V6 - herhaling H2

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5,6

V6 - herhaling H2 incl theorie 2.4-2.6

Met behulp van de VN Welzijnsindex kun je het welzijn van landen vergelijken. Hiervoor wordt gekeken naar:
Alfabetiseringsgraad, levensverwachting en ...?

Een global city is ook een ...

1. Megastad en wereldstad
2. Megastad en black hole
3. Metropool en black hole
4. Wereldstad en metropool

Rotterdam is:

B = Spoke

C = Mainport

A = Hub

D = Onderdeel van een stedelijk netwerk

Wel

Niet

A

B

C

D

Hoe noemen we een grote stad, die niet profiteert van de globalisering?

Wat is geen (noodzakelijk) kenmerk van een metropool?

1. Meer dan 10 miljoen inwoners
2. Aanwezigheid van veel hoofdkantoren van mno's
3. Er vindt veel uitwisseling van kennis en ideeën plaats
4. Het is goed verbonden zowel door middel van wegen, vliegvelden en goede internetverbindingen

Geef 3 redenen waarom mno's geen interesse hebben in sommige megasteden.

Welke van de onderstaande type steden heeft waarschijnlijk het hoogste urbanisatietempo?

1. Black holes
2. Metropolen

Sommige nieuwe bedrijven weten in korte tijd uit te groeien tot grote mno's. Bedrijven die in de 20e eeuw werden opgericht hadden daar veel langer voor nodig. Geef hiervoor 3 oorzaken, vanuit de politieke, sociaal-culturele en de economische dimensie. Noteer ook de dimensie.

Megasteden in armere landen groeien over het algemeen snel. Geef hiervoor twee oorzaken vanuit de demografische dimensie.

Bekijk de kaart. Het zwaartepunt van de internationale
zakelijke dienstverlening in de VS verschuift.
Leg uit dat de getoonde ontwikkeling zowel een oorzaak als
een gevolg hiervan is.

NY, WDC, LA onder de loep

Ruimtelijke segregatie

Ruimtelijke scheiding van kansarme en kansrijke (etnische) groepen in een stad of gebied.

Edge City

Concentratie van wonen, werken, voorzieningen en recreëren buiten een traditioneel stadscentrum in wat voorheen alleen een woongebied of ruraal gebied was. De nieuwe stad is in functioneren nauwelijks meer afhankelijk van de centrale grote stad.

Stedelijke geleding

De ruimtelijke verdeling van de verschillende soorten wijken of functies over het stedelijke grondgebied.

Urban sprawl

Horizonale stadsuitbreiding

Getto

Wijk of buurt waar etnische minderheden (gedwongen) bij elkaar wonen en informele groepjes vaak maatschappelijke macht bezitten.

Gated community

Dit zijn etnische wijken waar mensen bij elkaar wonen, en letterlijk 'gates' oftewel hekken om hun wijk bouwen zodat ze veilig wonen

Gentrification

Het proces van opwaardering van een verarmde wijk op sociaal, cultureel en economisch gebied door instroom van kapitaalkrachtige nieuwe bewoners, waarbij de armlastige bewoners uit het stadsdeel worden verdreven.

2.4 New York

Al meer dan 150 jaar trekt New York migranten aan.

Gevolgen:

- 35% van de bevolking is in buitenland geboren

- er worden 170 talen gesproken

- de stad heeft een kosmopolitische uitstraling

Unicorn

Een unicorn in het bedrijfsleven is een startup die meer dan 1 miljard dollar waard is. Unicorns zijn vaak tech-startups die iets innovatiefs bedacht hebben. Voorbeelden van (voormalige) unicorns zijn Uber, SpaceX, Deliveroo, WhatsApp en Reddit. Een kenmerk van veel unicorns is dat ze snel groeien.

