5.2 Planten groeien

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Doelstellingen

Je leert...

• hoe een plant uit een zaadje komt
• hoe een plantje verder groeit
• waardoor de wortel naar beneden groeit
• hoe bomen groeien

Vruchten: peulvruchten

Zaden: bruine bonen

Hoe komt een plant uit een zaadje?

Ontkieming:

1. De zaadhuid neemt water op
2. Zaadlobben zwellen op en zaadhuid knapt open
3. Worteltje komt naar buiten
4. Stengel en blaadjes volgen

De kiem haalt voedsel uit de zaadlobben

Hoe groeit het plantje verder?

• Groei: nieuwe cellen maken door celdeling
• Groeipunten: uiterste topjes van stengels en wortels
• Celgroei: nieuwe cel neemt water op in vacuole en groeit daardoor in de lengte
• Lengtegroei: worteltje en stengel worden langer door celdeling en celgroei
• Ontwikkeling:  veranderen van vorm en nieuwe onderdelen verschijnen 

Waardoor groeit de wortel naar beneden?

Waardoor groeit de stengel omhoog?

Hoe groeien bomen?

• Uitlopen: uit eindknop groeit nieuw stuk tak en uit zijknoppen nieuwe zijtakken 
• Knopschubben: beschermen de knop tegen de kou en insecten
• Ringlitteken: blijft ieder jaar achter als knopschub eraf valt bij groei 

Hoe groeien bomen?

• Groeilaagje: hier ontstaan in het voorjaar en de zomer nieuwe houtcellen
• Jaarring: laagje houtcellen dat in één jaar wordt gevormd
• Voorjaar: grote houtcellen met dunne celwanden (lichtbruin)
• Zomer: kleine houtcellen met dikke celwanden (donkerbruin) 

Het deel van een tak tussen twee ringlittekens is precies

1. 0.5 jaar oud
2. 1 jaar oud
3. 2 jaar oud
4. 10 jaar oud

Wanneer ontstaat er een dunne jaarring?

Wanneer zijn de jaarringen aan één kant dichter op elkaar gedrukt?

Het huiswerk

Lezen: bestudeer blz. 135 t/m 137. Kijk ook goed of je de bronnen/afbeeldingen begrijpt.

Maken: opdrachten 4, 5, 7, 8, 9, 12, 13, 15 en 17. Kijk de opdrachten ook na.