2.1/2.3 Petrochemie

2.1/2.3 Petrochemie
1 / 34
next
Slide 1: Slide
ScheikundeMiddelbare schoolhavo, vwoLeerjaar 4

This lesson contains 34 slides, with interactive quizzes, text slides and 3 videos.

time-iconLesson duration is: 100 min

Items in this lesson

2.1/2.3 Petrochemie

Slide 1 - Slide

Deze les
  • Uitleg gefractioneerde destillatie en kraken
  • Lezen 2.1 (blz. 39) + 2.3
  • Maken 1, 8, 11, 32
  • Uitleg chemische industrie en blokschema's
  • Lezen 2.1 (blz. 40)
  • Opdracht blokschema
  • Maken 12, 15, 16

Slide 2 - Slide

Leerdoelen
  • Je kunt de werking van de destillatiekolom uitleggen.
  • Je kunt een chemisch proces weergeven in een blokschema.
  • Je weet wat bedoeld wordt met kraken en je kunt hiervan een reactievergelijking opstellen, zowel in molecuul- als structuurformules.

Slide 3 - Slide

Slide 4 - Video

Gefractioneerde destillatie
  • Scheidingsmethode destilleren: op basis van verschil in kookpunt.
  • Ruwe aardolie (crude) gaat de destillatiekolom in, fracties (mengsels van koolwaterstoffen van vergelijkbare grootte) waar de aardolie uit bestaat worden overgebracht naar de gasfase en apart verzameld.
  • Laag in de kolom hoge temperatuur, hoe hoger in de kolom des te hoger de temperatuur.
  • Stoffen met laagste kookpunt komen het hoogst in de kolom terecht.

Slide 5 - Slide

Slide 6 - Slide

Kookpunten van stoffen
  • De hoogte van een kookpunt wordt bepaald door de sterkte van bindingen tussen deeltjes.
  • Gefractioneerde destillatie gaat over scheiding van moleculen, dus speelt de vanderwaalsbinding (hfst 1) en waterstofbrug (hfst 5) een rol.
  • Hoe sterker de binding(en), hoe meer energie het kost om een stof over te brengen naar de gasfase, dus een hoger kookpunt.

Slide 7 - Slide

Vanderwaalsbinding
  • De vanderwaalsbinding (aantrekking tussen moleculen) is altijd aanwezig tussen moleculen in de vaste en vloeibare fase.
  • De sterkte van de vanderwaalsbinding afhankelijk van:
        - massa (hogere massa = sterkere vdwaalsbinding)
        - vertakkingen (onvertakt is sterker dan vertakt) 
        - enkele/dubbele bindingen (enkele binding is sterker dan dubbele)

In hoofdstuk 5 leer je over de waterstofbrug en de relatie met het kookpunt. 

Slide 8 - Slide

Welk molecuul komt het hoogst uit de destillatiekolom, propaan of pentaan?
A
propaan
B
pentaan

Slide 9 - Quiz

Uitleg bij quizvraag
De massa van propaan (C3H8) is lager dan de massa van pentaan (C5H12) . Lagere massa betekent zwakkere vanderwaalsbinding. Hoe zwakker de vanderwaalsbinding, hoe lager het kookpunt, hoe hoger in de destillatiekolom.

Slide 10 - Slide

Welk molecuul komt het hoogst uit de destillatiekolom, butaan of methylpropaan?
A
butaan
B
methylpropaan

Slide 11 - Quiz

Uitleg bij quizvraag
De massa van butaan en methylpropaan is gelijk (beiden C4H10). Het verschil zit in de vertakking van methylpropaan. Vertakt betekent zwakkere vanderwaalsbinding dan onvertakt. Hoe zwakker de vanderwaalsbinding, hoe lager het kookpunt, hoe hoger in de destillatiekolom.

Slide 12 - Slide

Welk molecuul komt het hoogst uit de destillatiekolom, propaan of propeen?
A
propaan
B
propeen

Slide 13 - Quiz

Uitleg bij quizvraag
Hoewel de massa van propaan (C3H8) en propeen (C3H6) enigszins verschillen, geeft dit niet de verklaring van het antwoord. De reden dat propeen hoger in de kolom eindigt, komt doordat propeen een dubbele binding heeft (propaan niet). Een dubbele binding zorgt voor een zwakkere vanderwaalsbinding (voelt tegenstrijdig, maar is echt zo). Hoe zwakker de vanderwaalsbinding, hoe lager het kookpunt, hoe hoger in de destillatiekolom.

