Werkwoordspelling les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 3

Startopdracht 

Lezen in stilte.

Wat gaan we doen vandaag?

• lesdoelen                                               1 min
• werkwoordspelling  uitleg          25 min
• werkblad maken                              10 min
• werkblad nabespreken                  5 min                    
• schoolwerk                                          3 min
• beterspellen                                      10 min

Na de les

• Weet je wanneer een woord eindigt op 'dt'.
• Weet je wanneer een woord eindigt op een 't' en wanneer een woord eindigt op een 'd'.

Wat heb je nodig?

- Wisbordje 

- Schrift

- Pen

Weet je het nog?

Hoe vind je de persoonsvorm?

1. In een andere tijd zetten (tegenwoordige of verleden tijd)
2. Enkelvoud naar meervoud zetten of andersom
3. De zin vragend maken 
   

Het werkwoord dat verandert, is de persoonsvorm.

Wat is een voltooid deelwoord?

1.  Als je wilt vertellen dat iets al gebeurd is of gedaan is

2. Het hoort bij het werkwoordelijk gezegde. Bijvoorbeeld ik heb gefietst

Moet het met een d of t? Maak het langer (gebruik je oren!) of gebruik het 't kofschip - x

Persoonsvorm

• De persoonsvorm kan voorkomen in de tegenwoordige tijd en in de verleden tijd. Bij deze tijden horen verschillende regels.
  
  
• Daarnaast bestaan er sterke (onregelmatig) en zwakke (regelmatig) werkwoorden.

Persoonsvorm TT

ik, .... jij

Persoonsvorm TT

ik, .... jij 

jij 

hij/zij/het 

meervoud 

ik-vorm/stam

ik-vorm + t

ik-vorm + t

'infinitief' 

fiets      word      loop 

fietst    wordt      loopt

fietst     wordt      loopt

fietsen  worden  lopen

Persoonsvorm VT

Twee soorten werkwoorden:

1. Klankveranderende werkwoorden De onregelmatige werkwoorden moet je kennen. Er komt in de verleden tijd nooit meer een -t of -d achter! Hij liep. Hij sprak. Hij werd. 
2. Werkwoorden +te(n) of + de(n)
   
   Bij regelmatige werkwoorden moet je bepalen of er -te(n) of +de(n) toegevoegd moet worden. Gebruik daarvoor 't ex Kofschip.

Voltooid deelwoord 

Twee soorten werkwoorden:

1. Klankveranderende werkwoorden (sterke werkwoorden). Deze moet je kennen.
   
   
2. Voltooid deelwoord op -t of -d (zwakke werkwoorden).Om te bepalen of er een -t of -d achter het werkwoord staat, gebruik je 't ex kofschip. Je kunt ook kijken naar de verleden tijd van het werkwoord. wandelde > gewandeld, fietste > gefietst

Engelse werkwoorden

• Engelse werkwoorden vervoeg je op dezelfde manier als Nederlandse werkwoorden.

• Let op: Bij saven, timen en daten eindigt de stam op -e.
• We 'vernederlandsen' de Engelse werkwoorden, behalve als je daardoor een verkeerde uitspraak krijgt.

Werkwoordspelling Schema 

Is het werkwoord een PV?

Ja

Nee

   TT                    VT                      VT DW                   INF 

ik, ...jij: ik-vorm

jij, hij, zij, het : ik-vorm +t

MV: 'infinitief'

Onregelmatig

ik-vorm +te(n)

ik-vorm +de(n)

(kofschip!)

D of een T?

't ex kofschip

hele werkwoord

Hoe zit dat?

• Bij het werkwoord saven eindigt de stam op een -e
• -> save (spreek uit: seef)
• De v van save zit niet in het 'T eX KoFSCHiP
• Daarom krijg je in de verleden tijd -de of - den

Ik save                 Ik savede                Ik heb gesaved

Hij savet             Wij saveden

De leerling ... het document gisteren op haar Chromebook.
(saven)

1. savde
2. savede
3. savete
4. savte

Bij de meeste werkwoorden  werkt het dus hetzelfde als bij de Nederlandse werkwoorden.

maar..... let op goed de uitspraak: dan   -n

Maxime (stressen) gister flink na zijn toets

1. stresste
2. streste
3. stressde
4. stresde

Heb jij vorige week ook (flyeren) voor het goede doel?

1. geflyeret
2. geflyert
3. geflyered
4. geflyerd

Maken opdracht 1 t/m 3

In stilte! Heb je een vraag? 

Steek je vinger op.

De lesdoelen

• Weet je wanneer een woord eindigt op 'dt'.
• Weet je wanneer een woord eindigt op een 't' en wanneer een woord eindigt op een 'd'.

Schoolwerk

Maken: opdracht 4 (blz 243)

Leren: theorie (blz 242)

BETERSPELLEN