (overloop)diarree, moeten persen

Behandeling: vezels eten, bewegen, medicatie (laxeermiddel), goed drinken

5.7 Buikklachten door functionele stoornissen
5.7.4 chronische verstopping

• komt door: medicatie, darm-aandoening, verkeerde voeding
• of door niet willen poepen (reflex negeren)

Behandeling: vezels eten, bewegen, medicatie (laxeermiddel), goed drinken

5.7 Buikklachten door functionele stoornissen
5.7.5 diarree

Waterdunne ontlasting, die vaak komt. Acuut of chronisch

Eerder een klacht dan een ziekte

Oorzaken zijn...

• darmontsteking, voedselinfectie
• malabsorptie, IBD of IBS
• obstipatie (overloopdiarree)

5.8 Acute buikpijn
5.8.1 blindedarmontsteking

Een ontsteking van het wormvormig aanhangsel (appendicitis)

• buikpijn in rechteronderbuik
• misselijk, braken, koorts

Risico: open knappen

Behandeling: operatieve verwijdering

5.8 Acute buikpijn
5.8.2 buikvliesontsteking

Een ontsteking van het buikvlies (peritonitis), komt door...

• prikkeling van het buikvlies
• ontsteking van buikorganen

Risico: openknappen van het buikvlies

Behandeling: operatie (spoelen) en medicijnen (antibiotica)

5.8 Acute buikpijn
5.8.3 darmobstructie

Bij een darmobstructie wordt het voortduwen van ontlasting geblokkeerd. Het heeft gevolg voor...

• de inhoud (obstipatie)
• de darm (opgezwollen, ontstoken)
• bloedvaten en zenuwen

Met een operatie moet dit snel verholpen worden.

Opdracht bij les 1 deze week

- Lees 5.7 + 5.8 (p 174 -181), beantwoord de vragen 

- Maak opdracht 21 t/m 23 (vr 44-50) van Take Care hoofdstuk 5

5.9 stoma

5.9 stoma

Bij sommige darmziekten (obstructie, kanker, colitis ulcerosa)  is een operatie nodig. Soms wordt de uitgang verplaatst. 

Kunstmatige uitgang: stoma

Darmweefsel steekt boven de huid uit, geen sluitspier

Colonstoma, ileostoma

5.9 stoma

Een stoma kan tijdelijk of blijvend zijn afhankelijk van de aandoening

Stoma kan: 

- enkelloops zijn (links)

- dubbelloops zijn (rechts)

5.9 stoma

Wanneer er een kunstmatige uitgang is gemaakt bij de urinewegen, dan heet dit een urostoma.

5.10 Aandoeningen aan de lever, galblaas en alvleesklier

5.10 Aandoeningen aan lever, galblaas en alvleesklier
5.10.1 hepatitis

Bij een virale hepatitis is de lever ontstoken door het hepatitis-virus.

Varianten:

• hepatitis A: door besmet voedsel overdraagbaar, mild verloop
• hepatitis B: door bloedcontact of sex overdraagbaar, ernstig verloop
• hepatitis C: door bloedcontact overdraagbaar, matig verloop

5.10 Aandoeningen aan lever, galblaas en alvleesklier
5.10.1 hepatitis

Bij een niet-virale hepatitis is de lever ontstoken door een andere oorzaak...

• alcoholverslaving
• sommige medicijnen
• auto-immuunziekte

5.10 Aandoeningen aan lever, galblaas en alvleesklier
5.10.1 hepatitis

Klachten bij hepatitis zijn...

• grijswitte ontlasting
• donkergele urine
• geelzucht (icterus): geel oogwit, gele huid en nagels, jeuk
• geen trek, afvallen
• koorts
• buikpijn
• moe

5.10 Aandoeningen aan lever, galblaas en alvleesklier
5.10.1 hepatitis

Behandeling van hepatitis bestaat uit...

• antivirus medicijnen
• vaccinatie (preventie)

5.10 Aandoeningen aan lever, galblaas en alvleesklier
5.10.2 levercirrose

Als de lever langere tijd niet goed werkt (leverfalen), dan komt er bindweefsel  tussen de levercellen.

Dit zorgt voor littekens in de lever.

Oorzaken...

• chronische infectie
• vergiftiging van de lever
• hepatitis

5.10 Aandoeningen aan lever, galblaas en alvleesklier
5.10.2 levercirrose

Gevolg is dat de lever het bloed uit de poortader niet meer kan verwerken...

• andere delen van het poortader-systeem (bij maag en slokdarm) staan onder hoge druk
• vocht wordt uit de poortader gedrukt, in de buik

5.10 Aandoeningen aan lever, galblaas en alvleesklier
5.10.2 levercirrose

Dit vocht in de buikholte heet ascites.

ascites

5.10.2 Aandoeningen aan lever, galblaas en alvleesklier
5.10.2 levercirrose

Levercirrose behandelen bestaat uit...

• stoppen met alcohol
• oorzaak (zoals hep B) behandelen
• levertransplantatie

oude en nieuwe lever

Opdracht bij les 2 deze week

- Lees 5.9, 5.10.1 en 5.10.2  (p 181 - 187) en beantwoord de vragen

- Maak opdracht 24,25 en 26 (vraag 51 t/m 54)

- Kijk de vragen van de hele week na m.b.v. het nakijkmodel

Na deze les...

1 Noem je de oorzaken, symptomen en behandeling van in de les voorkomende darmaandoeningen

2 Noem je wat een stoma is, de reden hiervoor en de soorten

3 Noem je de oorzaken, symptomen en behandeling van in de les voorkomen de aandoeningen van de lever

zelf maken

H5 Het spijsverteringsstelsel

• Opdracht 23 t/m 28