Opkomst unicorns

-De mondiale welvaart / consumptie / koopkracht is (sinds de twintigste

eeuw) toegenomen. (economische dimensie)

- Unicorns verkopen (veelal) diensten die door internet /

tijdruimtecompressie een groot bereik hebben. (economische

dimensie)

-De wereldbevolking is (sinds de twintigste eeuw) gestegen (en dus

wordt er ook meer geconsumeerd). (sociaal-culturele dimensie)

- De mondiale markt is tegenwoordig meer opengesteld. / Door

handelsverdragen is vrijhandel ontstaan. (politieke dimensie)

Unicorns

is een privébedrijf dat meer dan 1 miljard dollar waard is

 Wereldstad vanuit de sociaal-culturele dimensie: Broadway!

Sociale ongelijkheid

Op basis van etnische samenstelling

Mainportregio

Wereldstad vanuit de politieke dimensie

Hoofdkantoor Verenigde Naties

Ruimtelijke segregatie

Migratiestromen kunnen leiden tot 

ruimtelijke segregatie. Zoals in 

Los Angeles in de wijk South Central 

is het extreem: getto’s.

Ook ommuurde woonwijken 

(gated communities)

De centrale stad valt uiteen in 2 delen:

1. Rijke wijken: hoge welvaart, lage werkloosheid.                                           In het noorden: Anglo-Amerikanen
2. Arme wijken: lage welvaart, hoge werkloosheid.                                          In het zuiden: Afro-Amerikanen        In het westen: Hispanics                                                                                          Etnische wijken = veel bewoners uit een bepaalde bevolkingsgroep. Kenmerken etnische wijken: laagbouw, slechte leefbaarheid, werkloosheid, onveiligheid     

Ruimtelijke segregatie

De centrale stad valt uiteen in 2 delen:

1. Rijke wijken: hoge welvaart, lage werkloosheid.                                           In het noorden: Anglo-Amerikanen
2. Arme wijken: lage welvaart, hoge werkloosheid.                                          In het zuiden: Afro-Amerikanen        In het westen: Hispanics                                                                                          Etnische wijken = veel bewoners uit een bepaalde bevolkingsgroep. Kenmerken etnische wijken: laagbouw, slechte leefbaarheid, werkloosheid, onveiligheid     

Globalisering

Globalisering speelt een grote rol bij de ontwikkeling van verschillen binnen de steden.

• In de Bronx wonen veel kansarme Afro-Amerikanen. Veel mensen verloren werk door de verdwijnende industrie.
• Globalisering zorgt voor een toename van het aantal flexibele banen, vaak in de informele sector.
  
• In het zuidelijke deel van Manhattan nam de werkgelegenheid voor mensen met gekwalificeerde banen toe.
  

De centrale stad valt uiteen in 2 delen:

1. Rijke wijken: hoge welvaart, lage werkloosheid.                                           In het noorden: Anglo-Amerikanen
2. Arme wijken: lage welvaart, hoge werkloosheid.                                          In het zuiden: Afro-Amerikanen        In het westen: Hispanics                                                                                          Etnische wijken = veel bewoners uit een bepaalde bevolkingsgroep. Kenmerken etnische wijken: laagbouw, slechte leefbaarheid, werkloosheid, onveiligheid     

Werkvorm: Vertel het verhaal

Wat hebben stadsvernieuwing, gentrificatie en leefbaarheid 
met elkaar te maken?

Bekijk de kaart. In veel Amerikaanse steden heeft de-industrialisatie
plaatsgevonden. Sommige steden, zoals autostad Detroit, zijn deze neergang tot
op de dag van vandaag nog niet te boven gekomen. New York wel: de
welvaart en werkgelegenheid stijgt, de bevolking neemt toe.
Beredeneer waardoor dit verschil tussen New York en Detroit veroorzaakt wordt.

De havens van zowel Los Angeles als New York zijn belangrijke knooppunten in de mondiale goederenstromen.
New York heeft daarbij op regionaal niveau een gunstiger positie om deze goederenstromen aan te trekken dan Los Angeles.
Met welk begrip wordt het achterland van een haven aangeduid?