Slide 14 - Slide

Slide 15 - Video

Kraken
  • Ontledingsreactie van koolwaterstoffen.
  • Thermisch of katalystisch kraken.
  • Lange koolstofketens worden in kleinere fragmenten 'geknipt'.
  • Uit een alkaan ontstaat altijd minimaal een alkaan en een alkeen.

Voorbeeld: kraken van hexaan
C6H14 -> C4H8 + C2H6

Slide 16 - Slide

Heptaan wordt gekraakt in propaan en nog 1 andere stof. Welke stof kan dat zijn?
A
propaan
B
propeen
C
butaan
D
but-1-een

Slide 17 - Quiz

Uitleg quizvraag
  • Heptaan = C7H16
  • Propaan = C3H8
  • Buteen blijft over = C4H8
  • Dat zal but-1-een zijn, waar de atoombinding is verbroken ontstaat een dubbele C=C binding.

Slide 18 - Slide

Aan de slag
  • Lezen 2.1 (blz. 39) + 2.3
  • Maken 1, 8, 11, 32

Slide 19 - Slide

Chemische industrie

Slide 20 - Slide

Chemische industrie in NL

Slide 21 - Slide

Laboratorium
  • Onderzoek naar nieuwe producten op kleine schaal (max. een paar liter of kg).
  • R&D afdeling (research & development).

Slide 22 - Slide

Proeffabriek
  • Opschalen van lab richting fabriek.
  • Testen van variabelen, zoals temperatuur, druk, energieverbruik, rendement etc.
  • Reactoren van 100-1000 liter.

Slide 23 - Slide

De fabriek
  • Grootschalige productie.
  • Batch- en continuproces.

Slide 24 - Slide

Batch proces
  • Aanvoer beginstoffen -> proces -> uitvoer producten.
  • Product van elke 'batch' kan iets verschillen.
  • Proces wordt steeds opnieuw uitgevoerd.
  • Toegepast in fijnchemie, zoals medicijnen of laboratoriumbenodigdheden.
  • Kleine hoeveelheden met hoge nauwkeurigheid.
  • Geschikt voor langzame reacties.

Slide 25 - Slide

Continuproces
  • Continue aanvoer beginstoffen en afvoer producten.
  • Toegepast in bulkchemie, zoals polymeerchemie en productie van veel gebruikte grondstoffen (bijv. aceton).
  • Grote hoeveelheden met minder nauwkeurigheid.

Slide 26 - Slide

Gefractioneerde destillatie is een voorbeeld van een:
A
Batchproces
B
Continuproces

Slide 27 - Quiz

Het bakken van een cake is een voorbeeld van een:
A
Batchproces
B
Continuproces

Slide 28 - Quiz

Slide 29 - Video

Blokschema's

Slide 30 - Slide

Blokschema's
  • Schematische weergave van industrieel proces.
  • Blok = proces (reactie, menging, scheiding)
  • Pijl = stofstroom

Slide 31 - Slide

Vragen bij blokschema's
  • Vaak lange stukken tekst met veel informatie.
  • Typen vragen:
- reactievergelijking opstellen a.d.h.v. gegeven blokschema;
- scheidingsmethoden noemen a.d.h.v. gegeven blokschema;
- pijlen/blokken/processen/stofnamen toevoegen aan incompleet blokschema;
  • Elk eindexamen bevat een blokschema opgave.

Slide 32 - Slide

Ammoniak wordt geproduceerd door stikstof en waterstof met elkaar te laten reageren in een reactor. Niet alle stikstof en waterstof wordt omgezet. Het gasmengsel wordt gescheiden door het door een condensor te leiden. De waterstof en stikstof kunnen vervolgens worden gerecycled. Teken het bijbehorende blokschema.

Slide 33 - Open question

Aan de slag
  • Lezen 2.1 blz. 40
  • Maken 12, 15, 16

Slide 34 - Slide