Tijd van steden en staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo, havo, vwo
• Leerjaar 1

Tijd van steden en staten

Oefenen met de leerstof van hoofdstuk 6 ( 6.1 - 6.2 - 6.3 en 6.5)

Wat zijn de kenmerkende aspecten van de tijd van steden en staten? Noteer er één; met de hele klas moet het lukken om ze hier allemaal te verzamelen.

In de tijd van steden en staten werd de samenleving opnieuw een....

1. urbane samenleving
2. agrarische samenleving
3. agrarisch-urbane samenleving
4. moderne samenleving

Wat is geen kenmerk van de tijd van Steden en Staten?

1. De opkomst van steden
2. Het ontstaan van meer regels en wetten
3. De toename van het aantal boeren
4. De opkomst van staten

Wat is een andere naam voor de tijd van Steden en Staten?

1. Oudheid
2. Vroege middeleeuwen
3. Late Middeleeuwen
4. Nieuwe tijd

wie verloren er macht in de tijd van steden en staten?

1. de hoge adel
2. de lage adel

De tijd van steden en staten was van...

1. 750-1250
2. 1250-1500
3. 1000-1500
4. 1500-1750

Wat gebeurde er in de tijd van de steden en staten?

1. opkomst van de handel in de steden
2. hervorming
3. ontdekkingsreizen
4. renaissance

Wat is een voordeel en wat is een nadeel van een gilde? Sleep de vakjes

Voordeel van een gilde

Nadeel van een gilde

Het vak is beschermd tegen nieuwelingen

Geen concurrentie

Geen nieuwe producten

Het gilde zorgt voor elkaar

Overal is hetzelfde te koop

Geen concurrentie

Maak de goede combinaties tussen betekenis en begrip.

Betekenis	Begrip
Het recht van een stad op een eigen bestuur.
Tijd van steden en staten (1000-1500)
Beroep waarbij je producten met de hand maakt.
Vereniging van mensen met hetzelfde ambacht of beroep.
Groep steden die met elkaar samenwerkten om meer handel te krijgen
Hoofdkerk van een bisdom, het gebied dat een bisschop bestuurde.

stadsrechten

Late Middeleeuwen

ambacht

gilde

Hanze

kathedraal

Een gilde had drie 'rangen'. Zet de rangen op de juiste volgorde: dus eerst was je dit, dan werd je dit en dan dat)

Leerling

Gezel

Meester

Herken jij het juiste gilde?

Sleep het juist beroep naar de juiste afbeelding

Schoenmakers-gilde

Slagers-gilde

Bakkers-gilde

Kleermakers-gilde

Welke uitspraken over de gilden zijn juist? 

Sleep deze naar het vakje juist en sleep de overige naar het vakje onjuist.

juist

onjuist

Het gilde controleerde de kwaliteit van de producten.

De leden van het gilde hielpen elkaar als een lid van het gilde ziek was.

Het gilde had niets te zeggen over de werktijden.

De leden van het gilde hielpen elkaar als een lid van het gilde doodging.

Het gilde vervulde geen rol in het opleiden van nieuwe ambachtslieden.

Bij elke fout ééń punt aftrek.

Dus 5 goed is 2 punten.

4 goed is 1 punt.

3 of minder goed is 0 punten.

Zet de woorden in de volgorde van hoe je begint totdat je gildemeester bent. 

1

2

3

4

5

6

Gildemeester

Leerling

Gezel

Meester

Proefstuk

Meesterproef

Sleep naar het juiste vak: Rood = Gilde. Geel = Stadsbestuur

Gilde

Stadsbestuur

Voorzitter rechtbank

Schepenen

Gezel

Hetzelfde loon en prijs

Meester

Betalen onderhoud aan kerken en stadsmuur

Schout

Welke taak?	Gilde
Kerkdeuren maken.
Beelden maken voor in en buiten de kerk.
De muren metselen.
Een slot in de deur zetten.
Glas-in-loodramen maken.
Een klok voor in de toren gieten.