Gebruik afbeelding en de atlas. Noem twee
verschillende kenmerken van het achterland van
New York waardoor deze belangrijker zijn voor de
haven dan het achterland van Los Angeles voor haar haven.

In de creatieve stad worden de eens verpauperde wijken rondom het centrum in de loop van de tijd vaak weer een stuk aantrekkelijker. Huizen worden opgeknapt en er komen nieuwe voorzieningen.
Welk proces veroorzaakt dit?

In de creatieve stad worden de eens verpauperde wijken rondom het centrum in de loop van de tijd vaak weer een stuk aantrekkelijker. Huizen worden opgeknapt en er komen nieuwe voorzieningen.
Welk proces veroorzaakt dit?

2.5 Los Angeles

Grote stad, lage bevolkingsdichtheid
(voor een wereldstad)

Veel laagbouw, stad beslaat een groot oppervlak (heel onze Randstad) 

= urban sprawl.                                                 Zonder auto kom je nergens.

Grootste containerhavens in de V.S.

• Hoe zag deze kaart er in 1980 uit?

• Waar valt dit door te verklaren?

• Hoe zal dit in de nabije toekomst zijn?

In 1980 waren de havens van de oostkust veel groter in vergelijking met de havens aan de west kust.

Dit komt omdat toen het economisch zwaartepunt vooral aan de atlantic rim lag, en nu juist aan de pacific rim.

In de toekomst zal het economisch zwaartepunt nog verder richting de pacific rim verschuiven waardoor de havens aan de westkust van de V.S. nog veel belangrijker worden dan die in het oosten van het land.

Concurrentie in eigen land

Van NY naar Hollywood

Nu weer terug naar NY?

Beiden dragen the American way of life uit en leveren daarmee een bijdrage aan de culturele globalisering.

De eerste majority-minoritystad 

Geef een geografisch argument waarom juist in L.A. nog veel meer immigranten zijn dan in Washington- D.C en N.Y.

ligging: LA dicht bij grens Mexico.

LA, city of dreams

ruimtelijke segregatie

- volgt patroon van huizenprijzen.

- blanken vooral in gated communities

- sturen hun kinderen vooral naar privé scholen (sociale segregatie)

Veel hispanics / latino's

Oorzaak 1: Migratie

1965:  gezinshereniging en gezinsvorming werden toegestaan.

Migranten die legaal in het land waren mochten hun vrouw en kinderen / nieuwe partner ook legaal over laten komen.

Veel hispanics / latino's

Oorzaak 2: Natuurlijke bevolkingsgroei

      Tegenwoordig de belangrijkste oorzaak.

De hispanics

- per vrouw meer kinderen t.o.v. Amerikaanse vrouwen.

- meer vrouwen in de vruchtbare leeftijd in de V.S. want die migreren.

Sommige wijken Spaanse voertaal

Bijvoorbeeld: Little Havana 

in Miami.

Cubanen in '50 hier naartoe gevlucht.

LA, city of dreams

risico op sociale polarisatie

Door deze segregatie loopt men het risico op sociale polarisatie (bevolkingsgroepen komen tegenover elkaar te staan). Vooral als de economie stagneert/achteruit gaat. Dan ontstaat er onvrede en gaan mensen elkaar de schuld geven.

Kies de juiste antwoord.
De containeroverslag in de haven van Los Angeles stijgt veel sneller dan die in New York. Welk schaalniveau geeft een verklaring voor dit verschil?

1. Lokaal
2. Regionaal
3. Nationaal
4. Mondiaal

Kies de juiste antwoord.
De containeroverslag in de haven van Los Angeles stijgt veel sneller dan die in New York. Dit hangt samen met

1. Schaalvergroting in schepen
2. Global shift
3. Opkomst van de westkust

Zoals vrijwel alle Amerikaanse steden kent ook Los Angeles een sterke ruimtelijke segregatie.
Op basis van welke twee criteria treedt ruimtelijke segregatie meestal op?

