§2.9 Hedendaagse klimaatverandering: oorzaken

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Welkom!

Pak je boeken erbij!

Planning

• Welkom!
• Herhalen vorige les
• Lesdoelen
• Uitleg §2.9
• Opdrachten maken
• Lesdoelen bespreken
• Gezamenlijke afsluiting!

Herhaling vorige les

• Positief terugkoppelingsmechanisme 
  
• Negatief terugkoppelingsmechanisme

• 3 factoren van de Milankovic cycli
  

Lesdoelen

• Je kent de oorzaken van huidige klimaatverandering met betrekking tot broeikasgassen en landgebruik.
• Je kent de invloeden van interne en externe variabiliteit op klimaatverandering.

Broeikasgassen

• Broeikas effect
• Versterkte broeikaseffect
• Koolstofdioxide
• Industriële revolutie 18 & 19 eeuw
• 0,028 in 1800
• 0,040 in 2015

Broeikasgassen

• Methaan en waterdamp
• Houden veel warmte vast
• Toename bevolking en veestapel
• Permafrost
• Meer verdamping zorgt voor meer waterdamp
• Terugkoppelingsmechanisme

Broeikasgassen

• Meer verdamping zorgt voor meer wolken
• Afkoeling en opwarming
• Invloed van veel factoren
• Wolken typen
• Stratus, weerkaatst
• Cirrus, weerkaatst niet
• Regionale verschillen
• Discussies mondiaal effect

Landgebruik

• Verbranding van regenwouden
• Akkers en weilanden kaatsen zonlicht terug
• Verdroging
• Bodem wordt minder goed vastgehouden

Landgebruik

• Aerosolen (stofdeeltjes)
• (Lucht)verkeer en industrie
• Terugkaatsing en opname van zonlicht
• Verdroging en vernatting
• Regionale verschillen
• Mondiale afkoeling

Andere oorzaken

Lange termijn 

• Invloed op gemiddelde staat van het klimaat
• Amper merkbaar op een paar mensenlevens

Korte termijn

• Kunnen menselijk handelen versterken of verzwakken
• Moeilijk te scheiden

Andere oorzaken

• Oceaan en atmosfeer interacties
  
• Interne variabiliteit 
• El Niño, La Niña en ENSO
• El Niño zou de moessonregens in India kunnen verminderen

Andere oorzaken

• Vulkanen en zonnevlekken
• Externe variabiliteit
• Tambora 1815
• Het jaar zonder zomer 1816 
• Verlaagde concentratie zonnevlekken
• Koeler Europa 1650-1850

Opdrachten maken!

• Jullie gaan de opdracht van §2.9 maken en de examentraining van bladzijde 35 in het WB opgave 1 & 2
• De eerste 10 minuten zijn in stilte, daarna mag je samenwerken
• Heb je een vraag, steek je hand op
• Opdrachten die overblijven zijn huiswerk
• Ben je klaar? Oefen de begrippen op Knowt

Lesdoelen

• Je kent de oorzaken van huidige klimaatverandering met betrekking tot broeikasgassen en landgebruik.
  
• Je kent de invloeden van interne en externe variabiliteit op klimaatverandering.
  

Gezamenlijke afsluiting!

Volgende week:

Herhalen §2.1 t/m2.3 en concept mapping