8 voudige pad

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

"Dit, monniken, is de Edele Waarheid van het Pad dat leidt naar de Opheffing van Lijden."

Het achtvoudig pad

Deze les gaan we:

1. oefenen met de begrippen uit de voorgaande lessen

2. het achtvoudige pad bestuderen

3. oefenen met de onderdelen van het achtvoudige pad

Hoeveel edele waarheden formuleerde boeddha

1. 3
2. 5
3. 4
4. 1

Schrijf de .. edele waarheden op (uit je hoofd, ken je ze al?)

Wat is een skanda?

1. gemeenschap
2. 1 van de 8 paden
3. monnik
4. onderdeel van de mens

Leg uit waarom de 5 skanda's worden gezien als de strengen van een touw. Wat wordt er gezegd over de 6e skanda?

Wat zijn de 5 skanda's waaruit volgens het Boeddhisme de mens bestaat?

1. denken, voelen, willen, wensen, liefhebben
2. bewustzijn, lichaam, wil, gevoelens, waarneming,
3. werk, gezin, woning, kinderen, school
4. spieren, huid, haren, organen, bloedvaten

Achtvoudige pad

De groep van Wijsheid

1. Juiste begrip/ juiste inzicht 

(pali: samma ditthi)

2. juiste gedachten / juiste bedoelingen 

(pali: samma sankappa)

1. Juiste begrip/ juiste inzicht 

(pali: samma ditthi)

"En wat, monniken, is juist begrip? Begrijpen wat lijden is; begrijpen wat de oorzaak van lijden is; begrijpen wat het ophouden van lijden is; begrijpen wat het pad is dat leidt naar de opheffing van lijden. Dit is juist begrip." 

Gehechtheid en begeerte verzoorzaakt lijden. Samma ditthi gaat om het juiste begrip van de oorzaak van het lijden in jouw leven. 

1. Denk na over het juiste inzicht; gehechtheid veroorzaakt lijden. Welk voorwerp in jouw huis zou je moeilijk zonder kunnen?
- Wat zou het betekenen als je het moest loslaten? Zou het je goed doen of juist niet?

2. juiste gedachten  / intenties

(pali: samma sankappa)

"En wat, monniken, zijn juiste gedachten (samma sankappa)? Gedachten die vrij zijn van wellust; gedachten die vrij zijn van kwade wil; gedachten die vrij zijn van kwelzucht. Dit zijn juiste gedachten." (D22)

                         Juiste gedachten is drievoudig:

1. Gedachten van het verzaken van zelfzucht 

2. Gedachten van welwillendheid, liefdevolle vriendelijkheid 

3. Gedachten van geweldloosheid, harmonie of mededogen 

                        De tegenstellingen van juiste gedachten zijn:

1. Gedachten van zintuiglijke verlangens

2. Gedachten van kwade wil

3. Gedachten van gewelddadigheid, kwelzucht 

2. juiste gedachten zorgen voor juiste bedoelingen.
Erger jij je wel eens aan iemand? Probeer die voor je te zien en denk aan hem/haar met liefdevolle aandacht. Wat gebeurt er? Vertel eens (zonder naam te noemen)?

De groep van Moraliteit

3. juist spreken  (pali: samma vaca)

4. juist handelen (pali: samma kammanta)

5. juist levensonderhoud (pali: samma ajiva)

3. juist spreken 

(pali: samma vaca).

"En wat, monniken, is juiste spraak (samma vaca)? Onthouding van het vertellen van leugens; onthouding van het spreken van lasterende taal; onthouding van het spreken van harde woorden; onthouding van onzinnig gepraat. Dit is juiste spraak." 

- Onthouding van het vertellen van leugens 

- Onthouding van het spreken van lasterende taal 

- Onthouding van het spreken van harde woorden 

- Onthouding van onzinnig gepraat 

Oefening: Denk eens na over 'juist spreken'.
Praat/roddel jij weleens achter iemands rug? Neem je voor deze week extra hierop te letten! Probeer je voor te nemen deze week dit niet te doen en beschrijf wat je van plan bent:

4. juist handelen 

(pali: samma kammanta)

"En wat, monniken, is juist handelen (samma kammanta)? Onthouding van doden; van het nemen wat niet gegeven is; van seksueel wangedrag. Dit is juist handelen." 

Juist handelen betekent hier onthouding van onheilzame daden via het lichaam. De Boeddha bedoeld hier drie componenten van juist handelen:

- Onthouding van doden 

- Onthouding van nemen wat niet gegeven is (stelen)

- Onthouding van seksueel wangedrag 

5. juiste wijze van levensonderhoud 

(pali: samma ajiva)

"En wat, monniken, is de juiste wijze van levensonderhoud (samma ajiva)? Wanneer de edele leerling een verkeerde wijze van levensonderhoud vermijdt, en zich voorziet in zijn levensonderhoud op een juiste wijze. Dit is de juiste wijze van levensonderhoud." 