In Los Angeles is het aandeel migranten dat gebruik maakt van daklozenopvang lager dan in veel andere steden in de VS. De reden hiervoor is dat migranten vaak bij familie terecht kunnen die ze opvangen en aan een baan helpen. Welk begrip past hierbij?

2.6 Washington

Onderdeel van BosWash

Onderdeel van een megalopolis.

Een zeer uitgestrekt stedelijk gebied bestaande uit meerdere onderling sterk verbonden metropolen (grote steden). 

megalopolis

metropool

stedelijk netwerk.

Amsterdam metropool?

Waarom een wereldstad?

advies en lobby groepen

face-to-face contact nodig in de politiek.

Agglomeratie
voordelen:

Nabijheid van elkaar geeft voordelen. Leren van elkaar maken gebruik van elkaars expertise.

politiek centrum

Witte huis

militair centrum

Arglington - Edge city

Pentagon hier gevestgigd.

Militair centrum van de V.S.

Veel Afro-Amerikanen in centraal Washington DC

1. Voorbeeldfunctie tegen racisme.
 Bij de toelating van migranten nooit onderscheid gemaakt naar ras of geloof -> Weg uit minder tolerante Zuiden naar D.C.

2. Suburbanisatie zorgde voor vertrek rijkere, vooral blanke bevolking.

Welk effect zal gentrificatie hebben op de segregatie in Washington D.C?

gebruik google maps voor het vinden van de megalopolis

maximumscore 2

 

• Uit de omschrijving moet blijken dat een megalopolis een (vrijwel)

aaneengesloten (stedelijk) gebied is met meerdere metropolen / zeer

grote steden 1

• Rio de Janeiro en São Paulo 1 

• Uit het antwoord moet blijken dat in Washington D.C. de nationale overheid van een van de machtigste landen ter wereld / van de Verenigde Staten zetelt en  in New York zit een van de belangrijkste internationale samenwerkingsverbanden / de Verenigde Naties zetelt 1

• Juiste voorbeelden vanuit de economische dimensie zijn: 1

 Wall Street / Een van de belangrijkste beurzen van de wereld is in New York gevestigd.

 In New York zijn veel hoofdkantoren van grote multinationals gevestigd.

• Juiste voorbeelden vanuit de sociaal-culturele dimensie zijn: 1

 New York is toonaangevend op het gebied van mode / kleding / muziek / theater (Broadway).

 In New York staan toonaangevende musea (zoals het Guggenheim / Metropolitan Museum).

 In New York staan hoofdkantoren van toonaangevende nieuws- en mediabedrijven. 

uitspraak 1 - juist

uitspraak 2 - juist

uitspraak 3 - onjuist

indien drie juiste antwoorden 2

indien twee juiste antwoorden 1

indien minder dan twee juiste antwoorden 0 

Een juiste beschrijving is:

• Het stadsbestuur kan thuiswerken stimuleren door snelle

internetverbindingen aan te leggen / systemen (laten) ontwikkelen die

forenzen een gepersonaliseerd reisadvies naar hun werk geven 1

• en werkgevers kunnen de arbeidsvoorwaarden zodanig maken dat

thuiswerken / werken met flexibele uren mogelijk wordt 1

Bekijk de figuur.
(1) Welk begrip past bij dit soort stedelijke zones en (2) hoe wordt het afgebeelde gebied genoemd?

Bedrijven en kantoren waaieren steeds verder uit over een stedelijk gebied; politieke instellingen in Washington vertonen juist een sterke clustering.
Leg dit verschil in ruimtelijke spreiding uit. Gebruik in je uitleg de begrippen nabijheid en bereikbaarheid.

Bekijk de afbeelding. Je ziet hier Cumberland, dichtbij Atlanta in de staat Georgia. Welk begrip past bij de afbeelding?

Welk begrip hoort niet thuis in onderstaand rijtje?

1. Stedelijke geleding
2. Getto
3. Ruimtelijke segregatie
4. Sociale polarisatie