Herhalen: steden en staten

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 1

Herhalen: steden en staten

Wanneer meerdere provincies samen één land wordt, noemen we dit ................................. .

Dit land werd vanuit één plek bestuurd, dit noemen we........................... .

Centralisatie

Staatsvorming

Als een land steeds meer als eenheid wordt bestuurd

Ontstaan en groei van steden.

Als een land steeds meer vanuit één plek wordt bestuurd

strijd over wie de hoogste macht heeft, de keizer of de paus

Brief waarin staat hoeveel geld een persoon heeft gestort op een bank. De Wissel kan bij een andere bank uitbetaald worden in geld. 

voorrechten van een stad

wissel

Stadsrecht

Investituurstrijd

Verstedelijking

Centralisatie

Staatsvorming

9. Sleep naar het juiste vak:

Dit is een sleepvraag.

Leenstelsel

Staatsvorming en centralisatie

Machtige adel

Ambtenaren

Huursoldaten

Afhankelijke vorst

Burgemeester

Raadhuis

Schepenen

Hanze

Gilde

Schepenen

Schouten

bestuurslid en spraken recht

hoofd van de politie en justitie 

Wat is Hanze

1. De meisjesnaam voor Hans
2. Een samenwerking tussen een groep handelaren.
3. Een apparaat wat je gebruikt voor de landbouw
4. Een oud handelsschip.

Sleep de woorden naar de goede plek!

De opkomst van handel en                                   die de basis legde voor het herleven van een                                             samenleving

De opkomst van de stedelijke                                  en de toenemende                                    van steden

Het conflict in de                       wereld over de vraag of de wereldlijke dan wel de geestelijke macht het                        behoort te hebben

De expansie van de                             wereld naar buiten toe, onder andere in de vorm van 

Het begin van staatsvorming en 

Ambacht

agrarisch-urbane

burgerij

zelfstandigheid

christelijke

primaat

christelijke

kruistochten

centralisatie

In het tijdvak 'Steden en Staten' heette de burgerij ook wel...

1. De eerste stand
2. De tweede stand
3. De derde stand
4. De vierde stand

Het gilde controleert de kwaliteit en de prijs van de producten die de gildeleden maken.

1. Waar
2. Niet waar

Wat bleef hetzelfde en wat er veranderde er na het jaar 1000

Continuïteit 

Verandering

Gebruik ijzeren ploeg

Drieslagstelsel

Geloof speelt belangrijke rol

Standenmaat-schappij

Bevolking groeit

Ontginningen

Meeste mensen werken in landbouw

Paard als trekdier 

Verandering

Continuïteit

Leenheer

& Leenman

Handel

In de tijd van steden en staten was er dus een landbouwstedelijke samenleving, is dit een verandering of continuïteit

1. Verandering
2. Continuïteit

Is er sprake van verandering of continuïteit?

De vreemdelingen in Rome hielden vast aan hun eigen gewoonten en gebruiken.

1. verandering
2. Continuïteit

Was verstedelijking een direct of indirect gevolg van het landbouwoverschot?

1. direct
2. indirect

Wat is geen kenmerk van de tijd van Steden en Staten?

1. De opkomst van steden
2. Het ontstaan van meer regels en wetten
3. De toename van het aantal boeren
4. De opkomst van staten

Wat is een andere naam voor de tijd van Steden en Staten?

1. Oudheid
2. Vroege middeleeuwen
3. Late Middeleeuwen
4. Nieuwe tijd

De tijd van steden en staten was van...

1. 750-1250
2. 1250-1500
3. 1000-1500
4. 1500-1750

Wat is een voordeel en wat is een nadeel van een gilde? Sleep de vakjes

Voordeel van een gilde

Nadeel van een gilde

Het vak is beschermd tegen nieuwelingen

Geen concurrentie

Geen nieuwe producten

Het gilde zorgt voor elkaar

Overal is hetzelfde te koop

Geen concurrentie

Maak de goede combinaties tussen betekenis en begrip.

Betekenis	Begrip
Het recht van een stad op een eigen bestuur.
Tijd van steden en staten (1000-1500)
Beroep waarbij je producten met de hand maakt.
Vereniging van mensen met hetzelfde ambacht of beroep.
Groep steden die met elkaar samenwerkten om meer handel te krijgen
Hoofdkerk van een bisdom, het gebied dat een bisschop bestuurde.

stadsrechten

Late Middeleeuwen

ambacht

gilde

Hanze

kathedraal

Een gilde had drie 'rangen'. Zet de rangen op de juiste volgorde: dus eerst was je dit, dan werd je dit en dan dat)

Leerling

Gezel

Meester

Welke uitspraken over de gilden zijn juist? 

Sleep deze naar het vakje juist en sleep de overige naar het vakje onjuist.

juist

onjuist

Het gilde controleerde de kwaliteit van de producten.

De leden van het gilde hielpen elkaar als een lid van het gilde ziek was.

Het gilde had niets te zeggen over de werktijden.

De leden van het gilde hielpen elkaar als een lid van het gilde doodging.

Het gilde vervulde geen rol in het opleiden van nieuwe ambachtslieden.

Bij elke fout ééń punt aftrek.

Dus 5 goed is 2 punten.

4 goed is 1 punt.

3 of minder goed is 0 punten.

Zet de woorden in de volgorde van hoe je begint totdat je gildemeester bent. 

1

2

3

4

5

6

Gildemeester

Leerling

Gezel

Meester

Proefstuk

Meesterproef

Sleep naar het juiste vak: Rood = Gilde. Geel = Stadsbestuur

Gilde

Stadsbestuur

Voorzitter rechtbank

Schepenen

Gezel

Hetzelfde loon en prijs

Meester

Betalen onderhoud aan kerken en stadsmuur

Schout

Eerst

...toen

...toen

...toen

...toen

Toename bevolking

Ontginnen van landbouwgrond

IJzeren ploeg, paard en drieslagstelsel

overschotten worden verhandeld

Ontstaan van gilden

Met welke van deze activiteiten hielden de gilden zich bezig?

Activiteit van de gilden.

Geen activiteit van de gilden.

bedrijfsoprichting

feesten

Transport over water.

herendiensten

kwaliteit leveren

oogsten

opleiden

prijzen bepalen

weduwen verzorgen

werktijden bepalen

Wat zijn stadsrechten?

1. Recht van een stad op eigen bestuur
2. Recht van een heer om een stad te besturen
3. Recht om een stad te bouwen
4. Recht om een stad in te nemen

Een stad kon stadsrechten krijgen.
Wat is GEEN stadsrecht?

1. De stad mocht zelf rechtszaken houden.
2. De stad mocht zelf belasting ophalen.
3. De stad mocht stadsmuren bouwen.
4. De stad hoefde de landheer niks meer te betalen.

Sleep de Hanzesteden naar de juiste plek

WEL Hanzesteden

GEEN Hanzesteden

Wierden

Zutphen

Almelo

Enschede

Rome

Kampen

Amsterdam

Zwolle

Deventer

Utrecht

Wat was geen product waar Hanzesteden in handelen?

1. wol
2. graan
3. wijn
4. aardappelen