§3.1 IJs, water, waterdamp

• Natuurkunde / Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 2

IJs, Water en Waterdamp

§3.1 - IJs, Water en waterdamp

Vorige les: introductie op water.

Deze les:

- Neerslag

- Fasen

- Deeltjesmodel

- Kristallen

Vast, vloeibaar en gasvormig

Water kan, net als veel andere stoffen, voorkomen in drie toestanden:

• als vaste stof: ijs;

• als vloeistof: (vloeibaar) water;

• als gas: waterdamp.

Deze drie toestanden worden ook wel fasen genoemd.

Rijp bestaat uit allemaal kleine ijskristallen

Waterdamp

In de lucht die je uitademt, zit veel waterdamp. 

Bij koud weer kan de waterdamp in je adem overgaan in kleine waterdruppeltjes.

Je ziet dan een klein nevelwolkje voor je mond verschijnen

Deeltjesmodel

Je kunt niet zien hoe de moleculen van een stof zoals water zich gedragen.  

Je probeert dan voor je te zien wat moleculen doen en hoe ze elkaar beïnvloeden. 

Deeltjesmodel

In dit model bestaat een stof steeds uit dezelfde moleculen, of de stof nu vast, vloeibaar of gasvormig is. 

Dat een stof verschillende fasen heeft, komt doordat de moleculen op verschillende manieren kunnen bewegen.

Vaste stof

In een vaste stof hebben alle moleculen een eigen, vaste plaats (figuur 3a). 

Een blok ijs heeft daardoor niet alleen een vast volume, maar ook een vaste vorm.

Vloeistof

In een vloeistof hebben de moleculen geen vaste plaats. Ze bewegen voortdurend in alle richtingen 

langs elkaar heen (figuur 3b). 

De moleculen blijven zo dicht mogelijk bij elkaar. 

Gas

In een gas bewegen de moleculen los van elkaar. Ze verspreiden zich meteen over de ruimte waar het 

gas in zit (figuur 3c). 

Een gas zoals waterdamp heeft daardoor geen vaste vorm en ook geen vast volume.

Kristalrooster

Omdat de atomen afwisselend gelijk zijn, kunnen ze op een regelmatige manier ‘gestapeld’ worden. 

Zo ontstaat een kristalrooster waarin elk atoom een vaste plaats heeft en zo een molecuul vormt.

Vast

Vloeibaar

Gas

Zeewater

Waterdamp

Rijp

Mist

Wolk

Stoom

IJsklontje

IJzel

Welke van de volgende vormen van water is vloeibaar?

1. Dauw
2. Sneeuw
3. Stoom
4. Wolk

Welke soort van neerslag is dit?

1. Dauw
2. Rijp
3. IJzel

Uit hoeveel hoeken bestaat een kristalstructuur altijd?

Aan de slag!

3.1 opdracht 1 t/m 7