1. Geen handel in wapens.
2. Geen handel in slaven en prostitutie.
3. Geen handel in levende wezens voor vleesproductie en slachterij 
4. Geen handel in vergif.
5. Geen handel in bedwelmende middelen.

De regels van Moraliteit (spreken, handelen, levensonderhoud) gaan over hoe je je in het dagelijks leven moet gedragen. Bedenk 5 regels die voor jou en in onze tijd belangrijk zijn.

6. juiste inspanning 

(pali: samma vayama)

                                   "En wat, monniken, is juiste inspanning (samma vayama)? 

Juiste inspanning gaat over het continu jezelf inspannen voor het hebben van goede gedachten en je richten op de goede zaken. Zo kom je steeds verder op het achtvoudige pad.

1. Slechte gedachten en heilloze zaken die nog niet opgekomen zijn vermijden 
2. Slechte gedachten en heilloze zaken die reeds opgekomen zijn overwinnen
3. Heilzame zaken en goede gedachten die nog niet opgekomen zijn opwekken en ontwikkelen
4. Heilzame zaken en goede gedachten die reeds opgekomen zijn in stand houden

7. juiste indachtigheid / juiste meditatie

(pali: samma sati)

"En wat, monniken, is juiste indachtigheid (samma sati)? 

1. Hierin verblijft een monnik en beoefent hij de indachtigheid van het lichaam met betrekking tot het lichaam; 2. hij beoefent de indachtigheid van gevoel met betrekking tot gevoelens; 3. hij beoefent de indachtigheid van de geest met betrekking tot de geest; 4. hij beoefent de indachtigheid van mentale objecten met betrekking tot mentale objecten. Hij doet dat vol ijver, helder begrijpend en oplettend, en overwint de begeerte en smart omtrent de wereld: dit is juiste indachtigheid." (D22)

De vier fundamenten van indachtigheid vormen de bases van de ontwikkeling van inzicht.

Indachtigheid van het lichaam, gevoelens, geest en mentale objecten.

8. juiste concentratie 

(pali: samma samadhi)

"En wat, monniken, is juiste concentratie (samma samadhi)? 

1e meditatieve verdieping: deze gaat gepaard met gedachten  en redenerend denken  en is vervuld van vreugde  en geluk , geboren uit onthechting ."

2e meditatieve verdieping: is vrij van gedachten en redenerend denken, maar vervuld is van vreugde en geluk, geboren uit onthechting."

3e meditatieve verdieping: Met het verdwijnen van vreugde, verblijft hij in gelijkmoedigheid 

4e meditatieve verdieping: Na het opgeven van geluk en pijn en met de hieraan voorafgaande verdwijning van vreugde en smart, gaat en verblijft hij in de vierde meditatieve verdieping die noch geluk noch pijn kent, maar zuiverheid van indachtigheid vanwege gelijkmoedigheid. 

Dit, monniken, is juiste concentratie

Wanneer bevind je je in de 4e meditatieve verdieping van juiste concentratie?

1. zonder geluk, pijn, vreugde en smart
2. met smart en pijn, zonder gelijkmoedigheid
3. zonder geluk, pijn, met redenerend denken
4. deze is nooit te bereiken.

Duizelt het je allemaal een beetje?

Laat het dan nu maar weer losssssss :)

We gaan oefenen met de laatste 3 stappen van het achtvoudig pad, de groep van concentratie. We doen een korte mediatie. Zorg dat je even ergens ongestoord 5 minuten kunt zitten. 

https:

Schrijf hier in een paar woorden je ervaring op. Lukte het je de hele meditatie af te maken? Voelde je je anders achteraf? Hoe voelde je lijf? Ga je het vaker doen? Misschien tijdens de toetsweek?

De tekst van het volgende liedje is gebaseerd op een bekende boeddhistische meditatie: Metta meditatie

‘Dat ik gezond mag zijn’ / ‘May I be healthy’

‘Dat ik gelukkig mag zijn’ / ‘May I be happy’

‘Dat ik veilig mag zijn’ / ‘May I be safe’

Hier kun je de songtekst en vertaling bekijken.
Luister het liedje als afsluiter en heb een heerlijke dag!

Samenvatting

Het volgende filmpje hoort niet meer bij deze les, maar als het je nu een beetje duizelt kun je het bekijken, het geeft een mooie korte samenvatting van wat we tot nu toe met Boeddhisme behandeld hebben.

Je kunt de ondertiteling op NL zetten.

Sleep de betekenissen naar de begrippen

Sangha

Boeddha

Dharma

De leer

De stichter

alle boeddhisten samen