Welk gilde deed wat bij de bouw van een kathedraal?

Hieronder zie je een lijst met dingen die gedaan moeten worden voor de bouw van een kathedraal. Welk gilde doet wat?

slotenmakers

metselaars

klokkenmakers

timmerlieden

beeldhouwers

glasblazers

Eerst

...toen

...toen

...toen

...toen

Toename bevolking

Ontginnen van landbouwgrond

IJzeren ploeg, paard en drieslagstelsel

overschotten worden verhandeld

Ontstaan van gilden

Met welke van deze activiteiten hielden de gilden zich bezig?

Activiteit van de gilden.

Geen activiteit van de gilden.

bedrijfsoprichting

feesten

Transport over water.

herendiensten

kwaliteit leveren

oogsten

opleiden

prijzen bepalen

weduwen verzorgen

werktijden bepalen

Floris V was graaf van

1. Holland
2. Utrecht
3. Zeeland
4. Holland en Zeeland

Door wie werd Floris V vermoord?

1. door boeren
2. door een andere graaf
3. door stedelingen
4. door lagere edellieden

Wat bouwde Floris V af?

1. Kasteel Muiderslot
2. Ridderpaal
3. Binnenhof
4. De stad Middelburg in Zeeland

Wat betekent 'tol'?

1. Geld dat je leent
2. de groei van steden
3. Geld dat je betaalt om een weg, brug of rivier te gebruiken

Wat zijn stadsrechten?

1. Recht van een stad op eigen bestuur
2. Recht van een heer om een stad te besturen
3. Recht om een stad te bouwen
4. Recht om een stad in te nemen

Een stad kon stadsrechten krijgen.
Wat is GEEN stadsrecht?

1. De stad mocht zelf rechtszaken houden.
2. De stad mocht zelf belasting ophalen.
3. De stad mocht stadsmuren bouwen.
4. De stad hoefde de landheer niks meer te betalen.

Wat is een aflaat?

1. Een gekocht papier waarmee je de kerk in mag.
2. Een gratis papier dat je zonden vergeeft.
3. Een gekocht papier (met waren, gedl of diensten) dat je zonden vergeeft.
4. Een gratis boekje.

Wat is een heilige?

1. Iemand die mensen kan genezen
2. Iemand die heel goed geleefd heeft voor god
3. Iemand die tijdens of na z'n dood wonderen verricht heeft
4. Iemand zoals Jezus

Kruistochten

Wat is een 'pogrom'?

1. Een ander woord voor Jodenhaat
2. Gewelddadige aanvallen op bepaalde bevolkingsgroepen.
3. Geweld tegen mensen die besmet waren met de pest
4. Een heksenjacht

Wat klopt niet over de Hanzesteden?

1. Kooplieden konden samen reizen.
2. In een andere Hanzestad betaal je minder belasting.
3. Kooplieden konden afspraken maken over de prijzen
4. In Nederland waren er geen Hanzesteden.

De samenwerking van handelssteden bevorderde de internationale handel. Op welke twee manieren deden de Hanzesteden dat? Vul aan. De Hanzesteden ...

1. ... vroegen aan elkaar geen tol
2. ... vroegen bescherming van vorsten
3. ... richtten samen banken op
4. ... bestreden samen vijanden

Wat hoort wel bij de Hanzesteden?

1. aandelen
2. koggeschip
3. Amsterdam
4. goud en zilver

Wat was geen product waar Hanzesteden in handelen?

1. wol
2. graan
3. wijn
4. aardappelen

Sleep de Hanzesteden naar de juiste plek

WEL Hanzesteden

GEEN Hanzesteden

Wierden

Zutphen

Almelo

Enschede

Rome

Kampen

Amsterdam

Zwolle

Deventer

Utrecht

Wat weet jij van betalen in de middeleeuwen?

Noem 5 onderwerpen/personen/gebeurtenissen/ begrippen die niet in deze lesson up voorkwamen.